Ngành xe điện Mexico 'tiến thoái lưỡng nan' sau tuyên bố thuế quan cứng rắn của ông Trump
(Thị trường tài chính) - Từng được chào đón với những ưu đãi sản xuất hấp dẫn, tham vọng mở rộng chuỗi cung ứng của nhà sản xuất ô tô Trung Quốc BYD tại Mexico nay đối mặt với hàng loạt rào cản.
Nhà sản xuất xe điện hàng đầu thế giới BYD đang gấp rút hoàn thiện kế hoạch xây dựng nhà máy tại Mexico, cạnh tranh vị trí xe điện toàn cầu của Tesla, bất chấp bầu không khí chính trị căng thẳng và những lời đe dọa áp thuế gắt gao từ ông Donald Trump.
Trong bối cảnh chính trị quốc tế phức tạp, động thái của BYD không chỉ là một quyết định kinh doanh thuần túy mà còn mang nhiều ý nghĩa ngoại giao. Các quan chức của hãng xe điện này đang tích cực đàm phán với chính quyền Mexico để triển khai dự án nhà máy tại các trung tâm công nghiệp ô tô ở khu vực miền Trung và miền Bắc quốc gia Mỹ Latinh.
Áp lực từ nhiều phía đang đè nặng lên Mexico khi ông Trump công khai đe dọa áp thuế 25% đối với hàng hóa Mexico và thậm chí là mức thuế lên tới 200% với các dòng xe Trung Quốc được sản xuất tại đây vào ngày 26/11. Điều này buộc Mexico phải cực kỳ thận trọng trong mọi bước đi ngoại giao và chiến lược đầu tư.
Chuyên gia Eduardo Solís, nguyên lãnh đạo hiệp hội công nghiệp ô tô Mexico, nhấn mạnh: "Các khoản đầu tư từ Trung Quốc lúc này cần được phân tích một cách kỹ lưỡng nhất. Mexico cần khẳng định mình là một đối tác đáng tin cậy của khối Bắc Mỹ, chứ không phải là cánh cổng trung chuyển hàng hóa".
Mexico đang phải đứng trước nhiều thách thức. Bên cạnh áp lực từ Trump về vấn đề thuế quan, quốc gia này còn bị đặt dưới sức ép giải quyết các vấn đề nhập cư bất hợp pháp và kiểm soát nạn buôn lậu ma túy. Những vấn đề này sẽ trở thành điểm then chốt trong các cuộc đàm phán gia hạn Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ dự kiến diễn ra vào năm tới.
Việc BYD - đối thủ lớn nhất của Tesla trên thị trường xe điện toàn cầu - muốn đầu tư vào Mexico đang trở thành một thử thách ngoại giao vô cùng nhạy cảm. Các nhà hoạch định chính sách của Mexico phải vận dụng tối đa năng lực ngoại giao để cân bằng giữa nhu cầu thu hút đầu tư và áp lực từ chính quyền Hoa Kỳ.
Giới chức Mexico khẳng định rõ ràng: Đất nước này không phải là “sân sau” cho hàng hóa Trung Quốc tràn vào thị trường Mỹ. Mục tiêu hàng đầu của cường quốc Trung Mỹ này là xây dựng hình ảnh một đối tác thương mại minh bạch và đáng tin cậy trong các mối quan hệ thương mại quốc tế.
Tham vọng “vượt rào Bắc Mỹ” của BYD
Tham vọng vươn tới thị trường Hoa Kỳ của BYD - nhà sản xuất xe điện hàng đầu Trung Quốc - đang phải đối mặt với hàng loạt thử thách địa chính trị phức tạp.
Sau những rào cản xuất khẩu từ chính quyền Biden - với mức thuế gần 100% đối với xe điện Trung Quốc - BYD đang tìm kiếm một lối đi chiến lược thông qua Mexico. Kế hoạch xây dựng nhà máy tại quốc gia Mỹ Latinh được xem như một nước cờ địa chính trị tinh vi.
Dù đã có một nhà máy sản xuất xe buýt điện tại Lancaster, California trong suốt một thập kỷ qua, với công suất hàng năm khoảng 1.500 xe, BYD vẫn chưa thể thâm nhập sâu vào thị trường xe hơi Hoa Kỳ. Lý do chính là bối cảnh chính trị nhạy cảm và làn sóng tẩy chay hàng hóa Trung Quốc.
Chiến lược của BYD hiện tại là xây dựng nhà máy tại Mexico, nhằm phục vụ thị trường Mỹ Latinh và tạo đà cho những bước đi tương lai. Tuy nhiên, con đường này đầy rẫy chướng ngại.
Hiệp định Thương mại Mỹ-Mexico-Canada (USMCA) đã nâng tầm Mexico trở thành trung tâm sản xuất xe hơi toàn cầu, với lượng xuất khẩu gần 2,6 triệu xe sang Mỹ năm 2023.
Các quy định chặt chẽ của USMCA buộc các nhà sản xuất ô tô phải tối ưu hóa chuỗi cung ứng khu vực. Tập đoàn ô tô lớn như Stellantis và BMW đã mở rộng sản xuất tại Mexico để đáp ứng các tiêu chuẩn mới. JP Morgan cảnh báo: Sự gia tăng thị phần của Mexico sẽ kéo theo áp lực giám sát chặt chẽ hơn, với trọng tâm là ngăn chặn ảnh hưởng của Trung Quốc.
Trước tình hình hiện nay, một số tỉnh của Mexico đã thận trọng rút lại các ưu đãi ban đầu dành cho BYD, bao gồm các lợi ích thuế và ưu đãi về giá nước trong sản xuất công nghiệp. Chính phủ liên bang Mexico cũng đang e ngại việc quá thân thiện với các doanh nghiệp Trung Quốc sẽ khiêu khích ông Trump từ trước thềm bầu cử đến khi quay lại Nhà Trắng vào tháng 1 năm sau.
"Mọi dự án của BYD tại Mexico sẽ phải vượt qua hàng loạt rào cản phức tạp", một quan chức Mexico giấu tên tiết lộ. "Chúng tôi cần cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích đầu tư và nguy cơ ngoại giao".
Để triển khai dự án, BYD buộc phải có sự chấp thuận toàn diện từ chính quyền liên bang Mexico, bao gồm các giấy phép nhập khẩu, giấy phép môi trường và các hỗ trợ chính sách khác.
Dưới thời Tổng thống Biden, các nhà thương mại quốc tế Mỹ đã chủ động tiếp cận Mexico, với việc Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen thảo luận về cơ chế sàng lọc đầu tư nhằm kiểm soát nguồn vốn Trung Quốc trong chương trình thảo luận của USMCA.
Trong bối cảnh này, BYD - nhà sản xuất xe điện hàng đầu Trung Quốc - đang đứng trước ngã ba đường. Công ty đã giới thiệu mẫu xe bán tải hybrid Shark tại Mexico vào tháng 5, đánh dấu lần đầu tiên ra mắt sản phẩm tại thị trường quốc tế. Tuy nhiên, con đường xâm nhập thị trường Mexico không hề dễ dàng. Mức thuế 15-20% áp dụng đối với xe điện nhập khẩu từ quốc gia không có hiệp định thương mại tự do - trong đó có Trung Quốc - đã tạo thêm rào cản cho BYD.
Dưới những diễn biến liên tục của thuế quan mới đến các dự án đầu tư, Mexico đang trở thành một trong những chiến trường mới trong trên bản đồ đường đua thương mại giữa các cường quốc toàn cầu.
