UNESCO khẩn cấp đưa địa điểm ở Gaza vào danh sách ‘Di sản Thế giới’ và ‘Di sản đang bị đe dọa’

CNBC đưa tin, Ủy ban Di sản Thế giới của UNESCO đã đưa một địa điểm ở Dải Gaza - Tu viện Saint Hilarion - vào cả danh sách "Di sản Thế giới" và "Di sản Thế giới đang bị đe dọa".

Quyết định được đưa ra trong phiên họp thứ 46 của Ủy ban Di sản Thế giới được tổ chức tại New Delhi, Ấn Độ vào tháng 7.

Tu viện Saint Hilarion là nơi sinh sống của cộng đồng tu viện đầu tiên tại Đất Thánh và “là trung tâm trao đổi tôn giáo, văn hóa và kinh tế” trong thời kỳ Byzantine. Ảnh: CNBC

Ủy ban đã đưa tu viện - một trong những địa điểm lâu đời nhất ở Trung Đông, theo UNESCO - vào cả 2 danh sách bằng cách sử dụng quy trình khẩn cấp được quy định trong Công ước Di sản Thế giới. 

Quy trình này cho phép các địa điểm đang bị đe dọa được liệt kê vào danh sách nhanh hơn.

Một phát ngôn viên của UNESCO cho hay: "Cuộc tấn công đang diễn ra ở Dải Gaza có thể gây ra mối đe dọa lớn cho địa điểm khảo cổ này. Đây là một tình huống có thể áp dụng quy trình này".

Cho đến nay, UNESCO cho biết họ vẫn chưa xác định được bất kỳ thiệt hại nào đối với địa điểm này, khu vực đang được tổ chức theo dõi từ xa bằng hình ảnh vệ tinh.

Việc sử dụng quy trình khẩn cấp của UNESCO đã đẩy nhanh việc đưa Tu viện Saint Hilarion vào danh sách Di sản Thế giới, một quy trình thường mất ít nhất 2 năm. Ảnh: CNBC 

Ý nghĩa 

Việc có tên trong danh sách “Di sản Thế giới đang bị đe dọa” có nghĩa là 196 "quốc gia thành viên" của UNESCO - hoặc các quốc gia đã phê chuẩn Công ước Di sản Thế giới do UNESCO thông qua năm 1972 - phải tránh gây thiệt hại trực tiếp hoặc gián tiếp cũng như hỗ trợ bảo vệ di sản đó.

Israel không còn là thành viên của UNESCO, nhưng vẫn giữ tư cách là một quốc gia thành viên. Điều này đồng nghĩa với việc họ phải tuân theo các điều khoản của Công ước và không được làm hư hại tu viện.

Quy trình khẩn cấp

Người phát ngôn của UNESCO tiết lộ với CNBC rằng việc đồng thời ghi danh vào danh sách “Di sản Thế giới” và danh sách “Di sản Nguy cấp” của UNESCO khá phổ biến.

Gần đây nhất có trung tâm lịch sử của thành phố cảng Odesa (Ukraine) và các địa điểm khảo cổ của vương quốc cổ đại Saba (Yemen), cả 2 đều được ghi danh vào tháng 1/2023.

Công nhân đang cải tạo một bức tranh khảm tại Tu viện Saint Hilarion. Ảnh: CNBC

Hiện tại có 1.123 địa điểm trong danh sách Di sản Thế giới của UNESCO, nhưng chỉ có 56 địa điểm nằm trong danh sách nguy cấp. Danh sách này xác định những địa điểm đang bị đe dọa bởi chiến tranh, thiên tai, ô nhiễm, du lịch quá mức hoặc các vấn đề khác.

Những địa điểm trong danh sách “Di sản đang bị đe dọa” cũng có thể nhận được hỗ trợ kỹ thuật và tài chính cho công tác bảo vệ và phục hồi.

Kỳ họp thứ 46 của Ủy ban Di sản Thế giới kết thúc vào thứ Tư tuần trước với 26 địa điểm mới được đưa vào danh sách Di sản Thế giới UNESCO, và hòn đảo nhỏ Nauru của Micronesia chính thức trở thành quốc gia thành viên thứ 196 của tổ chức này.