Quốc gia châu Âu trụ vững giữa khủng hoảng nợ công nhờ 'kho báu' hơn 2.400 tấn vàng lớn thứ 3 toàn cầu
(Thị trường tài chính) - Khoảng 1.100 tấn vàng của Ý được cất trong hầm dưới trụ sở Ngân hàng Trung ương tại Palazzo Koch, cách Đấu trường La Mã chỉ vài phút đi bộ. Một lượng tương đương được lưu trữ tại Mỹ, trong khi phần còn lại đặt tại Anh và Thụy Sĩ.
Trong khi những tài sản khác của Ý như trái phiếu hay hệ thống ngân hàng đã nhiều lần trở thành tâm điểm của các cuộc khủng hoảng thị trường, thì nay nước này lại đang hưởng lợi lớn nhờ giá trị kho vàng dự trữ của Ngân hàng Trung ương tăng lên mức kỷ lục.
Kho vàng của Ý phản ánh hàng thập kỷ kiên trì bảo vệ tài sản quốc gia. Chính lập trường kiên định - luôn từ chối bán vàng dù trải qua nhiều giai đoạn khủng hoảng và nợ công tăng cao - đã giúp Ý hôm nay gặt hái thành quả.
Hiện Ngân hàng Trung ương Ý đang nắm giữ kho vàng quốc gia lớn thứ ba thế giới, chỉ sau Mỹ và Đức, với 2.452 tấn vàng, trị giá khoảng 300 tỷ USD theo giá hiện tại – tương đương khoảng 13% GDP năm 2024 của Ý, theo tính toán của Reuters.
Người Ý đã gắn bó với vàng từ hàng nghìn năm trước. Ngay từ thời người Etruscan cổ đại, họ đã biết kỹ thuật hàn các hạt vàng – rất lâu trước khi Đế chế La Mã ra đời. Dưới thời Julius Caesar, đồng tiền vàng aureus trở thành nền tảng của hệ thống tiền tệ La Mã. Nhiều thế kỷ sau, đồng fiorino (Florin) của Ý từng có sức ảnh hưởng ở châu Âu thời trung cổ tương tự như đồng USD ngày nay.
Trong giai đoạn “kỳ tích kinh tế” sau Thế chiến II, nền kinh tế Ý phát triển mạnh nhờ xuất khẩu, kéo theo dòng ngoại tệ – đặc biệt là USD – chảy vào ngày càng nhiều. Theo thông tin từ Ngân hàng Trung ương Ý, một phần lượng ngoại tệ này đã được chuyển đổi sang vàng. Đến năm 1960, lượng vàng dự trữ của Ý đã tăng lên 1.400 tấn.
Những cú sốc dầu mỏ thập niên 1970 làm gia tăng bất ổn toàn cầu, khiến nước Ý rơi vào tình trạng bất ổn xã hội và thay đổi Chính phủ liên tục – điều khiến giới đầu tư lo ngại.
“Thời kỳ đó, tình hình tiền tệ vô cùng bất ổn, khiến các Ngân hàng trung ương ở phương Tây đổ xô mua vàng – biểu tượng cao nhất của sự ổn định tài chính”, ông Stefano Caselli, Hiệu trưởng Trường Quản lý SDA Bocconi (Milan) chia sẻ với Reuters.
Năm 1976, để bù đắp thâm hụt ngân sách do dòng vốn tháo chạy, Rome đã dùng 41.300 thỏi vàng làm tài sản thế chấp cho khoản vay 2 tỷ USD từ Ngân hàng Trung ương Đức (Bundesbank). Tuy nhiên, khác với Anh hay Tây Ban Nha, Ý chưa bao giờ bán vàng trong các cuộc khủng hoảng tài chính – kể cả giai đoạn khủng hoảng nợ năm 2008.
Trong bối cảnh vàng vẫn được xem là “phao cứu sinh” cuối cùng bởi nhiều quốc gia phương Tây, các ngân hàng trung ương toàn cầu hiện lại gia tăng tích trữ vàng giữa thời kỳ trật tự thế giới đang tái định hình. “Quyết định lịch sử của Ngân hàng Trung ương Ý giờ đây lại tỏ ra vô cùng hợp thời. Chúng ta đã quay trở lại thời điểm ấy”, ông Caselli nhận định.
Hiện Ngân hàng Trung ương Ý đang cất giữ khoảng 871.713 đồng vàng, nặng 4,1 tấn, trong các hầm bảo mật. Tính đến cuối năm ngoái, vàng chiếm gần 75% tổng dự trữ chính thức của Ý, cao hơn đáng kể so với mức trung bình 66,5% của khu vực đồng euro, theo dữ liệu của Hội đồng Vàng Thế giới (World Gold Council).
Khoảng 1.100 tấn vàng được cất trong hầm dưới trụ sở Ngân hàng Trung ương tại Palazzo Koch, cách Đấu trường La Mã chỉ vài phút đi bộ. Một lượng tương đương được lưu trữ tại Mỹ, trong khi phần còn lại đặt tại Anh và Thụy Sĩ.
Ý cũng là một trong những nước xuất khẩu trang sức vàng hàng đầu thế giới, với các trung tâm sản xuất chính tại Alessandria, Arezzo và Vicenza. Các thương hiệu cao cấp như Bulgari, Buccellati và Damiani được biết đến trên toàn cầu.
Những lời kêu gọi bán vàng để giảm nợ công – hiện đã vượt 3.000 tỷ euro (3,49 nghìn tỷ USD) và dự kiến đạt 137,4% GDP vào năm tới – vẫn liên tục xuất hiện, song chưa bao giờ được chấp thuận. “Ngay cả khi bán một nửa lượng vàng, Ý cũng không thể giải quyết được vấn đề nợ công”, ông Giacomo Chiorino, Trưởng bộ phận phân tích thị trường tại Banca Patrimoni Sella & C. nhận định.
Một số ý kiến cho rằng bán vàng có thể giúp huy động vốn cho các dịch vụ công thiết yếu thay vì “để vàng nằm im trong hầm”. Tuy nhiên, Ngân hàng Trung ương Ý không có ý định bán vàng và từ chối bình luận về chính sách vàng của mình.
“Trong thời điểm thế giới đang tái định hình, khi giá thị trường tăng lên mức chưa từng có và các tài sản kỹ thuật số như stablecoin hay tiền mã hóa trỗi dậy, vàng lại trở thành loại tài sản nóng nhất. Và họ hoàn toàn đúng khi không bán nó”, ông Caselli nói.
Tham khảo Reuters
