Siêu cường đụng độ: Nhật Bản dễ bị ‘thổi bay’ hơn 303.000 tỷ đồng vì Trung Quốc tung đòn hiểm
(Thị trường tài chính) - Quan hệ giữa hai cường quốc châu Á ngày càng xấu đi sau những động thái mới nhất từ phía chính quyền Bắc Kinh nhằm gây khó dễ cho ngành du lịch của “xứ sở Phù Tang”.
Trung Quốc “phản đòn” Nhật Bản, đánh mạnh vào du lịch
Chỉ vài ngày sau khi Trung Quốc đưa ra khuyến cáo không nên đi du lịch đến Nhật Bản, các lệnh hủy đặt chuyến bay, đặt phòng bắt đầu xuất hiện nhiều.
Hàng năm, khoảng 3.000 du khách Trung Quốc ghé thăm quán trà của Rie Takeda trong một con hẻm ở thủ đô Tokyo (Nhật Bản). Nhưng khoảng 200 người đã hủy đặt chỗ cho các lớp học trà đạo của bà, kéo dài đến tận tháng 1 năm sau.
“Tôi chỉ hy vọng du khách Trung Quốc sẽ quay lại trước Tết Nguyên Đán”, bà Takeda nói, ám chỉ kỳ nghỉ lớn diễn ra vào tháng 2. Kinh nghiệm trước đây cho thấy thời gian chờ đợi có thể còn lâu hơn.
Trung Quốc lại sử dụng một “kịch bản quen thuộc” để bày tỏ sự không hài lòng với Nhật Bản, do nước này từ chối rút lại tuyên bố của Thủ tướng mới Sanae Takaichi về vấn đề nhạy cảm liên quan đến đảo Đài Loan.
Giống như việc áp thuế rượu vang Australia năm 2020 hay hạn chế chuối Philippines năm 2012, Bắc Kinh đang sử dụng sức ảnh hưởng kinh tế của mình, đồng thời tung ra hàng loạt chỉ trích nhắm vào Tokyo. Vấn đề duy nhất là mức độ nghiêm trọng của các biện pháp này sẽ ra sao và kéo dài bao lâu.
“Các biện pháp phản ứng của Trung Quốc được giữ bí mật và sẽ được triển khai từng bước một”, ông Lưu Giang Dũng (Liu Jiangyong), Giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Thanh Hoa (Tsinghua) ở Bắc Kinh nhận định. “Mọi khả năng đều có thể xảy ra vì điều này liên quan đến lợi ích cốt lõi của quốc gia”.
Video ngành du lịch Nhật Bản chao đảo vì làn sóng tẩy chay từ du khách Trung Quốc - Nguồn clip: ABC NEWS
Nhật Bản - nền kinh tế lớn thứ tư thế giới theo GDP danh nghĩa đang cố gắng ngăn tranh cãi leo thang nhưng không có dấu hiệu nhượng bộ, phản ánh cách các Chính phủ khác từng đối phó áp lực từ Trung Quốc trong những năm gần đây: kiên định, chịu thiệt hại kinh tế và chờ đợi. Một số tranh chấp kéo dài đến khi có lãnh đạo chính trị mới.
Ví dụ, quan hệ thương mại giữa Australia và Trung Quốc đã dần bình thường trở lại từ khi Thủ tướng Úc Anthony Albanese nhậm chức năm 2022. Canada cũng đang bắt đầu cải thiện quan hệ dưới thời Thủ tướng Mark Carney.
Khuyến cáo du lịch bắt đầu ảnh hưởng
Nhật Bản từng chịu phản ứng kinh tế từ Trung Quốc trước đây. Năm 2012, sau tranh chấp về những hòn đảo không người ở, các cuộc biểu tình của Trung Quốc đã tấn công doanh nghiệp Nhật và tẩy chay hàng hóa nước này. Các đoàn du lịch đến Nhật Bản cũng bị hủy bỏ.
Dựa trên kinh nghiệm đó, nhà kinh tế Takahide Kiuchi của Viện Nghiên cứu Nomura ước tính khuyến cáo hiện tại có thể khiến Nhật Bản thiệt hại 1,8 nghìn tỷ yên (11,5 tỷ USD, tương đương hơn 303.000 tỷ đồng) và làm giảm 0,3 điểm % tăng trưởng kinh tế hàng năm vốn đã yếu của quốc gia này.
