Quyền lực đã đổi chiều: Trung Quốc dạy lại Volkswagen, Ford và Toyota cách làm xe điện?
(Thị trường tài chính) - Các nhà sản xuất ô tô nước ngoài đang gấp rút nội địa hóa mọi hoạt động tại Trung Quốc.
Các nhà sản xuất ô tô nước ngoài kinh doanh tại Trung Quốc trước đây thường tránh nói đến "chuyển giao công nghệ". Thỏa thuận ngầm với Chính phủ nước này cho phép họ tiếp cận thị trường ô tô rộng lớn của Trung Quốc, đổi lại họ sẽ truyền đạt bí quyết thông qua các liên doanh.
Giờ đây, khi dòng chảy công nghệ đã đảo ngược, họ lại sử dụng cụm từ này một cách công khai. Trong một bài thuyết trình gần đây về hoạt động kinh doanh tại Trung Quốc, các giám đốc điều hành của Volkswagen vui vẻ lưu ý rằng họ đang "tận dụng các đối tác địa phương để chuyển giao công nghệ".
Trong vài năm qua, các nhà sản xuất ô tô nước ngoài tại Trung Quốc đã bị các đối thủ địa phương như BYD lấn át. Khi thị trường Trung Quốc chuyển sang xe điện, thị phần của các nhà sản xuất ô tô nước ngoài đã giảm mạnh từ 62% vào năm 2020 xuống còn 35% vào năm ngoái. Volkswagen mất vị thế là nhà sản xuất ô tô hàng đầu tại Trung Quốc. Năm ngoái, hãng bán được 2,9 triệu xe tại đây, giảm mạnh so với mức 3,9 triệu xe năm 2020. Chỉ có khoảng 200.000 xe là xe điện.
Một số nhà sản xuất ô tô nước ngoài, bao gồm Ford và General Motors của Mỹ, đang thu hẹp quy mô tại Trung Quốc. Tuy nhiên, những hãng khác đang áp dụng công nghệ địa phương để cạnh tranh, bằng cách chuyển nhiều hoạt động sản xuất sang Trung Quốc hơn và hợp tác với các công ty địa phương.
Toyota, gã khổng lồ sản xuất ô tô của Nhật Bản, đã mở rộng hoạt động nghiên cứu và phát triển tại Trung Quốc, đồng thời hợp tác với các công ty như BYD và CATL về pin và Pony.ai về xe tự hành. Honda, một nhà sản xuất ô tô Nhật Bản khác đang hợp tác với DeepSeek và Tencent. BMW, một nhà sản xuất xe sang, xây dựng một đội ngũ gồm 3.000 kỹ sư và nhà phát triển phần mềm địa phương, và đã bắt đầu hợp tác với các công ty như Alibaba, một gã khổng lồ internet khác, và Huawei, một nhà sản xuất thiết bị viễn thông cũng sản xuất hệ thống cho ô tô.
Tuy nhiên, không có nhà sản xuất ô tô nước ngoài nào đang nỗ lực để trở thành thương hiệu Trung Quốc hơn Volkswagen. Volkswagen đang có kế hoạch tung ra 30 mẫu xe điện đại chúng mới tại Trung Quốc trong vòng 5 năm tới, với mẫu đầu tiên dự kiến ra mắt vào đầu năm 2026. Chúng sẽ được trang bị khả năng tự lái tiên tiến và nội thất sang trọng với màn hình lớn - những tính năng mà người mua Trung Quốc thường coi trọng hơn hết thảy - và sẽ có giá thành sản xuất rẻ hơn đáng kể so với các mẫu xe trước đó. Volkswagen cũng đang cân nhắc bán những chiếc xe này tại các thị trường châu Á như Thái Lan, nơi các công ty Trung Quốc hiện đang tràn ngập xe điện giá rẻ.
Để làm được điều này, Volkswagen đang đại tu cách thức hoạt động. Hãng đã xây dựng một trung tâm đổi mới sáng tạo tại thành phố Hợp Phì, nơi tuyển dụng hơn 3.000 kỹ sư, hầu hết là người Trung Quốc. Cơ sở này hoàn toàn thuộc sở hữu của Volkswagen, thay vì được sở hữu chung với một đối tác nhà nước Trung Quốc (mà các nhà máy sản xuất ô tô địa phương của VW là như vậy). Có lẽ lợi thế lớn nhất của Volkswagen là khả năng đưa ra nhiều quyết định mà không cần sự chấp thuận từ trụ sở chính tại Đức. Sự tự do đó đã giúp rút ngắn thời gian phát triển một mẫu xe điện mới khoảng 30%.
Quan hệ đối tác với các công ty địa phương là một điểm quan trọng khác trong chiến lược tấn công vào Trung Quốc của Volkswagen. Một trong số đó là với Horizon Robotics (có trụ sở tại Bắc Kinh), công ty đã giúp Volkswagen phát triển các hệ thống và chip tự lái. Năm 2023, Volkswagen cũng đã mua khoảng 5% cổ phần của Xpeng, một nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, với giá 700 triệu USD, để cùng phát triển hai mẫu xe điện. Một thỏa thuận giữa hai bên cho phép các kỹ sư của Volkswagen tạm thời chuyển đến trụ sở chính của Xpeng tại Quảng Châu để học cách sản xuất ô tô. Volkswagen cũng đã mua rất nhiều mã nguồn từ công ty này.
Liệu nỗ lực này có được đền đáp? Một rủi ro là hoạt động của Volkswagen vẫn chưa đủ nội địa hóa để cạnh tranh. Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đã giành được lợi thế so với các nhà sản xuất nước ngoài nhờ chuỗi cung ứng chặt chẽ giúp họ sản xuất nhanh hơn và rẻ hơn. Một rủi ro khác là cuộc chiến giá cả khốc liệt trên thị trường xe điện Trung Quốc khiến ngay cả những mẫu xe mới cũng không có lãi.
Thomas Ulbrich, giám đốc công nghệ của Volkswagen tại Trung Quốc, cho biết rất khó để biết giá sẽ ở mức nào trong một năm tới, mặc dù ông cho rằng cuối cùng giá sẽ chạm đáy. Các đối thủ Trung Quốc của họ được hỗ trợ bởi các nhà đầu tư và ngân hàng nhà nước, những người đã sẵn sàng chấp nhận thua lỗ nhiều năm, cho phép họ tập trung vào tăng trưởng hơn là lợi nhuận. Đó là một mức độ nội địa hóa mà Volkswagen khó có thể đạt được.
Theo The Economist
