Volkswagen chơi tất tay ‘canh bạc' hơn 92.000 tỷ đồng ở Trung Quốc
(Thị trường tài chính) - Hãng xe hơi Đức đang phát triển các dòng xe được thiết kế riêng cho người lái Trung Quốc - những mẫu xe có khả năng sẽ không bao giờ xuất hiện trên các con đường châu Âu và đã quyết định chơi một “canh bạc tỷ đô” ở Hợp Phì.
“Canh bạc” hơn 92.000 tỷ đồng
Volkswagen (VW) đang thực hiện một “canh bạc lớn” tại Trung Quốc - thị trường ô tô lớn nhất và cũng là một trong những thị trường khốc liệt nhất thế giới. Câu hỏi đặt ra là liệu chiến lược này có thành công hay không.
Nhật báo Jakarta Globe ngày 15/12 đưa tin hãng xe Đức, từng thống trị thị trường với hơn 50% thị phần của “đất nước tỷ dân”, đã đầu tư 3 tỷ euro (hơn 3,5 tỷ USD, tức 92.970 tỷ đồng) vào một trung tâm nghiên cứu và phát triển quy mô rộng lớn. Đây là trung tâm lớn nhất của hãng Volkswagen bên ngoài nước Đức, nằm tại Hợp Phì, một thành phố trung tâm Trung Quốc khá trầm lắng với 10 triệu dân của tỉnh An Huy.
Đây là sự thay đổi mang tính bước ngoặt so với cách các hãng xe nước ngoài đã hoạt động ở Trung Quốc suốt nhiều thập kỷ qua: sản xuất những mẫu xe được phát triển ở nước ngoài và chia sẻ công nghệ với các đối tác địa phương. Chiến lược đó nay đã bị các đối thủ nội địa đang trỗi dậy mạnh mẽ gạt sang một bên khi họ nhanh chóng cắt giảm doanh số của các thương hiệu nước ngoài.
“Mô hình kinh doanh này giờ đây đã chấm dứt”, ông Thomas Ulbrich, Giám đốc Công nghệ của Tập đoàn Volkswagen tại Trung Quốc cho biết.
Video Volkswagen đẩy nhanh tiến độ xây dựng trung tâm sản xuất xe năng lượng mới (NEV) tại thành phố Hợp Phì, tỉnh An Huy, Trung Quốc - Nguồn clip: New China TV
Người tiêu dùng Trung Quốc là “vua”
Theo Ulbrich, trong một sự thay đổi mang tính mô hình, Volkswagen đã bắt đầu cuộc đại tu chiến lược tại Trung Quốc từ năm 2022.
Hãng ô tô lừng danh nước Đức đang phát triển các dòng xe được thiết kế riêng cho người lái Trung Quốc - những mẫu xe có khả năng sẽ không bao giờ xuất hiện trên các con đường châu Âu, dù có thể được bán tại Trung Đông và Đông Nam Á.
Khi các mẫu ô tô mới lần lượt ra mắt, Volkswagen sẽ biết liệu khoản đầu tư này có mang lại hiệu quả hay không bằng cách giúp hãng bắt kịp các nhà sản xuất Trung Quốc như BYD và Geely, đồng thời giành lại thị phần.
Đây là chiến lược then chốt để giúp nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới về doanh số toàn cầu vào các năm 2016 và 2017 lấy lại khả năng cạnh tranh tại Trung Quốc, theo nhận định của bà Rella Suskin, chuyên gia phân tích cổ phiếu tại Morningstar phụ trách lĩnh vực ô tô châu Âu.
Tuy nhiên, bà dự đoán: “Chiến lược này sẽ giúp Volkswagen duy trì thị phần ở mức tương đương hiện nay hơn là cho phép họ giành lại phần thị trường đã mất trong vài năm qua”.
Vấn đề là liệu Volkswagen có thể kiếm được lợi nhuận tại Trung Quốc - một thị trường siêu cạnh tranh, nơi giá bán đã bị kéo xuống mức khiến nhiều doanh nghiệp phá sản hay không.
Audi, một thương hiệu thuộc Tập đoàn Volkswagen, đã đi đầu với việc ra mắt thương hiệu mới mang tên “AUDI” (viết hoa toàn bộ) trong năm nay. Volkswagen cũng đang chuẩn bị tung ra các mẫu xe đời 2026 được phát triển “tại Trung Quốc, dành cho Trung Quốc” như cách hãng này thường nói.
“Liệu chiến lược ấy có mang lại hiệu quả hay không là câu hỏi trị giá hàng triệu USD”, Claire Yuan, Giám đốc xếp hạng doanh nghiệp ngành ô tô Trung Quốc tại S&P Global Ratings nhận định. “Chúng ta cần theo dõi thêm, nhưng tôi cho rằng họ đang đi đúng hướng trong việc bắt kịp cuộc đua”.
