Nga và đồng minh BRICS sắp tung 'đòn hiểm' chấm dứt thế thống trị của đồng USD?
(Thị trường tài chính) - Giữa bối cảnh đang muốn phi USD hóa, Tổng thống Nga Vladimir Putin hy vọng ông có được sự ủng hộ để chống lại sự thống trị của phương Tây đối với nền kinh tế toàn cầu, khi động lực mở rộng khối đối trọng BRICS đang tăng lên.
Nga đang phải đối mặt với các lệnh trừng phạt của phương Tây. Nhưng chính quyền của Tổng thống Vladimir Putin dự kiến sẽ thuyết phục các đồng minh của mình tại hội nghị thượng đỉnh BRICS sắp tới để áp dụng một giải pháp thay thế cho đồng USD trong các khoản thanh toán toàn cầu.
Hội nghị các nền kinh tế mới nổi (BRICS) sẽ diễn ra tại thành phố Kazan của Nga từ thứ Ba đến thứ Năm tuần này (22-24/10).
Thông qua sự kiện quan trọng này, Nga có thể chứng minh rằng nước này miễn nhiễm với các nỗ lực cô lập của phương Tây và thuyết phục các thành viên khác trong nhóm cải tổ hệ thống tài chính toàn cầu.
Khối đối trọng với phương Tây mở rộng
BRICS – được thành lập năm 2009 – ban đầu bao gồm Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc, trong khi Nam Phi gia nhập 1 năm sau đó. Khối này hiện có 10 thành viên, với 34 thành viên khác đang trong danh sách chờ kết nạp.
Các quốc gia thành viên BRICS chiếm gần 30% tổng sản phẩm quốc nội toàn cầu và khoảng 45% dân số thế giới.
Khi động lực mở rộng khối đối trọng với Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) ngày càng lớn, Tổng thống Nga Vladimir Putin hy vọng ông sẽ có được sự ủng hộ để chống lại sự thống trị của phương Tây đối với nền kinh tế toàn cầu.
“Tôi tin rằng, bằng cách cùng nhau hành động đoàn kết, chúng ta sẽ có thể phát huy hết tiềm năng của đất nước về kinh tế, đầu tư, công nghệ và nguồn nhân lực, nhằm tăng cường tác động tích cực của BRICS đối với sự phát triển toàn cầu và làm cho thế giới an toàn và hài hòa hơn”, ông nói.
Nỗ lực của Tổng thống Putin nhằm giảm sự phụ thuộc của Nga vào đồng USD diễn ra sau khi các nước phương Tây áp đặt các biện pháp hạn chế rộng rãi với Moscow sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự tại Ukraine từ ngày 24/2/2022 đến nay.
Các lệnh trừng phạt, bao gồm việc đóng băng dự trữ ngoại tệ và tài sản của Nga đã gây khó khăn cho việc thanh toán thương mại của nước này với đối tác quốc tế.
Một sức mạnh thực sự hay chỉ là “cuộc trò chuyện xã giao”?
Thông qua Hội nghị thượng đỉnh của BRICS tuần này, Nga hy vọng giải pháp thay thế cho hệ thống tài chính dựa trên đồng USD sẽ giải quyết được những vấn đề kể trên.
Nhưng các nhà quan sát cho biết việc đạt được tiếng nói thống nhất về hầu hết các thách thức vẫn còn khó khăn đối với một khối có nhiều lợi ích khác nhau. Họ nói thêm rằng không rõ có bao nhiêu quốc gia ủng hộ giải pháp thay thế này.
Phó Giáo sư Kirill Koktsyh thuộc Khoa Lý thuyết chính trị của Đại học Quốc gia Quan hệ Quốc tế Moscow (MGIMO) lưu ý rằng các thành viên BRICS phải tìm được tiếng nói chung “với số lượng quốc gia hiện có gấp đôi” về các vấn đề chính, bao gồm cả hệ thống thanh toán thay thế.
Theo hãng tin Chanel News Asia (CAN), trong trường hợp giải pháp này không nhận được sự ủng hộ, Nga sẽ có một kế hoạch khác.
Điện Kremlin có đề xuất tạm thời về cái gọi là thanh toán bắc cầu cho các giao dịch kỹ thuật số. Phương thức thanh toán thương mại đó được thiết lập bằng từng loại tiền tệ quốc gia và sẽ không bị phương Tây kiểm soát.
Hệ thống thanh toán bắc cầu cho các giao dịch kỹ thuật số dựa trên việc liên kết các ngân hàng thương mại thông qua các ngân hàng Trung ương của các nước thành viên BRICS và liên quan đến việc chuyển các mã thông báo kỹ thuật số được hỗ trợ bởi tiền tệ quốc gia.
Ý tưởng này sẽ đảm bảo việc trao đổi an toàn các loại tiền tệ đó và tránh nhu cầu phải có sự hỗ trợ của đồng USD.
Một số nước mới tham gia BRICS, chẳng hạn như Ai Cập, đang tìm hiểu các quan hệ đối tác thanh toán song phương tương tự.
“Một số nước BRICS đã bắt đầu các mô hình thanh toán song phương như vậy”, cựu đại sứ Ai Cập tại Trung Quốc Magdy Amer cho biết khi trích dẫn các quan hệ đối tác Nga - Trung Quốc và Nga - Ấn Độ.
“Tại Ai Cập, chúng tôi cũng đang bắt đầu điều này với Trung Quốc. Đây là xu hướng hiện nay và đây là một bước quan trọng mà BRICS phải thực hiện”, ông Amer khẳng định.
Theo CNA