Siêu đô thị 30 triệu dân đang chìm dần, 11.000 tòa nhà có nguy cơ đổ sập
(Thị trường tài chính) - Các nhà nghiên cứu cho rằng vấn đề này liên quan đến việc khai thác nước ngầm quá mức, đặc biệt ở các khu dân cư thu nhập thấp, nơi nguồn nước máy còn khan hiếm.
Khi những vết nứt đầu tiên xuất hiện trên một cột trụ nâng đỡ tòa nhà chung cư 12 tầng ở thủ đô New Delhi, chỉ cách sân bay bận rộn nhất Ấn Độ vài km, Rajesh Gera và nhóm của ông tưởng rằng một trận động đất đã xảy ra. Tuy nhiên, Chủ tịch Hiệp hội Phúc lợi Cư dân Surya Vihar, đơn vị quản lý tòa nhà, đã nhầm lẫn.
Các nhà khoa học nghiên cứu hiện tượng sụt lún đất đã đưa ra một giả thuyết đáng lo ngại hơn – những vết nứt là dấu hiệu cho thấy thành phố đang bị sụp xuống dưới chính trọng lượng của nó.
Những “điểm nóng” sụt lún
Một số khu vực ở New Delhi, đặc biệt gần Sân bay Quốc tế Indira Gandhi, đang sụt lún nhanh hơn bất kỳ siêu đô thị nào khác ở Ấn Độ - quốc gia đông dân nhất thế giới, chủ yếu do khai thác nước ngầm quá mức.
Các phát hiện này được công bố trong năm nay trên tạp chí khoa học đa ngành hàng đầu Nature bởi các nhà nghiên cứu từ Ấn Độ, Đức, Anh và Mỹ.
Họ đã xác định 3 “điểm nóng” sụt lún – tất cả nằm trong bán kính 12 km² quanh Sân bay Quốc tế Indira Gandhi.
Video thủ đô New Delhi của Ấn Độ oằn mình chống chọi hiện tượng sụt lún đất hiện nay - Nguồn clip: CNA
Các nhà nghiên cứu, dựa trên dữ liệu radar vệ tinh từ năm 2015 - 2023, nhận thấy có tới 878 km² đất đô thị ở 5 thành phố lớn của Ấn Độ đang bị sụt lún, trong đó thủ đô New Delhi là một trong những khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.
Năm siêu đô thị đang phát triển nhanh này gồm New Delhi, Mumbai, Kolkata, Bengaluru và Chennai, có tổng dân số 83 triệu người.
Dữ liệu vệ tinh cho thấy đất ở New Delhi và các vùng lân cận đang sụt khoảng 11cm mỗi năm – tương đương chiều dài một chiếc điện thoại thông minh (smartphone).
Hơn 2.200 tòa nhà trong khu vực 100km² ở thủ đô của Ấn Độ có nguy cơ hư hỏng kết cấu. Nếu sụt lún tiếp diễn với tốc độ hiện tại, 11.000 tòa nhà có nguy cơ bị phá hủy trong vòng 50 năm tới.
“Quả bom hẹn giờ”
Các nhà nghiên cứu cho rằng sụt lún nhanh ở New Delhi liên quan đến việc khai thác nước ngầm quá mức, đặc biệt tại các khu dân cư thu nhập thấp, nơi nguồn nước máy khan hiếm và giếng ngầm đang cạn kiệt.
Khi nước được bơm ra khỏi các khe nứt và khoảng trống dưới bề mặt đất, đất từ từ bị nén vào các khoang rỗng, gây sụt lún.
Với một thành phố 30 triệu người nằm trên mảnh đất mong manh này, hậu quả sẽ càng nghiêm trọng hơn.
Vấn đề cũng trở thành “quả bom hẹn giờ” vì New Delhi dễ bị động đất.
“Khi xảy ra động đất, các tòa nhà sẽ hơi lắc lư. Kết hợp với các khoang rỗng dưới đất do sụt lún, những tòa nhà này cũng sẽ bắt đầu di chuyển. Điều đó thực sự có thể làm bật móng một tòa nhà”, ông Vikas Kanojia, kiến trúc sư chính tại công ty thiết kế Studio Code ở New Delhi cho biết.
“Sự tàn phá có thể xảy ra nếu Delhi phải hứng chịu một trận động đất có cường độ 5 độ richter”, ông nói.
Người dân chủ động ứng phó
Một số người không chờ đến thảm họa xảy ra. Ở một khu dân cư thuộc khu Dwarka, New Delhi, Ấn Độ, một số cư dân đã đầu tư hàng nghìn USD để xây hố thu nước mưa, phục hồi một hồ nước cổ và giúp nạp lại các tầng chứa nước ngầm địa phương.
Khi mực nước ngầm dần phục hồi, các nhà nghiên cứu theo dõi hiện tượng sụt lún cho biết đất ở khu vực này bắt đầu nâng lên trở lại.
Sudha Sinha, một trong những cư dân góp sức, cho biết tình hình nước đã được cải thiện trong 5 năm qua. Cựu Chủ tịch Hiệp hội Hộ gia đình Hợp tác Dwarka nói thêm: “Người dân sống ở đây đã ngừng sử dụng nước ngầm. Nhưng tại các khu vực lân cận, họ vẫn đang sử dụng nước ngầm”. Các nhà nghiên cứu cho rằng những nỗ lực từ cộng đồng này có thể là một trong số ít giải pháp khả thi nếu muốn ổn định đất.
Cảnh báo cho việc quy hoạch đô thị
Các chuyên gia kêu gọi chính quyền đưa ra những lựa chọn thông minh hơn về việc mở rộng đô thị. Họ đề xuất xác định các vùng rủi ro cao – đặc biệt là nơi đất dễ sụt lún – làm khu vực cấm xây dựng. Kết hợp với quy định nghiêm ngặt hơn về khai thác nước ngầm, cải thiện nguồn nước mặt và bắt buộc thu nước mưa, những biện pháp này có thể giúp làm chậm hoặc thậm chí đảo ngược hiện tượng sụt lún.
Đối với nhiều người ở New Delhi, các vết nứt trên cột trụ và tường dịch chuyển không còn là vấn đề kết cấu đơn thuần – chúng là dấu hiệu cảnh báo đất dưới nhà họ có thể không giữ được lâu nữa.
Tại khu nhà do Rajesh Gera quản lý, các vết nứt đã xuất hiện khắp sàn nhà.
“Chúng tôi cố gắng tỏ ra mạnh mẽ, dũng cảm, nhưng khi suy nghĩ sâu sắc về điều này, luôn có nỗi sợ rằng nó có thể gây ra thảm họa lớn”, Gera nói.
“Với tư cách cá nhân, chúng tôi không thể làm nhiều điều. Chính phủ Ấn Độ và chính quyền bang Haryana cần nghiên cứu vấn đề này. Nếu không, nó có thể trở thành vấn đề lớn”, ông nói thêm.
Theo CNA
