'Còng lưng' trả nợ cho Trung Quốc vì đường sắt cao tốc, nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á vẫn muốn làm dự án mới hơn 12.000 tỷ đồng
(Thị trường tài chính) - Dự án đường sắt Kilat Pajajaran có nguy cơ ảnh hưởng lớn đến lượng khách của tuyến tàu điện tốc độ cao Whoosh - vốn cũng kết nối hai thành phố Jakarta và Bandung, trong khi nước này đang phải còng lưng trả nợ cho Trung Quốc.
Dự án đường sắt mới sẽ cạnh tranh thị phần với Whoosh
Chính quyền tỉnh Tây Java (Indonesia) đã công bố kế hoạch xây dựng một tuyến đường sắt mới nhằm mang lại sự kết nối nhanh hơn và đồng bộ hơn giữa thủ đô Jakarta và Bandung, thành phố lớn thứ 3 nước này. Đây là một sáng kiến mà các chuyên gia cảnh báo có thể làm giảm thị phần của dịch vụ tàu điện cao tốc Whoosh vốn đang phục vụ chính hai thành phố này ở Indonesia - nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á.
Kế hoạch kể trên nằm trong khuôn khổ thỏa thuận hợp tác rộng hơn giữa chính quyền tỉnh Tây Java và Tổng công ty vận hành đường sắt Nhà nước PT Kereta Api Indonesia (KAI), được cụ thể hóa thông qua biên bản ghi nhớ (MoU) ký ngày 25/11, đặt nền tảng cho việc phát triển hạ tầng đường sắt quy mô lớn trong khu vực.
“Kilat Pajajaran sẽ rút ngắn thời gian di chuyển, rất nhanh; từ ga Gambir đến Bandung chỉ mất khoảng 1,5 giờ”, Thống đốc Tây Java - Dedi Mulyadi cho biết trong một thông cáo báo chí.
Theo trang web của Cơ quan Thuế khu vực Tây Java (Bapenda), dự án đường sắt Kilat Pajajaran ước tính cần khoản đầu tư 8 nghìn tỷ rupiah (hơn 479,6 triệu USD, tức hơn 12.636 tỷ đồng) từ chính quyền địa phương, với 2 nghìn tỷ rupiah (hơn 3.159 tỷ đồng) được giải ngân mỗi năm trong suốt giai đoạn xây dựng dự kiến 4 năm, từ năm 2027 đến năm 2030. Tổng Giám đốc KAI, ông Bobby Rasyidin cho biết việc nghiên cứu dự án sẽ bắt đầu vào đầu năm 2026.
Kilat Pajajaran được kỳ vọng sẽ kết nối xa hơn từ Bandung đến các khu vực rộng lớn hơn ở phía Đông tỉnh Tây Java, bao gồm Banjar, Garut và Tasikmalaya, với tổng thời gian di chuyển từ Jakarta đến Banjar khoảng 3 giờ.
Thống đốc Dedi yêu cầu các thành phố và huyện phải đầu tư vào quá trình phát triển dự án này. “Những huyện không đầu tư xây dựng tuyến tàu Kilat Pajajaran sẽ không được tàu dừng lại. Tàu sẽ chạy qua. Dừng ở Bandung là đủ”, ông cảnh báo.
Siêu dự án tỷ đô Whoosh khiến Indonesia chật vật xoay xở với chủ nợ Trung Quốc
Vấn đề nợ của dự án đường sắt cao tốc Jakarta - Bandung, còn được gọi là Whoosh, đã trở thành mối lo ngại ngày càng lớn đối với Chính phủ Indonesia trong những tháng gần đây.
Tổng mức đầu tư của dự án đường sắt cao tốc này đạt 7,27 tỷ USD (tương đương 120,38 nghìn tỷ rupiah, tức hơn 191.546 tỷ đồng) với khoảng 75% nguồn vốn đến từ khoản vay của Ngân hàng Phát triển Trung Quốc (CDB) với lãi suất hằng năm 2%.
Khoản nợ của Whoosh đã thu hút sự chú ý của công chúng, với tổng nghĩa vụ tài chính ước tính khoảng 116 nghìn tỷ rupiah (tương đương 7 tỷ USD, hay gần 183.224 tỷ đồng), làm dấy lên lo ngại về khả năng tài chính và nguy cơ tác động đến ngân sách Nhà nước.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Indonesia - Purbaya Yudhi Sadewa nhấn mạnh rằng Chính phủ “xứ sở vạn đảo” sẽ không sử dụng ngân sách Nhà nước để trả nợ cho siêu dự án này và trách nhiệm tài chính thuộc về các doanh nghiệp Nhà nước tham gia.
Ngày 23/10, Tổng Giám đốc quỹ đầu tư quốc gia Indonesia Danantara kiêm Chủ tịch Cơ quan Quản lý Doanh nghiệp Nhà nước Dony Oskaria cho biết các cuộc đàm phán với Trung Quốc về việc tái cơ cấu nợ vẫn đang diễn ra.
Ông cho biết nhóm đàm phán của Danantara sẽ sớm đến Bắc Kinh để thảo luận các điểm then chốt của thỏa thuận vay, bao gồm thời hạn, lãi suất và đồng tiền thanh toán.
Các cuộc đàm phán có sự tham gia của chính phủ Trung Quốc và các công ty đối tác trong liên danh PT Kereta Cepat Indonesia-China (KCIC), đơn vị vận hành Whoosh.
Việc tái cơ cấu nhằm đảm bảo một cơ chế thanh toán thuận lợi hơn, đồng thời bảo đảm tính bền vững lâu dài của dự án mà không gây áp lực lên năng lực tài khóa của Indonesia.
Video trải nghiệm của du khách khi đi trên tuyến tàu điện Whoosh đạt tốc độ tối đa 350km/h - Nguồn clip: DiscoverByRail
Whoosh bắt đầu vận hành thương mại vào ngày 17/10/2023, giúp Indonesia trở thành quốc gia đầu tiên ở Đông Nam Á sở hữu hệ thống đường sắt cao tốc.
Kể từ đó, tuyến tàu điện tốc độ cao này đã vận chuyển hơn 12 triệu lượt hành khách với tỷ lệ đúng giờ 99,9% và không xảy ra tai nạn nào, theo dữ liệu của KCIC.
Lượng hành khách tiếp tục tăng, với kỷ lục 26.770 lượt mỗi ngày vào tháng 6/2025. Khách quốc tế chiếm 566.829 lượt tính đến tháng 9, cho thấy sức hút ngày càng lớn của Whoosh như một điểm thu hút du lịch.
Dự án cũng thúc đẩy hoạt động kinh doanh địa phương, với 188 ki-ốt hiện đang hoạt động ở các ga tàu - trong đó, 76 quầy thuộc về các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSME) bán đồ ăn, quà lưu niệm và các vật dụng du lịch.
Theo Jakarta Post