“Tốc độ Trung Quốc” bỏ xa các đối thủ
Các hãng xe nước ngoài đã tụt lại phía sau do những thay đổi mạnh mẽ của thị trường Trung Quốc trong 5 năm qua.
Xe điện hiện chiếm khoảng một nửa doanh số xe mới. Người mua kỳ vọng các mẫu xe phải được trang bị những tính năng số mới nhất - từ màn hình cảm ứng cỡ lớn như iPad cho đến các chức năng lái tự động, chẳng hạn như tự động lùi xe vào chỗ đỗ một cách dễ dàng.
Volkswagen không còn phù hợp như trước tại một thị trường chiếm khoảng 1/3 doanh số toàn cầu của hãng, 40 năm sau khi bắt đầu sản xuất sedan tại thành phố Thượng Hải cùng đối tác quốc doanh SAIC. Trong nhiều năm qua, các mẫu VW Santana và Jetta cơ bản từng là trụ cột của các đội taxi cũng như là chiếc xe đầu tiên của nhiều cư dân đô thị.
Giờ đây, hãng xe Đức buộc phải cải tổ danh mục sản phẩm theo cái gọi là “tốc độ Trung Quốc”. Trong một thị trường cạnh tranh khốc liệt như nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới, sự sống còn phụ thuộc vào việc tung ra các mẫu xe và tính năng mới một cách nhanh chóng, theo Bill Russo, Giám đốc điều hành của Automobility, một công ty tư vấn có trụ sở tại Thượng Hải.
Các hãng xe điện Trung Quốc đưa xe mới ra thị trường chỉ trong 12-18 tháng, so với 3 - 5 năm của các hãng ô tô toàn cầu. “Tốc độ không còn là lựa chọn mà là điều bắt buộc và áp lực đó thúc đẩy năng lực cạnh tranh toàn cầu”, ông Russo nói.
Trung Quốc nổi lên như một nguồn đổi mới sáng tạo
Vào giữa những năm 1990, Ulbrich từng làm việc tại Đông Bắc Trung Quốc, nơi Volkswagen sản xuất xe sedan cùng một doanh nghiệp Nhà nước khác là FAW (First Auto Works), khi đó phải nhập khẩu hầu như mọi thứ, từ ghế ngồi đến vành bánh xe do trong nước chưa có nguồn cung.
30 năm sau, gần như mọi thứ đều được sản xuất tại Trung Quốc. Và giờ đây, chúng còn được thiết kế tại đây. Để đẩy nhanh quá trình phát triển sản phẩm, trụ sở của Volkswagen đã trao quyền ra quyết định cho bộ phận hoạt động tại Trung Quốc.
Các hãng xe nước ngoài khác phản ứng theo những cách khác nhau. Một số đã thu hẹp hoạt động hoặc thậm chí rút lui. Toyota của Nhật Bản, giống như Volkswagen, đã chuyển giao quyền hạn cho đội ngũ tại Trung Quốc nhằm đẩy nhanh quá trình ra quyết định, trao cho họ “quyền tự chủ chưa từng có trong việc hoạch định và phát triển sản phẩm”, theo bà Yuan.
Volkswagen đang tìm cách tiếp thu kinh nghiệm từ các công ty khởi nghiệp (startup) xe điện Trung Quốc. Hãng đã hợp tác với nhà sản xuất xe điện Xpeng để đưa các mẫu xe mới ra thị trường nhanh hơn và phát triển kiến trúc điện tử riêng, tức là hệ thống máy tính nội bộ điều khiển mọi chức năng của xe.
Cách tiếp cận này phản ánh sự thừa nhận ngày càng rõ ràng của các hãng xe nước ngoài rằng họ có thể học hỏi từ Trung Quốc, chứ không chỉ theo chiều ngược lại. Với nhiều hãng, yếu tố then chốt nằm ở tốc độ mà các công ty Trung Quốc có thể biến ý tưởng thành sản phẩm, cắt giảm chi phí phát triển và cung cấp đúng thứ khách hàng cần trong thời gian ngắn.
“Dòng chảy tri thức là con đường hai chiều giữa Trung Quốc và Đức”, ông Martin Hofmann, một lãnh đạo của Volkswagen kiêm Chủ tịch Phòng Thương mại Đức tại Bắc Trung Quốc cho biết.
Trong một cuộc khảo sát gần đây đối với các hội viên của phòng thương mại, khoảng một nửa trong hơn 600 doanh nghiệp tham gia cho biết họ kỳ vọng các đối thủ Trung Quốc sẽ trở thành những nhà dẫn đầu về đổi mới sáng tạo trong vòng 5 năm tới và 9% cho biết họ đã là như vậy.
Theo Jakarta Globe
