Sony lột xác hoàn toàn để trở lại đỉnh cao, cổ phiếu lên cao nhất kể từ năm 2000
(Thị trường tài chính) - Lần cuối cùng Sony có giá trị trên thị trường chứng khoán cao như hiện nay là vào thời điểm ông Bill Clinton còn là Tổng thống và PlayStation 2 sắp ra mắt tại các cửa hàng Mỹ.
Trong suốt hai thập kỷ rưỡi qua, Sony, một công ty 78 tuổi từng sáng tạo ra Walkman và PlayStation, vốn là biểu tượng của ngành điện tử tiêu dùng, đã trải qua một chặng đường đầy thử thách. Công ty đã bỏ lỡ cơ hội trong cuộc cách mạng điện thoại di động, và dù PlayStation vẫn sinh lời, nhưng chi phí sản xuất các thiết bị điện tử khác đã tăng lên trong khi nhu cầu giảm sút.
Tuy nhiên, khi cơ hội đến từ lĩnh vực streaming, Sony đang nỗ lực chuyển mình từ một công ty điện tử truyền thống thành một công ty sản xuất nội dung gốc và giải trí.
Chiến lược này đang phát huy hiệu quả. Trong 3 năm qua, cổ phiếu Sony đã bắt đầu thoát khỏi tình trạng trì trệ kéo dài hàng thập kỷ. Giá cổ phiếu của Sony tại Nhật Bản gần đây đã đạt mức cao kỷ lục đầu tiên kể từ tháng 3/2000.
Damian Thong, nhà phân tích chứng khoán tại Macquarie, nhận xét, "Nếu quay lại 30 năm trước, Sony là một công ty điện tử, nổi tiếng là nhà sản xuất phần cứng. Nhưng hôm nay, công ty chủ yếu tạo ra lợi nhuận từ giải trí, bao gồm trò chơi, âm nhạc và (TV, phim)".
Ít phần cứng, nhiều nội dung hơn
Sony Group, công ty lớn thứ ba tại Nhật Bản về giá trị thị trường, đã lội ngược dòng bằng cách đổi mới kinh doanh trò chơi vượt ra ngoài các máy chơi game và thực hiện các thương vụ mua lại để mở rộng sở hữu trí tuệ.
Joost van Dreunen, giáo sư phụ trách môn kinh doanh trò chơi tại NYU Stern, cho biết Sony đã mua lại Crunchyroll - ông lớn trong ngành Anime vào năm 2021, và mua lại công ty trò chơi Bungie của Mỹ vào năm 2022 với giá 3,6 tỷ USD.
Ngoài Sony Interactive Entertainment, đơn vị phát triển PlayStation, Sony Group còn bao gồm Sony Pictures, nhà sản xuất các bộ phim như loạt Spider-Man, và Sony Music, với Columbia Records. Van Dreunen nhấn mạnh rằng Sony đang cố gắng khai thác sự cộng hưởng giữa các công ty con để sản xuất nội dung giải trí gốc cho người tiêu dùng.
Chiến lược tận dụng sở hữu trí tuệ đã được thể hiện rõ rệt tại Lễ trao giải Emmy lần thứ 75 vào tháng 1, khi bộ phim truyền hình "The Last of Us" giành 8 giải thưởng. Đây là lần đầu tiên một bộ phim truyền hình chuyển thể từ trò chơi điện tử nhận được sự công nhận lớn tại một lễ trao giải Hollywood.
Đáng chú ý, Sony lần đầu phát hành "The Last of Us" dưới dạng trò chơi vào năm 2013, trước khi được chuyển thể thành series truyền hình phát sóng trên HBO và Max vào năm 2023.
Không có mạng lưới streaming riêng, việc cấp phép sở hữu trí tuệ và nội dung gốc là một phần trong chiến lược của Sony để cạnh tranh với các ông lớn streaming như Netflix, Disney và Amazon. Robert Lawson, giám đốc truyền thông của Sony Group, cho biết kể từ năm 2018 khi mua lại EMI Publishing - biến Sony Music trở thành nhà xuất bản âm nhạc lớn nhất thế giới, công ty đã đầu tư khoảng 1,5 nghìn tỷ yên vào các sở hữu trí tuệ nội dung cho các doanh nghiệp giải trí khác nhau.
"Sony Group đã chuyển hướng chiến lược công ty nhằm củng cố các tài sản sáng tạo và giải trí," Lawson nói, đồng thời lưu ý rằng công ty đang tập trung vào "các hợp tác mới giữa các công ty chị em của Sony", bao gồm việc đầu tư mạnh vào thể loại anime.
Trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3, doanh thu từ lĩnh vực giải trí của Sony, bao gồm âm nhạc, phim ảnh và trò chơi, đã chiếm 60% tổng doanh thu - gấp đôi so với một thập kỷ trước, khi lĩnh vực này chỉ chiếm 30% tổng doanh thu.
