Quốc gia là quê hương của mì ăn liền, thay đổi cả ngành thực phẩm thế giới

Dù ngày nay mì ăn liền được sản xuất và tiêu thụ ở hầu hết mọi quốc gia, nhưng quê hương thật sự của nó là Nhật Bản – nơi khai sinh ý tưởng về loại mì khô chỉ cần chế nước sôi là có thể dùng ngay.

Nguồn gốc của mì ăn liền gắn liền với giai đoạn khó khăn của nước Nhật vào cuối những năm 1950. Sau Chiến tranh Thế giới thứ II, quốc gia này phải đối mặt với tình trạng thiếu lương thực trầm trọng. Chính phủ khuyến khích người dân sử dụng lúa mì nhập khẩu từ Mỹ để làm thực phẩm thay thế gạo. 

Trong bối cảnh đó, một doanh nhân người Nhật tên Momofuku Ando (nhà sáng lập công ty Nissin Food Products) đã nảy ra ý tưởng tạo ra món mì khô có thể bảo quản lâu, dễ nấu và hợp khẩu vị của người dân.

Ông Momofuku Ando - người cho ra đời món mì ăn liền. Ảnh: ABC News 

Sau nhiều năm nghiên cứu và thử nghiệm, ông Ando đã cho ra đời sản phẩm mì ăn liền đầu tiên trên thế giới với tên gọi “Chikin Ramen” (mì gà) vào năm 1958.

Đây được xem là bước ngoặt trong ngành thực phẩm thế giới. Điểm đặc biệt của loại mì này là sợi mì được chiên qua dầu để làm khô, giúp rút ngắn thời gian nấu chín, đồng thời có thể bảo quản được lâu mà không cần chất bảo quản. Khi sử dụng, người ăn chỉ cần đổ nước sôi vào là có thể thưởng thức ngay, rất tiện cho người Nhật thời buổi khó khăn bấy giờ.

Ra đời với mục đích cứu đói nhưng những gói mì ban đầu lại được bán với giá rất cao so với mì ramen truyền thống của Nhật Bản. Đó là bởi mì ăn liền bao gồm một lượng lớn chất phụ gia, chất bảo quản và phẩm màu. Chính vì sự độc lạ này, mì gói thời điểm ấy được xem là món đồ ăn cao cấp.

Việc phát minh ra mì ăn liền đã làm thay đổi nền văn hóa ẩm thực thế giới. Ảnh: The Japan Times 

Sự thành công của Chikin Ramen đã mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành công nghiệp thực phẩm Nhật Bản và sau đó lan rộng ra toàn cầu. Và nhờ việc được sản xuất trên quy mô công nghiệp, giá mì cũng trở nên rẻ hơn.

Đến năm 1971, Momofuku Ando tiếp tục sáng tạo ra mì cốc (Cup Noodles) – loại mì được đựng trong cốc giấy, có thể ăn trực tiếp trong ly sau khi chế nước sôi. 

Sản phẩm này nhanh chóng trở thành hiện tượng tại Nhật và các nước phương Tây, đặc biệt là tại Mỹ nhờ sự tiện lợi và mức giá rẻ của nó.

Từ Nhật Bản, mì ăn liền nhanh chóng được phổ biến sang nhiều quốc gia châu Á như Hàn Quốc, Trung Quốc, Việt Nam và Thái Lan. Mỗi nước đều sáng tạo thêm hương vị riêng phù hợp với khẩu vị địa phương. Chẳng hạn, Hàn Quốc nổi tiếng với mì cay, Việt Nam có mì tôm chua cay, còn Thái Lan lại chuộng mì vị Tom Yum đặc trưng.

Bảo tàng mì ăn liền Momofuku Ando tại Osaka, Nhật Bản. Ảnh: CUPNOODLES MUSEUM

Ngày nay, Nhật Bản vẫn được xem là trung tâm sáng tạo của ngành mì ăn liền toàn cầu. Nhiều công ty lớn như Nissin, Maruchan hay Sapporo Ichiban vẫn chiếm vị trí quan trọng trong thị trường quốc tế.

Tại Osaka, Nhật Bản còn có Bảo tàng Mì Ăn Liền (Cup Noodles Museum) – nơi trưng bày lịch sử phát triển của món ăn này và tôn vinh nhà phát minh Momofuku Ando.

Thành lập năm 1999, bảo tàng trưng bày hơn 800 sản phẩm mì cốc trên toàn thế giới, đồng thời cung cấp cái nhìn khái quát nhất về hành trình từ khi ông Momofuku Ando phát minh ra gói mì ăn liền đầu tiên, cho đến triển vọng phát triển trong tương lai.

Ngoài những gian trưng bày, bảo tàng còn có hẳn một dây chuyền sản xuất như trong một nhà xưởng thật sự để khách tham quan có thể tự trải nghiệm quá trình làm ra một cốc mì.

Có thể nói, sự ra đời của mì ăn liền không chỉ là kết quả của nhu cầu sinh tồn trong thời kỳ khó khăn, mà còn là minh chứng cho tinh thần sáng tạo và khả năng thích ứng của người Nhật. Nhờ phát minh mang tính đột phá ấy, hàng tỷ người trên thế giới ngày nay có thể thưởng thức một bữa ăn nhanh, tiện lợi và giá rẻ chỉ trong vài phút.

Tổng hợp