TikTok đối mặt với ‘án tử’ tại Mỹ: Nguy cơ phải dừng hoạt động vào đầu năm sau, hơn 170 triệu người dùng bị ảnh hưởng nghiêm trọng

Một tòa án phúc thẩm liên bang Mỹ đã ra phán quyết giữ nguyên luật yêu cầu ByteDance, công ty mẹ của TikTok có trụ sở tại Trung Quốc, phải bán ứng dụng video ngắn nổi tiếng này tại Mỹ trước đầu năm sau, nếu không sẽ bị cấm hoạt động. 

Quyết định này là một chiến thắng lớn đối với Bộ Tư pháp Mỹ và những người phản đối TikTok, đồng thời là một đòn nặng nề đối với ByteDance. Nó làm tăng đáng kể khả năng sẽ có một lệnh cấm chưa từng có tiền lệ đối với một ứng dụng mạng xã hội được 170 triệu người Mỹ sử dụng. TikTok cho biết sẽ kháng cáo quyết định này lên Tòa án Tối cao.

Bộ Tư pháp Mỹ cho rằng dưới quyền sở hữu của Trung Quốc, TikTok đe dọa an ninh do khả năng truy cập vào lượng dữ liệu cá nhân khổng lồ của người Mỹ, và Trung Quốc có thể bí mật thao túng thông tin mà người Mỹ tiếp cận qua TikTok.

Ảnh minh họa

Tổng Chưởng lý Merrick Garland gọi phán quyết này là "bước tiến quan trọng trong việc ngăn Chính phủ Trung Quốc vũ khí hóa TikTok”.

Tuy nhiên, Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington gọi luật này là "hành động cướp bóc thương mại trắng trợn" và cảnh báo rằng Mỹ "cần xử lý vụ việc một cách thận trọng để tránh làm tổn hại lòng tin giữa hai nước và sự phát triển quan hệ song phương”.

Căng thẳng thương mại Mỹ-Trung gia tăng

Phán quyết này được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới ngày càng gia tăng, sau khi chính quyền Tổng thống Joe Biden áp đặt các hạn chế mới đối với ngành công nghiệp chip của Trung Quốc. Đáp lại, Bắc Kinh đã cấm xuất khẩu gallium, germanium và antimon sang Mỹ.

Ba thẩm phán của tòa phúc thẩm gồm Sri Srinivasan, Neomi Rao và Douglas Ginsburg đã bác bỏ các thách thức pháp lý mà TikTok và người dùng đưa ra, đồng thời giữ nguyên luật yêu cầu ByteDance phải thoái vốn khỏi TikTok tại Mỹ trước ngày 19/1, nếu không sẽ đối mặt với lệnh cấm.

Tranh cãi về quyền tự do ngôn luận

"Tin tức hôm nay thật đáng thất vọng, nhưng hãy yên tâm rằng chúng tôi sẽ tiếp tục chiến đấu để bảo vệ quyền tự do ngôn luận trên nền tảng của mình”, CEO TikTok Shou Zi Chew viết trong email gửi nhân viên.

Các nhà hoạt động bảo vệ tự do ngôn luận nhanh chóng chỉ trích phán quyết này. Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ (ACLU) cho biết: "Việc cấm TikTok rõ ràng vi phạm quyền tự do ngôn luận theo Tu chính án thứ nhất của hàng triệu người Mỹ đang sử dụng ứng dụng này để thể hiện bản thân và giao tiếp với thế giới”.

Trong phân tích của mình, tòa án nhận định mối quan hệ giữa ByteDance và Trung Quốc đe dọa làm méo mó diễn ngôn tại Mỹ thông qua TikTok, từ đó "thao túng dư luận”.

Năng lực của Trung Quốc trong việc này đi ngược lại với các nguyên tắc cơ bản của tự do ngôn luận. Thậm chí, Tu chính án thứ nhất cấm Chính phủ Mỹ thực hiện mức độ kiểm soát tương tự đối với một công ty mạng xã hội trong nước.

Ảnh hưởng lớn đến TikTok

Phán quyết – trừ khi bị Tòa án Tối cao đảo ngược – đưa số phận của TikTok vào tay Tổng thống Biden, người sẽ quyết định có gia hạn thời hạn ngày 19/1 thêm 90 ngày hay không.

Sau đó, quyền quyết định sẽ thuộc về Tổng thống đắc cử Donald Trump, người nhậm chức vào ngày 20/1. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu ByteDance có thể đáp ứng các yêu cầu khắt khe về tiến độ thoái vốn hay không, và liệu Chính phủ Trung Quốc có chấp thuận việc bán tài sản này hay không.

Ông Trump, người từng thất bại trong nỗ lực cấm TikTok vào năm 2020, đã tuyên bố trước cuộc bầu cử Tổng thống tháng 11 rằng ông sẽ không cho phép lệnh cấm này diễn ra.

Quyết định hôm 6/12 củng cố quyền hạn lớn của Chính phủ Mỹ trong việc cấm các ứng dụng nước ngoài khác có nguy cơ tương tự, và mở đường cho các biện pháp mạnh mẽ hơn với nhiều ứng dụng thuộc sở hữu nước ngoài trong tương lai.

Nếu bị cấm, các nhà quảng cáo của TikTok sẽ tìm đến các nền tảng mạng xã hội khác, khiến giá cổ phiếu của Meta Platforms – đối thủ của TikTok trong quảng cáo trực tuyến – tăng kỷ lục trong ngày và đóng cửa với mức tăng 2,4%. Công ty mẹ của Google, Alphabet, cũng tăng 1,25% khi kết thúc phiên giao dịch.

Theo Reuters