Tuyến đường sắt cao tốc 7 tỷ USD lỗ nặng: Nền kinh tế số 1 Đông Nam Á quyết không dùng ngân sách để trả nợ cho Trung Quốc
(Thị trường tài chính) - Bất chấp vấn đề nợ nần chồng chất, Chính phủ Indonesia vẫn kiên định với kế hoạch mở rộng tuyến đường sắt tốc độ cao Whoosh đến Surabaya khi họ khẳng định sẽ không dùng ngân sách quốc gia để trả nợ cho Trung Quốc.
Chính phủ Indonesia – nền kinh tế lớn nhất Đông Nam Á không có kế hoạch sử dụng ngân sách Nhà nước để trả khoản nợ khổng lồ xây dựng tuyến đường sắt cao tốc cho Trung Quốc, theo lời ông Prasetyo Hadi, Bộ trưởng Văn phòng Phủ Tổng thống nước này khẳng định.
Indonesia hiện đang tìm hướng giải quyết khoản nợ hàng tỷ USD phát sinh từ việc xây dựng tuyến tàu cao tốc Whoosh (viết tắt của “Waktu Hemat, Operasi Optimal, Sistem Handal”, theo tiếng Indonesia nghĩa là “Tiết kiệm thời gian, Vận hành tối ưu, Hệ thống đáng tin cậy”) nối thủ đô Jakarta với thành phố Bandung thuộc tỉnh Tây Java.
Tuyến đường sắt trị giá tới 7,3 tỷ USD (hơn 192,3 nghìn tỷ đồng) này chủ yếu dựa vào các khoản vay từ Trung Quốc và đã phục vụ khoảng 6 triệu hành khách trong năm 2024.
“Chính phủ đã thảo luận về việc tìm ra một cơ chế nhằm giải quyết gánh nặng tài chính này”, ông Prasetyo nói với báo giới sau cuộc họp nội các tại dinh Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto vào tối Chủ nhật (12/10).
Tuy nhiên, ông Prasetyo thừa nhận rằng trong cuộc họp hôm đó rằng vấn đề khoản nợ khổng lồ của tuyến tàu điện cao tốc Whoosh chưa được đề cập.
“Dù sao thì Whoosh đã trở thành một phương tiện giao thông rất hữu ích cho các hoạt động và chuyến đi của người dân”, vị Bộ trưởng này nói thêm.
Bất chấp vấn đề nợ nần chồng chất, Chính phủ Indonesia vẫn kiên định với kế hoạch mở rộng tuyến đường sắt Whoosh đến thành phố cảng Surabaya, thủ phủ của tỉnh Đông Java. Tuy nhiên, ông Prasetyo không tiết lộ chi tiết về phương án tài chính cho dự án mở rộng này.
“Chúng tôi thực sự muốn Whoosh được mở rộng, không chỉ dừng lại ở tuyến Jakarta – Bandung, mà còn hướng tới Surabaya”, vị quan chức 45 tuổi này nói.
Trong khi đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Indonesia Purbaya Yudhi Sadewa cho biết trách nhiệm xử lý nợ nần đã được chuyển sang Quỹ đầu tư quốc gia Danantara.
Theo ông Purbaya, Danantara - cơ quan hiện quản lý toàn bộ doanh nghiệp Nhà nước ở “xứ sở vạn đảo” hoàn toàn có thể xử lý khoản nợ của siêu dự án tàu điện cao tốc Whoosh mà không cần dùng đến ngân sách quốc gia. Ông cũng lưu ý rằng Danantara thu về khoảng 80 nghìn tỷ rupiah (tương đương 4,8 tỷ USD) tiền cổ tức mỗi năm.
“Vấn đề có thể được giải quyết thông qua cổ tức của Danantara mà không gây gánh nặng tài chính cho Nhà nước”, ông Purbaya nói. “Nếu Chính phủ phải gánh khoản nợ này thì cổ tức lẽ ra cũng phải được Chính phủ quản lý”.
Video Dantanara đang nỗ lực tìm giải pháp giúp Indonesia giải quyết món nợ khổng lồ 116 nghìn tỷ rupiah cho siêu dự án tàu điện cao tốc Whoosh - Nguồn clip: Kompas.com
Theo ông Dony Oskaria, Giám đốc điều hành (CEO) của Danantara, quỹ này đang đàm phán với Chính phủ Trung Quốc về khoản nợ của siêu dự án tàu điện tốc độ cao Whoosh, đồng thời xem xét nhiều phương án, trong đó có khả năng để Chính phủ mua lại một phần cơ sở hạ tầng đường sắt và chuyển nó thành đơn vị dịch vụ công.
Ngân hàng Phát triển Trung Quốc (China Development Bank) – thuộc sở hữu Nhà nước – đã tài trợ đến 75% tổng chi phí cho siêu dự án Whoosh. Theo các phương tiện truyền thông đưa tin, Trung Quốc ấn định lãi suất 2%/năm cho khoản vay gốc. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và khó khăn trong việc giải tỏa mặt bằng, chi phí dự án đã đội thêm 1,2 tỷ USD (hơn 31,6 nghìn tỷ đồng). Bắc Kinh đã áp dụng lãi suất 3,4%/năm cho số tiền vay để chi trả chi phí vượt mức này.
Tuyến đường sắt cao tốc Whoosh được Công ty KCIC - một liên doanh giữa các tập đoàn Nhà nước Indonesia và Trung Quốc vận hành. Phía Indonesia, Pilar Sinergi BUMN Indonesia (PSBI) nắm 60% cổ phần KCIC, phần còn lại thuộc về liên doanh của các tập đoàn Nhà nước Trung Quốc Beijing Yawan HSR.
Trong PSBI, Tổng công ty Đường sắt Indonesia (Kereta Api Indonesia) là cổ đông lớn nhất với 58,53%, tiếp theo là Công ty Xây dựng Wijaya Karya (33,36%), Tập đoàn đường cao tốc Jasa Marga (7,08%) và Công ty đồn điền Perkebunan I (1,03%).
Đáng chú ý, KCIC tự chi trả 25% chi phí xây dựng dự án tàu điện cao tốc Whoosh bằng nguồn vốn của chính mình.
Theo Jakarta Globe
