Từ hôm nay: Mỹ - Trung bước vào cuộc chiến mới, chuỗi cung ứng toàn cầu thêm gián đoạn
(Thị trường tài chính) - Từ ngày 14/10, Mỹ và Trung Quốc sẽ đồng loạt áp phí cảng biển đối với các công ty vận tải biển, biến các tuyến hàng hải toàn cầu thành mặt trận mới trong cuộc đối đầu thương mại song phương.
Theo thông báo của Bộ Giao thông Trung Quốc, Bắc Kinh đã bắt đầu thu các khoản phí đặc biệt với tàu thuộc sở hữu, vận hành, đóng hoặc treo cờ Mỹ, nhưng miễn trừ cho tàu do Trung Quốc đóng.
Đài truyền hình trung ương Trung Quốc (CCTV) ngày 14/10 đã công bố chi tiết về các trường hợp được miễn trừ, bao gồm tàu do Trung Quốc đóng và các tàu trống vào cảng Trung Quốc để sửa chữa.
Theo quy định, phí cảng sẽ được thu tại cảng đầu tiên mà tàu cập trong mỗi hành trình, hoặc trong 5 chuyến đầu tiên trong năm, tính theo chu kỳ thanh toán hàng năm bắt đầu từ ngày 17/4.
Động thái này là phản ứng trực tiếp với chính sách tương tự của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. Hồi đầu năm, Washington công bố kế hoạch đánh phí cảng đối với tàu có liên hệ với Trung Quốc, nhằm giảm sự phụ thuộc vào ngành đóng tàu và vận tải biển của nước này, đồng thời thúc đẩy công nghiệp đóng tàu Mỹ.
Trước đó, một cuộc điều tra do chính quyền Joe Biden khởi xướng đã kết luận rằng Bắc Kinh sử dụng các chính sách và biện pháp “phi cạnh tranh” để thống trị ngành hàng hải, logistics và đóng tàu toàn cầu, tạo cơ sở pháp lý cho Washington triển khai các biện pháp trừng phạt.
Theo kế hoạch, Mỹ sẽ bắt đầu thu phí cảng vào ngày 14/10, trong đó hãng vận tải COSCO của Trung Quốc được dự báo sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, gánh gần một nửa trong tổng chi phí ước tính 3,2 tỷ USD của toàn ngành vào năm 2026, theo phân tích của Jefferies.
“Ăn miếng trả miếng” và vòng xoáy thuế hàng hải
Phản ứng lại, Trung Quốc tuyên bố tuần trước rằng sẽ áp thuế tương tự lên các tàu có liên hệ với Mỹ, bắt đầu cùng ngày. Theo ước tính của Jefferies, 13% tàu chở dầu thô và 11% tàu container trong đội tàu toàn cầu sẽ bị tác động bởi chính sách đối ứng này.
“Biện pháp ‘ăn miếng trả miếng’ này đang khóa chặt hai nền kinh tế trong vòng xoáy thuế hàng hải, có nguy cơ làm méo mó các luồng vận tải thương mại toàn cầu”, hãng môi giới Xclusiv Shipbrokers (Athens, Hy Lạp) nhận định trong một báo cáo.
Trong khi đó, căng thẳng tiếp tục leo thang. Cuối tuần trước, ông Trump cảnh báo sẽ áp thêm thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc nếu Bắc Kinh không nới lỏng kiểm soát xuất khẩu khoáng sản chiến lược. Ông cũng tuyên bố sẽ áp hạn chế xuất khẩu với “mọi phần mềm quan trọng” trước ngày 1/11.
Chỉ vài giờ sau, các quan chức Mỹ cảnh báo rằng những quốc gia bỏ phiếu ủng hộ kế hoạch của Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) về giảm khí thải nhà kính từ ngành vận tải biển có thể đối mặt với các lệnh trừng phạt, cấm cảng hoặc phí tàu bổ sung.
Điều đáng chú ý là Trung Quốc công khai ủng hộ kế hoạch của IMO.
“Việc vũ khí hóa cả chính sách thương mại lẫn môi trường cho thấy vận tải biển đã không còn là lĩnh vực trung lập của thương mại toàn cầu, mà đang trở thành công cụ trực tiếp của quyền lực quốc gia”, Xclusiv bình luận.
Giới phân tích nhận định, việc Mỹ và Trung Quốc đồng loạt áp thuế cảng đánh dấu bước leo thang mới trong cuộc cạnh tranh chiến lược, khi đại dương, vốn là tuyến huyết mạch thương mại toàn cầu, giờ trở thành mặt trận mới của “cuộc chiến quyền lực”.
Theo Reuters
