Quốc gia Đông Nam Á truy quét hàng nghìn điểm đào Bitcoin trái phép
(Thị trường tài chính) - Tại những điểm nóng khai thác tiền số trái phép ở Malaysia, cuộc truy tìm bắt đầu… từ trên không.
Những chiếc drone bay rà soát dãy cửa hàng và các căn nhà bỏ hoang, tìm kiếm các “đốm nhiệt” bất thường, dấu hiệu của dàn máy đào âm thầm vận hành bên trong. Trên mặt đất, cảnh sát mang theo thiết bị cầm tay để phát hiện mức tiêu thụ điện bất thường.
Đôi khi, cuộc truy đuổi lại mang màu sắc rất “thủ công”: người dân gọi báo có tiếng chim lạ, nhưng khi kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện đó chỉ là âm thanh tự nhiên được bật lên để che tiếng ồn của hàng loạt máy đào sau cánh cửa đóng.
Tất cả những công cụ này hợp thành mạng lưới giám sát cơ động nhằm truy quét các thợ đào Bitcoin bất hợp pháp.
Những người bị truy tìm cũng rất tinh vi. Họ liên tục dịch chuyển từ cửa hàng bỏ trống tới nhà hoang, lắp các tấm chắn nhiệt để che giấu hơi nóng của dàn máy, gắn CCTV, lắp khóa nặng, thậm chí rải kính vỡ để ngăn người lạ tiếp cận.
Đó là cuộc chơi “mèo vờn chuột” giữa thợ đào và nhà chức trách Malaysia.
Trong vòng 5 năm qua, giới chức đã phát hiện khoảng 14.000 điểm đào trái phép. Tình trạng trộm điện gây thiệt hại khoảng 1,1 tỷ USD cho tập đoàn năng lượng quốc doanh Tenaga Nasional (TNB), theo Bộ Năng lượng Malaysia.
Tình trạng này ngày càng leo thang. Tính tới đầu tháng 10, trong bối cảnh Bitcoin liên tục lập đỉnh rồi lao dốc hơn 30% trước khi bật tăng lại, giới chức đã ghi nhận khoảng 3.000 vụ ăn cắp điện phục vụ đào bitcoin.
Trước tình hình đó, Malaysia đang siết chặt phản ứng. Ngày 19/11, chính phủ thành lập một ủy ban đặc nhiệm liên ngành gồm Bộ Tài chính, Ngân hàng Trung ương Malaysia (BNM) và TNB để phối hợp trấn áp các nhóm vận hành trái phép.
“Nếu để các hoạt động này tiếp diễn, rủi ro không chỉ là trộm cắp”, ông Akmal Nasrullah Mohd Nasir, Thứ trưởng phụ trách chuyển đổi năng lượng và quản lý tài nguyên nước, chủ trì ủy ban, cho biết. “Họ thậm chí có thể phá hỏng hạ tầng của chúng tôi. Điều đó trở thành thách thức với toàn hệ thống”.
Đào Bitcoin là cuộc đua sức mạnh tính toán. Hàng loạt máy chuyên dụng, gọi là “rig”, tạo ra hàng nghìn tỷ phép tính mỗi giây để xác thực giao dịch và nhận phần thưởng bằng coin.
Quy mô ngành rất lớn: tổng lượng điện tiêu thụ cho đào Bitcoin toàn cầu còn vượt cả mức tiêu thụ của Nam Phi hoặc Thái Lan.
Hiện hơn 75% hoạt động đào Bitcoin tập trung tại Mỹ, theo báo cáo của Trung tâm Tài chính Thay thế Cambridge. Phần đóng góp của Malaysia lại khó đo đếm hơn. Năm 2022, nước này chiếm 2,5% hashrate toàn cầu, nhưng số liệu cập nhật gần nhất không được công bố.
Dù vậy, điều rõ ràng là thợ đào tại Malaysia rất sáng tạo trong việc tận dụng những không gian bất thường.
Nhìn ra eo biển Malacca là trung tâm thương mại ElementX Mall, – khu phức hợp khổng lồ bị bỏ trống từ đại dịch và chưa bao giờ phục hồi. Nhiều khu vẫn như công trình dở dang, sàn bê tông thô, dây điện lộ thiên.
Đầu năm 2022, nơi này có một nhóm “khách thuê” bất thường: thợ đào Bitcoin. Đến đầu 2025, họ biến mất, chỉ sau khi một video TikTok ghi lại hoạt động đào coin bên trong lan truyền mạnh.
Tại bang Sarawak, cách đó hàng trăm km về phía đông, tình trạng tương tự cũng xuất hiện. Công ty Bityou dựng cả một trang trại đào coin tại bãi tập kết gỗ cũ. Bityou từ chối bình luận.
Về nguyên tắc, đào Bitcoin tại Malaysia là hợp pháp nếu người vận hành ký hợp đồng sử dụng điện đúng quy định và đóng thuế.
Nhưng ông Akmal, người từng trực tiếp tham gia nhiều cuộc truy quét trong năm 2024, vẫn tỏ ra hoài nghi. Tại cuộc họp đầu tiên của ủy ban đặc nhiệm ngày 25/11, các thành viên tranh luận liệu có nên đề xuất cấm hoàn toàn hoạt động đào Bitcoin hay không.
“Ngay cả khi vận hành đúng luật, thị trường này biến động quá lớn”, ông nói. “Tôi chưa thấy mô hình đào nào có thể được xem là thành công một cách hợp pháp”.
Ông thậm chí nhận định quy mô và mức độ cơ động của các điểm đào chui cho thấy dấu hiệu của các tổ chức tội phạm.
“Rõ ràng đây là hoạt động của các băng nhóm, thể hiện qua khả năng di dời nhanh từ điểm này sang điểm khác”, ông Akmal nói. “Họ có mô thức hoạt động rất rõ ràng”.
Theo The Straits Times
