Trò lừa đảo mới thời AI: Người mua tạo hình ảnh giả để tố sản phẩm hỏng rồi đòi hoàn tiền
(Thị trường tài chính) - Các bức ảnh giả được tạo bằng trí tuệ nhân tạo (AI) đang bị lợi dụng để yêu cầu hoàn tiền trên các nền tảng mua sắm trực tuyến tại Trung Quốc, làm dấy lên lo ngại về khía cạnh đạo đức và pháp lý.
Trong dịp lễ mua sắm 11/11, nhiều chủ cửa hàng thương mại điện tử cho biết họ nhận được những bức ảnh “sản phẩm lỗi” do AI tạo ra từ người mua nhằm yêu cầu hoàn tiền.
Một số khách hàng chụp lại hình quả họ nhận được, sau đó dùng AI chỉnh sửa để trông như đã bị mốc. Một người bán bàn chải điện kể rằng có khách gửi tấm ảnh chiếc bàn chải “bị rỉ sét” và yêu cầu hoàn tiền ngay.
“Họ đưa ra những vấn đề hoàn toàn phi lý, trái với lẽ thường”, người bán nói.
Nhân viên một cửa hàng quần áo cho biết khách hàng yêu cầu hoàn tiền toàn bộ, khẳng định chiếc váy liền họ nhận được bị xổ chỉ nghiêm trọng ở cổ áo và gửi kèm ảnh “bằng chứng”, nhưng đó là ảnh do AI tạo. Cửa hàng phát hiện ánh sáng quanh khu vực cổ áo khác thường và đường viền trang phục xuất hiện dấu hiệu bị tạo bởi AI.
Trong một vụ khác, người bán cốc sứ nhận yêu cầu hoàn tiền kèm ảnh chiếc cốc bị nứt loang như mạng nhện. Anh thấy bất thường vì hàng luôn được đóng gói rất kỹ. Khi yêu cầu khách gửi video xác nhận, người mua lập tức hủy yêu cầu.
Khi kiểm tra hình ảnh bằng công cụ phát hiện AI, hệ thống đánh giá xác suất ảnh do AI tạo ra là 92%.
Nhiều chủ shop tại Trung Quốc từ lâu đã phải đối mặt với hiện tượng gọi là “cắt lông cừu”, chỉ những khách hàng chuyên tìm lỗi ở các sản phẩm giá rẻ để yêu cầu hoàn tiền mà không cần trả lại hàng. Một số người bán cho biết chính sách của một số nền tảng thường nghiêng về phía người mua, dễ dàng chấp nhận yêu cầu hoàn tiền dù chưa hợp lý.
Trong khi đó, cũng có người bán sử dụng AI để làm đẹp sản phẩm, thậm chí tạo mẫu, bối cảnh hoặc cả sản phẩm giả. “Một số cửa hàng dùng AI để tạo mẫu giả, nền giả, thậm chí sản phẩm giả,” một người bán chia sẻ với trang Jiemian News.
Trước tình trạng gian lận bằng AI gia tăng, các nền tảng thương mại điện tử đã hủy lựa chọn ‘chỉ hoàn tiền’ từ tháng 4. Tập đoàn Taobao và Tmall (thuộc Alibaba, công ty mẹ của South China Morning Post) cũng triển khai hệ thống xếp hạng tín nhiệm người mua dựa trên lịch sử mua - trả hàng và phản hồi từ người bán.
Ngoài ra, Trung Quốc bắt đầu áp dụng quy định nhận diện nội dung tạo bởi AI từ ngày 1/9, yêu cầu tất cả nội dung do AI tạo ra phải được gắn nhãn rõ ràng cả ở dạng hiển thị và ẩn.
Luật sư Liu Dongchen (Công ty Luật Shaanxi Zhongzhi) cho biết hành vi sử dụng ảnh AI để gian lận hoàn tiền có thể bị xem là lừa đảo.
“Các nền tảng không nên dung túng hành vi thiếu đạo đức này. Ai dùng ảnh AI để lừa hoàn tiền thì phải bị cấm vĩnh viễn”, một cư dân mạng bình luận.
“AI tạo ảnh trông thật đến mức khó nhận ra. Yêu cầu bằng chứng video có thể là giải pháp”, một người dùng khác nhận xét.
Theo SCMP
