Trung Quốc tuyên bố giải thể hàng trăm ngân hàng, hơn 9.600 điểm giao dịch đóng cửa: Chuyện gì đã xảy ra?

Trung Quốc đang đẩy nhanh tốc độ sáp nhập và đóng cửa các ngân hàng quy mô nhỏ trong năm 2025, khi cạnh tranh ngày càng gay gắt và công nghệ tài chính phát triển nhanh chóng làm thay đổi toàn bộ hoạt động của ngành ngân hàng.

Theo dữ liệu từ nền tảng thông tin tài chính Qiye Yujingtong, tổng cộng 377 tổ chức tài chính quy mô nhỏ đã sáp nhập hoặc giải thể từ đầu năm đến nay, gần gấp đôi so với con số 195 của cả năm ngoái. Ngoài ra, hơn 9.000 chi nhánh ngân hàng truyền thống cũng đã bị đóng cửa.

Trong số các tổ chức ngừng hoạt động, 218 là ngân hàng làng xã. Nhiều ngân hàng trong số này đã hợp nhất để trở thành các định chế lớn hơn. Chẳng hạn, ngày 28/11, Ngân hàng Tangshan (tỉnh Hà Bắc) đã tiếp nhận và hợp nhất Ngân hàng Thương mại Nông thôn Qian'an Xianglong. Bên cạnh đó, 79 ngân hàng thương mại nông thôn và 70 hợp tác xã tín dụng nông thôn cũng đã ngừng hoạt động.

Khu vực có số lượng ngân hàng đóng cửa nhiều nhất là Nội Mông, với 139 ngân hàng nhỏ bị hủy đăng ký, dẫn đầu các đơn vị cấp tỉnh trên toàn quốc. Con số này đến từ quá trình tái cơ cấu toàn diện hệ thống tín dụng nông thôn tại khu vực. Ngày 17/5, Ngân hàng Thương mại Nông thôn Nội Mông đã được thành lập trên cơ sở hợp nhất 120 hợp tác xã tín dụng và ngân hàng làng xã.

Hơn 9.000 chi nhánh ngân hàng truyền thống cũng đã bị đóng cửa

Tại các tỉnh Tứ Xuyên, Sơn Đông và Hà Nam, mỗi nơi đều ghi nhận hơn 20 tổ chức tín dụng nhỏ bị xóa sổ.

Theo Báo cáo Ổn định Tài chính Trung Quốc 2024, quốc gia này hiện có 357 tổ chức tín dụng nằm trong nhóm rủi ro cao, chủ yếu là hợp tác xã tín dụng và ngân hàng làng xã. Đây được xem là động lực thúc đẩy các đợt tái cơ cấu mạnh mẽ.

Ít nhất 11 đơn vị cấp tỉnh đã phê duyệt việc thành lập ngân hàng thương mại nông thôn cấp vùng hoặc ngân hàng cổ phần khu vực, qua đó hợp nhất hàng loạt ngân hàng nhỏ và trung bình về cùng một pháp nhân để giảm thiểu rủi ro mang tính hệ thống.

Song song với việc thu hẹp số lượng ngân hàng nhỏ, số chi nhánh ngân hàng được phê duyệt đóng cửa cũng tăng mạnh. Tính đến ngày 8/12, 9.661 điểm giao dịch đã bị đóng cửa – gấp hơn ba lần so với năm ngoái, theo hệ thống tra cứu giấy phép tài chính của Cơ quan Quản lý Tài chính Quốc gia.

Trong số này: 5.400 điểm thuộc các ngân hàng thương mại nông thôn; 962 điểm thuộc các ngân hàng quốc doanh. Số lượng chi nhánh của ngân hàng thương mại đô thị và ngân hàng cổ phần phải đóng cửa là tương đối nhỏ.

“Hơn 80% giao dịch ngân hàng hằng ngày – từ chuyển tiền, thanh toán hóa đơn đến mua sản phẩm tài chính hay đăng ký vay – giờ đây đều có thể thực hiện trực tuyến hoặc qua ứng dụng di động. Tất nhiên, nhu cầu đối với các chi nhánh vật lý giảm mạnh”, Giám đốc công nghệ của một ngân hàng tại miền Nam Trung Quốc cho biết.

Chi phí vận hành một chi nhánh thông thường – gồm tiền thuê mặt bằng, điện nước và bảo trì – có thể dao động từ 2 triệu đến 5 triệu nhân dân tệ mỗi năm (tức 282.800–707.000 USD). Nếu tính thêm chi phí lương cho khoảng một chục nhân viên, tổng chi phí có thể tiệm cận 10 triệu nhân dân tệ/năm. Trong khi đó, chi phí cho hoạt động trực tuyến chỉ bằng khoảng 1/10 con số này.

Theo các chuyên gia trong ngành, việc thu hẹp mạng lưới chi nhánh không nhất thiết dẫn tới suy giảm khả năng phục vụ. Ngược lại, đây được xem là biện pháp nhằm xử lý tình trạng “dư thừa chi nhánh” và nâng cao hiệu quả vận hành tại những khu vực mà mạng lưới ngân hàng phát triển quá mức so với nhu cầu thực tế.