Các hãng xe thành công ‘ép’ châu Âu từ bỏ lộ trình cấm xe xăng
(Thị trường tài chính) - Châu Âu “quay xe” sau sức ép mạnh mẽ từ Đức, Italy và các hãng xe lớn.
Theo đề xuất mới, mục tiêu cho năm 2035 sẽ được điều chỉnh từ chấm dứt hoàn toàn sang mức giảm 90% lượng khí thải ống xả so với năm 2021. Gói chính sách này đồng thời đưa ra các biện pháp nhằm thúc đẩy nhanh quá trình chuyển sang xe điện, nhưng trao cho các nhà sản xuất nhiều dư địa linh hoạt hơn trong lộ trình thực hiện.
Quyết định này lập tức tạo ra những phản ứng trái chiều trong giới chính trị, doanh nghiệp và các tổ chức môi trường.
BMW, nhà sản xuất xe sang của Đức, cho rằng đây là một bước đi quan trọng đầu tiên. Theo hãng, việc Ủy ban châu Âu không còn coi lệnh cấm công nghệ là nguyên tắc chỉ đạo mà thừa nhận khả năng tồn tại lâu dài của động cơ đốt trong là một tín hiệu tích cực đối với ngành.
Ông Steffen Kawohl, cố vấn chính sách của Hiệp hội doanh nghiệp vừa và nhỏ Đức, nhận định việc từ bỏ lệnh cấm động cơ đốt trong có thể làm chậm quá trình chuyển đổi của ngành ô tô, dù không thể đảo ngược hoàn toàn xu thế. Theo ông, sự chậm lại này chỉ hợp lý nếu kinh tế Đức tận dụng thêm thời gian để thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển sang giao thông không sử dụng nhiên liệu hóa thạch.
Stellantis, tập đoàn sở hữu các thương hiệu từ Fiat đến Jeep, tỏ ra thất vọng khi cho rằng các đề xuất không giải quyết được những vấn đề cấp bách mà ngành đang đối mặt. Cụ thể, gói chính sách chưa đưa ra lộ trình khả thi cho phân khúc xe thương mại hạng nhẹ vốn đang ở tình trạng rất khó khăn, đồng thời không đáp ứng được các yêu cầu về linh hoạt cho xe du lịch trước mốc năm 2030.
Ở chiều ngược lại, ông Dominic Phinn, phụ trách mảng giao thông của Climate Group, cảnh báo việc làm loãng kế hoạch loại bỏ xe chạy xăng và dầu đi ngược lại lợi ích của nhiều doanh nghiệp hàng đầu châu Âu. Theo ông, các công ty này đã đầu tư hàng tỷ euro vào đội xe điện và đang rất cần sự ổn định chính sách để bảo vệ các khoản đầu tư dài hạn.
Mercedes Benz đánh giá Ủy ban châu Âu đã đi đúng hướng khi mở rộng tính linh hoạt cho các nhà sản xuất và nhấn mạnh nguyên tắc trung lập về công nghệ. Hãng cho rằng Brussels đang phản ứng trước thực tế là quá trình mở rộng xe điện tại châu Âu đang chững lại.
Ông Chris Heron, Tổng thư ký tổ chức E Mobility Europe, lại tỏ ra lo ngại. Theo ông, việc mở lại cánh cửa cho xe hybrid sạc điện và các loại nhiên liệu sinh học khó mở rộng quy mô sẽ khiến châu Âu tự làm chậm mình trong cuộc cạnh tranh toàn cầu khốc liệt. Ông nhấn mạnh tương lai của giao thông là xe điện và câu hỏi then chốt là châu Âu sẽ tự xây dựng hay phải đi nhập khẩu công nghệ này.
Thủ tướng Đức Friedrich Merz hoan nghênh quyết định của Ủy ban, cho rằng đây là phản ứng tích cực trước tín hiệu rõ ràng từ chính phủ Đức. Theo ông, cởi mở hơn với công nghệ và linh hoạt hơn là những bước đi đúng đắn để dung hòa mục tiêu khí hậu với thực tế thị trường, doanh nghiệp và việc làm.