Việc hủy tour đang gia tăng trở lại. Khách sạn Gamagori tại tỉnh Aichi, Nhật Bản đã mất hơn 2.000 khách. Nichu Syomu, công ty du lịch tại “xứ sở hoa anh đào” chuyên phục vụ du khách Trung Quốc cho biết 300 lượt đặt phòng đã bị hủy, tương đương với mức thiệt hại năm 2012.
Trung Quốc vốn đang trên đà lấy lại vị thế trước đại dịch Covid-19 là nguồn khách du lịch lớn nhất của Nhật Bản. Hơn 8 triệu du khách tại nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới đã tới “Đất nước mặt trời mọc” trong 10 tháng đầu năm 2025, chiếm 23% tổng lượng khách quốc tế, theo Cơ quan Du lịch Quốc gia Nhật Bản.
“Thật đáng tiếc”, Nana Enomoto của công ty lữ hành Nhật Bản Nichu Syomu nhận xét khi lưu ý rằng ngành du lịch Trung Quốc vừa mới bắt đầu hồi phục.
Kyren Zhu, người chưa từng đến Nhật Bản, đã phải vật lộn với quyết định này. Cha mẹ khuyên cô đừng đi. Cuối cùng, Zhu đã hủy chuyến đi ngắm lá mùa thu đã lên kế hoạch, chỉ để nghe người bạn đồng hành nói rằng không có gì bất thường xảy ra.
“Nếu biết trước, có lẽ tôi vẫn đi”, cô gái Trung Quốc nói. “Nhưng thật khó nói. Tình hình thực sự nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng tôi”.
Ở miền Bắc Nhật Bản, Livia Du, cư dân Bắc Kinh, người đã mở một khu trượt tuyết năm ngoái, nhận được 2 yêu cầu hủy đặt phòng. Chúng nhanh chóng được thay thế bằng những lượt khách Trung Quốc khác. Tuy nhiên, một số khách nói họ phải tuân theo lập trường của Bắc Kinh, trong đó có người cho biết nhân viên Chính phủ được chỉ thị tạm thời không đi Nhật Bản.
Du cho biết du khách dường như đang trong trạng thái chờ đợi. Cô và chồng mình còn đầu tư hơn 2 triệu nhân dân tệ (282.470 USD, tức hơn 7,4 tỷ đồng) vào khu nghỉ dưỡng và lo lắng tình hình có thể xấu đi.
Trung Quốc báo hiệu có thể áp dụng các biện pháp tiếp theo
Áp lực dường như không chỉ giới hạn ở du lịch. Việc công chiếu hai bộ phim Nhật Bản, gồm phim hài “Cells at Work!” và phim hoạt hình “Crayon Shin-chan: Super Hot! The Spicy Kasukabe Dancers” đã bị hoãn đột ngột.
Một liên hoan hài kịch ở Thượng Hải cũng hủy các buổi trình diễn của một công ty giải trí Nhật Bản. Một nữ biên tập viên sách cho biết sếp đã yêu cầu cô dừng nhập khẩu một cuốn truyện tranh Nhật.
Trong khi đó, triển vọng xuất khẩu thủy sản vẫn mờ mịt. Tokyo phủ nhận thông tin Trung Quốc sẽ dỡ bỏ lệnh cấm 2 năm với thủy sản Nhật Bản và Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết Nhật Bản chưa nộp đủ tài liệu kỹ thuật cần thiết để nối lại hoạt động thương mại song phương.
Bắc Kinh cũng có thể nhắm vào mục tiêu xuất khẩu kim loại đất hiếm, một mặt hàng quan trọng đối với ngành sản xuất ô tô và nhiều ngành khác, từng được Trung Quốc dùng làm “vũ khí” đối đầu với chính quyền Mỹ của Tổng thống Donald Trump hồi đầu năm nay.
“Nhật Bản nên rút lại các phát ngôn sai lầm và có hành động cụ thể để duy trì nền tảng chính trị của quan hệ Trung - Nhật”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh (Mao Ning) nói. “Nếu không, Trung Quốc sẽ phải có những biện pháp tiếp theo”.
Theo Jakarta Globe
