Phong tỏa vĩnh viễn 210 tỷ euro tài sản Nga: EU cuối cùng cũng chọn chơi rắn

Phần lớn tài sản đang bị đóng băng của Nga (khoảng 185 tỷ euro) được lưu giữ tại Euroclear ở Brussels. Phần còn lại nằm rải rác tại các ngân hàng ở năm quốc gia thành viên. Trước đây, các khoản tiền này bị đóng băng theo cơ chế trừng phạt truyền thống, vốn phải được gia hạn sáu tháng một lần sau quá trình biểu quyết. Quy trình đó ngày càng trở nên mong manh, đặc biệt khi Hungary nhiều lần đe dọa phủ quyết, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ giải phóng tài sản ngoài ý muốn và gây xáo trộn tài chính nghiêm trọng.

Để vượt qua rào cản này, Ủy ban châu Âu đã viện dẫn Điều 122 của các hiệp ước EU - một điều khoản cho phép các quốc gia thành viên, trên tinh thần đoàn kết, áp dụng các biện pháp khẩn cấp về kinh tế bằng đa số đủ điều kiện. Brussels lập luận rằng cuộc chiến của Nga đã gây ra những tác động kinh tế kéo dài đối với EU, từ gián đoạn chuỗi cung ứng, gia tăng bất ổn và phí bảo hiểm rủi ro, đến suy giảm đầu tư và tiêu dùng, cùng với các mối đe dọa an ninh phi truyền thống.

Theo cơ chế mới, các quốc gia thành viên bị cấm trả lại bất kỳ tài sản nào cho Ngân hàng Trung ương Nga. Khoản 210 tỷ euro chỉ có thể được giải phóng khi Nga chấm dứt chiến sự, chấp nhận bồi thường và không còn gây ra mối đe dọa đối với nền kinh tế châu Âu - và ngay cả khi đó, việc giải phóng vẫn cần một đa số đủ điều kiện. Trên thực tế, các điều kiện này đặt ra một rào cản rất cao, khiến việc giải phóng tài sản trở nên khó xảy ra trong tương lai gần.

Quyết định này vấp phải phản đối mạnh mẽ từ Hungary, nơi Thủ tướng Viktor Orbán gọi việc viện dẫn Điều 122 là lạm quyền. Tuy nhiên, tại Brussels và trong giới ngoại giao EU, động thái được xem là một bước ngoặt thể chế, giúp khối bảo vệ đòn bẩy kinh tế lớn nhất của mình khỏi các quyền phủ quyết nội khối và các nỗ lực mặc cả từ bên ngoài.

Đáng chú ý, quyết định cũng nhằm vô hiệu hóa các đề xuất hòa bình bị rò rỉ, trong đó có ý tưởng sử dụng tài sản Nga như công cụ thương mại giữa Mỹ và Moscow - một kịch bản mà EU lo ngại sẽ làm suy yếu lập trường pháp lý và chính trị của phương Tây.

Bằng việc khóa chặt tài sản của Nga, EU đang phát đi thông điệp rằng sức mạnh kinh tế của khối không chỉ là công cụ phòng thủ, mà là một đòn bẩy địa chính trị sẵn sàng được sử dụng trong dài hạn. Động thái này cho thấy Brussels đang dần thoát khỏi sự ràng buộc của nguyên tắc nhất trí để hành động quyết đoán hơn trong một trật tự quốc tế ngày càng phân mảnh.

Theo Euronews