Phát hiện 'kho báu' cả thế giới thèm khát lẫn trong bùn, Nhật Bản tuyên bố cấp ngân sách hơn 430.000 tỷ đồng để mở đường khai thác
(Thị trường tài chính) - “Việc hướng tới hiện thực hóa nguồn cung đất hiếm ổn định trong nước có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với an ninh kinh tế”, bà Kimi Onoda, Bộ trưởng phụ trách chính sách khoa học và công nghệ, phát biểu tại buổi họp báo.
Nhật Bản dự kiến đến năm 2027 sẽ xây dựng một cơ sở xử lý bùn đáy biển giàu đất hiếm trên hòn đảo cực Đông của nước này. Dự án nhằm khai thác nguồn tài nguyên nằm ở độ sâu khoảng 6.000 mét dưới mặt biển và tăng cường an ninh kinh tế.
Nikkei Asia đưa tin, Chính phủ Nhật Bản sẽ xây dựng cơ sở này trên đảo Minamitorishima, thuộc Ogasawara Islands, trong khuôn khổ Strategic Innovation Promotion Program (SIP).
Trung Quốc hiện chiếm khoảng 70% sản lượng kim loại đất hiếm toàn cầu - những vật liệu thiết yếu cho xe điện và nhiều ngành công nghệ cao khác. Được biết, bùn giàu đất hiếm như dysprosium, nguyên tố được dùng trong nam châm cho động cơ xe điện, đã được phát hiện ngoài khơi Minamitorishima.
Đáng chú ý, bùn tại khu vực này hầu như không chứa vật liệu phóng xạ hay các chất độc hại khác, giúp quá trình xử lý trở nên thuận lợi.
SIP xác định khai thác tài nguyên đất hiếm biển là một thách thức trọng điểm. Trong tháng 1 và tháng 2 tới, Japan Agency for Marine-Earth Science and Technology sẽ tiến hành khai thác thử nghiệm bằng tàu nghiên cứu biển sâu, theo đó thu hồi một lượng nhỏ bùn. Con tàu sẽ sử dụng một đường ống thả xuống đáy biển để hút hỗn hợp bùn đất hiếm và nước biển.
Một cuộc trình diễn quy mô lớn dự kiến diễn ra vào tháng 2/2027, nhằm kiểm chứng khả năng thu hồi 350 tấn bùn đất hiếm mỗi ngày. Do khối lượng này không thể xử lý trực tiếp trên tàu, bùn sẽ được đưa về cơ sở trên Minamitorishima. Tại đây, một thiết bị tương tự máy sấy ly tâm của máy giặt sẽ được sử dụng để tách nước biển khỏi bùn, giúp giảm khoảng 80% thể tích.
Sau đó, bùn sẽ được vận chuyển bằng tàu khác về đất liền Nhật Bản, nơi các công đoạn tách và tinh luyện nguyên tố đất hiếm sẽ được tiến hành. “Chúng tôi sẽ thực hiện toàn bộ quy trình, từ việc chiết xuất đất hiếm từ bùn cho đến đánh giá tính khả thi về mặt kinh tế”, ông Shoichi Ishii, Giám đốc chương trình SIP, cho biết.
Nhật Bản đã phân bổ 16,4 tỷ Yên (khoảng 430.000 tỷ đồng) cho SIP trong ngân sách bổ sung tài khóa 2025 vừa được thông qua, nhằm trang trải chi phí phát triển cho các thử nghiệm trình diễn năm 2027. Khoản này bao gồm xây dựng cơ sở xử lý, tàu vận chuyển, cũng như trực thăng và máy bay phục vụ luân chuyển nhân sự.
“Việc hướng tới hiện thực hóa nguồn cung đất hiếm ổn định trong nước có ý nghĩa cực kỳ quan trọng đối với an ninh kinh tế”, bà Kimi Onoda, Bộ trưởng phụ trách chính sách khoa học và công nghệ, phát biểu tại buổi họp báo ngày 4/12.
SIP cũng nhấn mạnh ý nghĩa của việc xây dựng một nền tảng công nghiệp tại điểm cực Đông của Nhật Bản, cách trung tâm Tokyo khoảng 1.950km về phía Đông Nam. Tuy nhiên, dự án sẽ đối mặt với nhiều thách thức đặc thù, từ việc lắp đặt thiết bị xử lý bùn cho đến hạn chế về hạ tầng như điện, nước, cũng như nhu cầu xây dựng cơ sở sinh hoạt cho người lao động.
Ngoài đất hiếm, khu vực này còn phát hiện các nguồn tài nguyên khác như mỏ Khoáng sản thủy nhiệt dưới đáy biển, lớp vỏ giàu cobalt và các nốt mangan. Tuy nhiên, do lo ngại về khả năng sinh lời và tác động môi trường, đến nay chưa dự án nào được thương mại hóa.
