Xe điện Trung Quốc ồ ạt vào Đông Nam Á, giá giảm sâu chưa từng thấy

Các hãng xe điện Trung Quốc - vốn đang chật vật trong cuộc cạnh tranh khốc liệt ở thị trường nội địa - đã mang chiến lược giảm giá mạnh sang Thái Lan nhằm chinh phục nhóm khách hàng nhạy cảm về giá.

Trong tháng 10, BYD đã giảm tới 38% giá niêm yết mẫu sedan điện Seal, đồng thời cam kết bồi thường nếu giá tiếp tục giảm trong năm nay đối với một số mẫu xe khác. SAIC Motor cũng bán mẫu hatchback điện MG4 với mức giảm 27%, trong khi Chery Automobile ra mắt Jaecoo J5 với giá khuyến mại - ghi nhận gần 20.000 đơn đặt hàng dù thời gian chờ giao xe lên tới hai tháng.

“Tôi chưa bao giờ bận rộn như thế này”, ông Thawee Chongkavanit, chủ một showroom BYD tại Bangkok, cho biết.

Tác động đến thị trường 

Làn sóng giảm giá sâu đã giúp doanh số xe điện tại Thái Lan tăng hơn 20% trong cả tháng 10 và 11, đồng thời đẩy nhanh xu hướng người mua rời bỏ các thương hiệu Nhật Bản lâu đời – vốn thống trị thị trường ô tô lớn thứ 3 Đông Nam Á – để chuyển sang xe điện Trung Quốc.

Sau khi bùng nổ tại thị trường nội địa, cuộc chiến giá xe điện (EV) của Trung Quốc đang lan mạnh sang Thái Lan. Ảnh: The Business Times 

Tuy nhiên, diễn biến này cũng phơi bày những áp lực ngày càng lớn trong ngành. Các nhà sản xuất đang dựa vào cắt giảm giá để xả hàng tồn kho nhằm chạy đua hoàn thành các mục tiêu sản xuất theo quy định của chính quyền Thái Lan. Dù giúp doanh số tăng trong ngắn hạn, chiến lược này tiềm ẩn rủi ro dư cung trong dài hạn, khi người mua có xu hướng trì hoãn quyết định, chờ đợi những đợt giảm giá sâu hơn.

Ông Krisda Utamote, cố vấn cấp cao của Hiệp hội Xe điện Thái Lan, nhận định: “Việc giảm giá liên tục đang gây tổn hại cho thị trường, tạo tâm lý lo ngại rằng giá xe điện sẽ còn giảm nữa nếu mua ngay. Nhất là trong bối cảnh kinh tế chậm lại và các ngân hàng siết chặt cho vay mua ô tô”. 

Những dấu hiệu căng thẳng đã xuất hiện. Tháng trước, Chính phủ Thái Lan nới hạn chót để các hãng xe đáp ứng yêu cầu sản xuất trong nước thêm 6 tháng. Thời hạn đăng ký trợ cấp cho người mua cũng được kéo dài thêm 1 tháng.

Những động thái này xuất phát từ lo ngại dư cung – vấn đề vốn quen thuộc tại Trung Quốc, nơi các doanh nghiệp kém cạnh tranh đang dần bị đào thải. Tại Thái Lan, Neta là ví dụ điển hình cho rủi ro “bùng nổ rồi suy thoái” - khi hãng này gặp khó trong việc đáp ứng mục tiêu sản xuất của Chính phủ, ngay cả trước khi công ty mẹ tiến hành thủ tục phá sản tại Trung Quốc.

Một số đại lý hiện bán xe điện ngang giá vốn, thậm chí chịu lỗ, để duy trì sản lượng. Người mua cũng bày tỏ bức xúc trên mạng xã hội khi chứng kiến giá xe lao dốc chỉ sau thời gian ngắn. 

Một thành viên trong nhóm Facebook của BYD chia sẻ chiếc xe của họ mất tới 20% giá trị chỉ trong một tháng. Người khác nói khoản vay cho chiếc xe mua cách đây 1 năm hiện còn cao hơn giá mua xe mới hiện tại. Người mua được cảnh báo nên thận trọng vì khả năng giá còn tiếp tục giảm.

Tất cả đã khiến nhiều khách hàng bắt đầu chùn bước. “Tôi đang nghĩ đến việc đổi xe, nhưng vẫn do dự vì giá có thể còn giảm nữa”, cô Supreeya Watcharakorn (31 tuổi), cho hay.

Mẫu xe Jaecoo J5. Ảnh: Robertus Pudyanto

Trợ cấp xe điện

Trung tâm của áp lực ngành là các gói hỗ trợ hào phóng mà Thái Lan – trung tâm sản xuất ô tô lớn nhất Đông Nam Á – triển khai từ năm 2022 nhằm thúc đẩy ngành xe điện.

Theo đó, mỗi xe điện có thể được trợ cấp tới 150.000 baht (khoảng 4.700 USD), với điều kiện các hãng phải sản xuất trong nước ít nhất 3 xe cho mỗi 2 xe nhập khẩu trước cuối năm nay. Một chương trình khác kéo dài tới năm 2027, cung cấp mức hỗ trợ tối đa 100.000 baht cho các mẫu xe giá dưới 2 triệu baht.

Nhưng các khoản trợ cấp này đều đi kèm điều kiện ràng buộc: doanh nghiệp phải hoàn trả tiền nếu không đạt cam kết sản xuất. Ước tính các hãng xe điện tại Thái Lan cần sản xuất khoảng 30.000 xe trong nước chỉ trong 2 tháng cuối năm để đáp ứng yêu cầu.

Các thương hiệu Trung Quốc – trong nỗ lực tìm kiếm tăng trưởng ở nước ngoài – đang dẫn đầu làn sóng này. Nhà máy của BYD tại Thái Lan được thiết kế với công suất 150.000 xe/năm, phục vụ cả thị trường nội địa và xuất khẩu. Changan có thể sản xuất 100.000 xe/năm, trong khi Chery dự kiến đạt công suất 80.000 xe/năm.

Nhờ đó, các hãng xe điện Trung Quốc nhanh chóng mở rộng thị phần. Trong khi đó, Toyota và Honda chỉ cung cấp rất ít mẫu xe điện, không được hưởng trợ cấp cho xe xăng và hybrid, và vì thế khó cạnh tranh về giá.

Không giống Trung Quốc, chính quyền Thái Lan hầu như chưa can thiệp để hạn chế việc giảm giá mạnh. Trong những năm tới, các nhà sản xuất xe điện được dự đoán vẫn sẽ chịu áp lực kéo dài khi chỉ tiêu sản xuất tăng lên, còn trợ cấp dần thu hẹp – mở ra khả năng giá xe duy trì ở mức thấp trong thời gian dài.