Ông Jan Dornoff, trưởng nhóm nghiên cứu tại Hội đồng Quốc tế về Giao thông Sạch ICCT, nhận xét gói chính sách ô tô cho thấy Ủy ban châu Âu vẫn cam kết thúc đẩy điện hóa, thể hiện qua các sáng kiến về đội xe doanh nghiệp và xe điện giá rẻ cỡ nhỏ. Tuy nhiên, ông cảnh báo những điều chỉnh trong tiêu chuẩn CO2 là các nhượng bộ rủi ro, có thể trì hoãn những chuyển đổi cần thiết.
Ngoại trưởng Italy Antonio Tajani khẳng định việc ngăn chặn lệnh cấm động cơ đốt trong từ năm 2035 là lựa chọn bảo vệ khoảng 70.000 việc làm riêng tại Italy. Theo ông, bảo vệ môi trường là cần thiết nhưng luôn phải đi kèm với việc bảo vệ phẩm giá của người lao động và những người tạo ra công ăn việc làm.
Ông Ben Nelmes, Giám đốc điều hành tổ chức phi chính phủ New Automotive, cho rằng lĩnh vực sản xuất pin cần sự rõ ràng và nhất quán từ châu Âu. Việc viết lại các quy định, theo ông, đang làm xói mòn niềm tin vào chính sách của chính Brussels và đặt cược rủi ro vào tương lai kinh tế của châu Âu.
Ông Julien Thomas, chuyên gia phân tích tại TP ICAP Midcap, đánh giá các biện pháp nhìn chung có lợi cho các nhà sản xuất châu Âu, đặc biệt là những hãng có sản lượng lớn và tập trung vào xe thương mại hạng nhẹ, nơi sự bất định về quy định đã khiến doanh số sụt giảm trong năm nay, như Renault, Volkswagen và Stellantis.
Renault cho biết tập đoàn hoan nghênh việc Ủy ban châu Âu thông qua gói chính sách ô tô nhằm giải quyết một số thách thức lớn của ngành công nghiệp châu Âu. Hãng đặc biệt lưu ý trọng tâm thúc đẩy nhanh việc phổ cập xe điện, thông qua việc hình thành một phân khúc xe điện cỡ nhỏ dài dưới 4,2 mét và một sáng kiến châu Âu nhằm xanh hóa các đội xe.
Volkswagen đánh giá dự thảo đề xuất mang tính thực dụng của Ủy ban châu Âu về các mục tiêu CO2 mới là hợp lý về mặt kinh tế. Hãng cho rằng việc dành hỗ trợ đặc biệt cho xe điện cỡ nhỏ là tín hiệu rất tích cực, đồng thời mở cửa thị trường cho xe động cơ đốt trong nhưng có cơ chế bù trừ phát thải là cách tiếp cận phù hợp với điều kiện thị trường.
Volvo Cars lại đưa ra lời cảnh báo cứng rắn. Hãng cho rằng việc làm suy yếu các cam kết dài hạn để đổi lấy lợi ích ngắn hạn có nguy cơ làm tổn hại năng lực cạnh tranh của châu Âu trong nhiều năm tới.
Theo hãng, chỉ một khung chính sách nhất quán, tham vọng cùng với đầu tư vào hạ tầng công cộng mới mang lại lợi ích thực sự cho người tiêu dùng, khí hậu và sức mạnh công nghiệp của châu lục. Volvo nhấn mạnh hãng đã xây dựng được danh mục xe điện hoàn chỉnh trong chưa đầy mười năm và sẵn sàng chuyển hoàn toàn sang xe điện, với giai đoạn chuyển tiếp bằng hybrid tầm xa, đồng thời khẳng định nếu họ làm được thì các hãng khác cũng có thể.
Ông Thomas Peckruhn, Chủ tịch Hiệp hội thương mại xe cơ giới ZDK của Đức, cho rằng các doanh nghiệp đang trực tiếp chứng kiến những điểm yếu của quy định châu Âu, từ chi phí sạc cao, thiếu hạ tầng đến khả năng sử dụng hàng ngày của xe đối với người tiêu dùng. Theo ông, giao thông trung hòa khí hậu chỉ có thể thành công nếu chi phí hợp lý, tiện dụng và đáng tin cậy, còn nếu không thì tất cả chỉ dừng lại ở lý thuyết.
