Trung Quốc bất ngờ ngừng mua dầu Nga, chuyện gì đã xảy ra?

Các công ty dầu nhà nước Trung Quốc đang giảm mạnh việc mua dầu từ Nga trong tháng này, với hai nhà nhập khẩu hoàn toàn ngừng mua và hai đơn vị khác giảm khối lượng nhập khẩu để đánh giá mức độ tuân thủ sau lệnh trừng phạt mới của Mỹ đối với Moscow.

Các công ty dầu nhà nước Trung Quốc đang giảm mạnh việc mua dầu từ Nga 

Nguồn cung dầu Nga cho hai khách hàng lớn nhất là Ấn Độ và Trung Quốc đã sụt giảm đáng kể sau lệnh trừng phạt ngày 10/1 của chính quyền Biden nhằm vào các nhà sản xuất Nga như Gazprom Neft và Surgutneftegaz, cùng với các công ty bảo hiểm và hơn 100 tàu vận tải, nhằm cắt giảm nguồn thu dầu mỏ của Moscow.

Mặc dù xuất khẩu dầu Nga sang hai quốc gia châu Á này đã phục hồi nhờ sự tham gia của các tàu chưa bị trừng phạt, nhưng Sinopec và Zhenhua Oil – hai công ty dầu nhà nước Trung Quốc – đã tạm dừng mua dầu Nga giao tháng 3 do lo ngại giao dịch với các công ty bị trừng phạt, theo các nguồn tin am hiểu vấn đề.

Động thái này khiến giá dầu Nga giảm, ảnh hưởng đến nguồn thu của Moscow và tạo áp lực trong bối cảnh Nga có thể đàm phán thỏa thuận ngừng bắn với Ukraine.

Một nguồn tin từ công ty dầu nhà nước tại Bắc Kinh tiết lộ họ đã tạm dừng giao dịch để thực hiện thêm các bước kiểm tra tuân thủ và chờ đợi "bức tranh rõ ràng hơn" về khả năng thỏa thuận Nga-Mỹ nhằm chấm dứt chiến sự. Công ty này sẵn sàng tiếp tục mua dầu Nga nếu đàm phán dẫn đến việc Mỹ nới lỏng hoặc dỡ bỏ lệnh trừng phạt.

Gazprom Neft và Surgutneftegaz hiện chiếm khoảng hơn 30% lượng dầu ESPO - loại dầu chủ lực xuất khẩu từ Viễn Đông Nga - với tổng sản lượng xuất khẩu khoảng 300.000 thùng/ngày sang Trung Quốc. 

Một giám đốc điều hành cấp cao tại một công ty cung cấp dầu Nga chuyên giao dịch với các công ty nhà nước Trung Quốc cho biết các công ty này đang tạm thời tránh dầu từ các nhà sản xuất bị trừng phạt.

"Họ đang tạm dừng và xem xét liệu có thể tìm cách lách luật hay không", vị này nói.

Chính phủ Trung Quốc trước đó đã tuyên bố phản đối các lệnh trừng phạt đơn phương. Sinopec và Zhenhua Oil từ chối bình luận, trong khi Gazprom Neft và Surgutneftegaz không phản hồi yêu cầu của Reuters.

Các nhà máy lọc dầu tư nhân Trung Quốc đã tận dụng cơ hội này để mua dầu Nga, giúp duy trì giá dầu ESPO ở mức cao hơn giá dầu Brent ICE khoảng 2,50-3 USD/thùng đối với các lô hàng giao tháng 3, với các giao dịch gần đây cho tháng 4 có thể đạt mức chênh lệch hơn 2 USD/thùng. 

Giá cả khác nhau tùy theo nhà sản xuất và tàu vận chuyển.

Mặc dù đối mặt với nhiều lớp trừng phạt từ phương Tây, các công ty nhà nước Trung Quốc vẫn là khách hàng quan trọng của dầu Nga, mua khoảng 1,3 triệu thùng/ngày - chiếm một nửa tổng lượng dầu Nga xuất sang Trung Quốc.

Nga hiện là nhà cung cấp dầu thô lớn nhất của Trung Quốc, chiếm 20% tổng lượng dầu nhập khẩu của nước này.

PetroChina, khách hàng lâu năm mua dầu ESPO từ Rosneft, vẫn tiếp tục nhập khẩu dầu Nga bằng đường biển trong tháng 3 nhưng với khối lượng thấp hơn, trong khi CNOOC cũng đã giảm khối lượng nhập khẩu đối với các lô hàng giao tháng 3.

Ngoài nhập khẩu đường biển, PetroChina vẫn tiếp tục nhận khoảng 800.000-900.000 thùng/ngày dầu Nga qua các đường ống từ Siberia theo hợp đồng dài hạn.

Trong khi đó, Sinopec - nhà nhập khẩu dầu thô lớn nhất châu Á - đang thay thế nguồn dầu Nga bằng các lô hàng từ Tây Phi, Trung Đông và Brazil.

Theo Reuters