Quốc gia chủ chốt BRICS sắp phát hành trái phiếu bằng nhân dân tệ lần đầu tiên, đánh dấu bước ngoặt phi USD hóa?

Nga đang tiến gần hơn tới đợt phát hành trái phiếu Chính phủ bằng nhân dân tệ đầu tiên, một bước đi giúp Bắc Kinh thúc đẩy vị thế toàn cầu của đồng tiền này.

Bộ Tài chính Nga dự kiến bắt đầu nhận đặt mua vào ngày 2/12 đối với lô trái phiếu phát hành trong nước gồm hai kỳ hạn. Theo Interfax, Moscow sẽ chào bán phần trái phiếu kỳ hạn 3,2 năm với lãi suất mục tiêu 6,25% – 6,5%, trong khi kỳ hạn 7,5 năm sẽ giới hạn ở mức 7,5%.

Trong bối cảnh thâm hụt ngân sách và bị cắt khỏi nguồn vốn bằng đồng USD và euro, Nga có động lực phát hành nợ bằng nhân dân tệ khi thặng dư thương mại với Trung Quốc tăng mạnh khiến các doanh nghiệp trong nước nắm lượng lớn đồng tiền này. Đợt phát hành cũng đánh dấu một bước tiến trong nỗ lực của Bắc Kinh nhằm đưa nhân dân tệ tới gần hơn với tầm ảnh hưởng kinh tế – chính trị của nước này.

Moscow sẽ chào bán lô trái phiếu nhân dân tệ phát hành trong nước vào ngày 2/12. Ảnh: Yahoo 

Ý tưởng phát hành nợ Chính phủ bằng nhân dân tệ của Nga đã bắt đầu từ năm 2015, sau khi việc sáp nhập Crimea kéo theo các biện pháp trừng phạt khiến nhiều doanh nghiệp trong nước bị chặn khỏi thị trường vốn quốc tế. Cuộc chiến tại Ukraine từ năm 2022 càng khiến Moscow bị cô lập, biến Trung Quốc thành một trong số ít điểm tựa kinh tế và tài chính của Nga.

Theo số liệu hải quan Trung Quốc, thâm hụt thương mại của Trung Quốc với Nga đã tăng lên 19 tỷ USD trong 10 tháng đầu năm – mức cao nhất tính theo giai đoạn kể từ năm 2022. Dù nhập khẩu năng lượng từ Nga duy trì ổn định, Trung Quốc đã thắt chặt thuế quan, kéo theo sự sụt giảm trong nhập khẩu ô tô từ Trung Quốc sang Nga.

Hệ quả là các doanh nghiệp Nga tích lũy lượng lớn nhân dân tệ nhưng lại thiếu kênh đầu tư trong nước phù hợp. Một số công ty đã phát hành trái phiếu nhân dân tệ trong nước, nhưng việc thiếu chuẩn mực định giá trái phiếu Chính phủ vẫn là rào cản lớn.

Với Trung Quốc, trái phiếu nhân dân tệ của Nga sẽ bổ sung vào mức kỷ lục 13 tỷ nhân dân tệ mà các Chính phủ nước ngoài – gồm Hungary, Indonesia và Sharjah (UAE) – đã huy động trong năm nay.

Quốc gia này đang đẩy nhanh nỗ lực mở rộng phạm vi sử dụng nhân dân tệ trên toàn cầu. Trong báo cáo thường niên mới nhất, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc cam kết thúc đẩy các sản phẩm tài trợ bằng nhân dân tệ – từ khoản vay, trái phiếu phát hành trong thị trường Trung Quốc, trái phiếu phát hành ngoài Trung Quốc đến tài trợ thương mại – nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức nước ngoài tiếp cận đồng tiền này.

Theo SWIFT, nhân dân tệ đã trở thành đồng tiền được sử dụng nhiều thứ 2 trong thanh toán thương mại toàn cầu vào tháng 10, chiếm 8,5% tổng giao dịch – chỉ sau USD.

Đồng nhân dân tệ cũng chiếm tỷ trọng lớn trong danh mục tài sản của quỹ tài sản quốc gia Nga. Tính đến ngày 1/11, nhân dân tệ chiếm khoảng 57% tài sản thanh khoản của quỹ, tăng mạnh từ 31% hồi đầu năm 2022.

Dù vậy, một số chuyên gia vẫn tỏ ra hoài nghi về sức ảnh hưởng thực sự của đợt phát hành trái phiếu này, viện dẫn các thách thức như chi phí phòng hộ tỷ giá và độ sâu thanh khoản nhân dân tệ tại từng quốc gia.