Con đường dài để thống trị
Việc tập trung vào giải trí là một sự chuyển hướng so với cội nguồn của Sony.
Khởi đầu với Tokyo Telecommunications Engineering Corporation được thành lập năm 1946 bởi Akio Morita và Masaru Ibuka, công ty đã phát hành băng từ từ tính đầu tiên của Nhật Bản vào năm 1950 và đổi tên thành Sony Corporation vào năm 1958.
Vào những năm 1960, Sony bắt đầu mở rộng kinh doanh tại Mỹ. Trong 3 thập kỷ tiếp theo, Sony nhanh chóng trở thành một tên tuổi quen thuộc trong ngành điện tử tiêu dùng. Hãng sản xuất các thiết bị huyền thoại như TV màu Trinitron năm 1968, máy nghe nhạc Walkman năm 1979, và máy phát đĩa CD đầu tiên trên thế giới vào năm 1982.
Bên cạnh đó, Sony cũng tham gia ngành âm nhạc thông qua liên doanh với CBS, sau đó trở thành Sony Music Entertainment vào năm 1991. Tuy nhiên, công ty chủ yếu vẫn nổi bật với sản phẩm điện tử.
Những năm 1990 là thời kỳ hoàng kim của Sony khi công ty gia nhập thị trường máy chơi game. Với việc phát hành PlayStation vào năm 1994, Sony đã làm thay đổi ngành công nghiệp game và game arcade.
Từ những năm 1990, Sony đã là một ông lớn trong lĩnh vực máy chơi game với các phiên bản PlayStation. Đến năm 2020, PlayStation 5 tiếp tục khẳng định vị thế của Sony, vượt trội so với các đối thủ chính như Xbox Series X của Microsoft và Nintendo Switch.
Nhà phân tích Michael Thong cho rằng Sony đã thành công trong việc trở thành kênh có lợi nhuận cho các nhà phát hành trò chơi bên thứ ba.
Sony cũng đã thử nghiệm chiến lược đa dạng hóa trong ngành game, bao gồm phát hành trò chơi Helldivers 2 trên cả PlayStation 5 và PC. Helldivers 2 đã trở thành một thành công lớn cho Sony, bán được hơn 12 triệu bản chỉ trong vòng ba tháng kể từ khi phát hành, theo Anna Kerr, nhà nghiên cứu trò chơi tại Ampere Analytics.
Vào tháng 11, Sony thông báo lợi nhuận ròng quý của công ty đã tăng 69%, một phần nhờ vào mảng game. Công ty đã có những quý mạnh mẽ liên tiếp trong năm nay, nhờ vào lợi nhuận từ các trò chơi.
Công ty hiện đang thảo luận về việc mua lại Kadokawa, một công ty game lớn của Nhật Bản sản xuất trò chơi nổi tiếng "Elden Ring", theo thông tin từ những người quen thuộc với vấn đề này.
Dù có một số thử thách, như những thất bại với trò chơi "Concord" và bộ phim Spider-Man trong năm nay nhưng van Dreunen cho rằng đó là những thử nghiệm và khoản chi tiêu có thể kiểm soát đối với một công ty đã dành 1,8 nghìn tỷ yên (11 tỷ USD) cho các thương vụ mua lại và mua cổ phiếu lại đến tháng 3/2027.
Sự trỗi dậy của Sony như một công ty giải trí không phải lúc nào cũng là điều chắc chắn. "Trước đây, Sony đã trải qua những năm tháng khá đau đớn," Thong nói. "Và tôi nghĩ, xứng đáng với công nhận của họ, họ đã vượt qua và tiếp tục tiến lên."
Mang IP của Sony lên màn ảnh rộng
Van Dreunen cho biết trong quá khứ, không có nhiều nhu cầu đối với việc chuyển thể trò chơi điện tử thành phim và TV. Tuy nhiên, "The Last of Us" cho thấy Sony có cơ hội đưa nhiều IP của Sony hơn lên màn ảnh rộng.
Ngoài ra, Sony còn có kế hoạch chuyển thể loạt trò chơi điện tử "God of War" được phát hành lần đầu tiên vào năm 2005 lên màn ảnh rộng vào năm tới, Kerr cho biết.
Mặc dù vẫn duy trì mảng kinh doanh điện tử, đặc biệt là trong lĩnh vực cảm biến hình ảnh, Sony đã từng bước từ bỏ danh tính là một công ty điện tử tiêu dùng truyền thống.
Vào năm 2025, Sony có ý định tách riêng mảng ngân hàng trực tuyến và bảo hiểm, đồng thời tăng cường hơn nữa các dịch vụ giải trí.
Cổ phiếu của Sony đã tăng gần 18% trong tháng qua, vượt qua các ông lớn trong ngành giải trí như Disney và Netflix. Cổ phiếu cũng được hỗ trợ bởi làn sóng nhà đầu tư đổ xô vào Nasdaq - chỉ số vừa vượt mốc 20.000 điểm.
Theo CNN
