Phát hiện đường dây ăn chặn tiền từ thiện cho trẻ em để mua xe sang, biệt thự
(Thị trường tài chính) - Hàng trăm triệu USD tiền thuế được phân bổ để chi trả bữa ăn cho trẻ em nghèo trong đại dịch đã bị biến thành xe sang, biệt thự ven hồ và những kỳ nghỉ xa hoa ở Maldives.
Một lượng lớn tiền ngân sách được phân bổ để giải quyết bài toán an sinh trong đại dịch Covid-19 đã bị sử dụng sai mục đích. Theo hồ sơ và hình ảnh CBS News thu thập, đây là bức tranh tài chính phía sau một trong những vụ gian lận lớn nhất thời kỳ dịch bệnh tại bang Minnesota (Mỹ), nơi hàng trăm triệu USD tiền thuế của người dân đã bị rút ruột có hệ thống.
Các tài liệu từ phiên tòa liên bang cho thấy nhiều bị cáo, phần lớn là người Mỹ gốc Somalia, đã sử dụng tiền từ chương trình hỗ trợ trẻ em để mua ôtô hạng sang, đầu tư bất động sản trong và ngoài nước, trang sức, vé máy bay hạng nhất và chi trả cho các kỳ nghỉ cao cấp. Một số video ghi lại cảnh các bị cáo ăn mừng tại khu nghỉ dưỡng sang trọng ở Maldives, nơi họ lưu trú trong những biệt thự trên mặt nước có hồ bơi riêng.
Hồ sơ vụ án phản ánh rõ cách dòng tiền công bị chuyển hóa thành tài sản cá nhân. Trong các vật chứng được công bố có email xác nhận đặt phòng tại Radisson Blu Resort Maldives, giấy tờ sở hữu nhà ven hồ ở Minnesota, hóa đơn chuyển tiền sang Trung Quốc và Đông Phi, vé hạng nhất tới Istanbul và Amsterdam, cùng hình ảnh các xấp tiền mặt được trao đổi giữa các bị cáo. Một chiếc Porsche Macan đời 2021 cũng xuất hiện trong danh sách tài sản được mua từ nguồn tiền gian lận.
Abdimajid Mohamed Nur, 24 tuổi, là một trong những mắt xích của đường dây. Tại phiên tuyên án, Thẩm phán Liên bang Mỹ Nancy E. Brasel nhấn mạnh sự đối lập giữa mục tiêu của chương trình hỗ trợ và hành vi trục lợi, trước khi tuyên phạt Nur 10 năm tù và buộc hoàn trả gần 48 triệu USD tiền thất thoát. Nur là một trong hàng chục người đã tham gia rút hàng trăm triệu USD từ ngân sách, trong khi câu hỏi về điểm đến cuối cùng của toàn bộ dòng tiền vẫn chưa có lời giải trọn vẹn.
Vụ việc tiếp tục thu hút sự chú ý ở cấp liên bang khi Hạ viện Mỹ mở cuộc xem xét cách chính quyền bang Minnesota xử lý các chương trình hỗ trợ, còn Bộ Tài chính Mỹ thông báo điều tra khả năng tiền bị chuyển ra nước ngoài. Theo giới chức, một phần đáng kể tiền gian lận đã được chuyển qua các kênh quốc tế, bao gồm Trung Đông và châu Phi, dù các điều tra viên khẳng định hiện không có bằng chứng cho thấy tiền thuế bị sử dụng cho hoạt động khủng bố.
Andy Luger, cựu công tố viên liên bang từng trực tiếp chỉ đạo truy tố các vụ án liên quan, cho biết phần lớn dòng tiền bị chiếm đoạt đã quay trở lại phục vụ tiêu dùng xa xỉ cá nhân. Theo ông, không có bằng chứng cho thấy số tiền này được dùng cho mục đích khác ngoài việc mua sắm, đầu tư tài sản và hưởng thụ.
Rà soát hồ sơ cho thấy các bị cáo đã chuyển hàng triệu USD sang các ngân hàng và doanh nghiệp tại Trung Quốc, một tuyến chuyển tiền được đánh giá là khó truy vết. Ngoài ra, gần 3 triệu USD cũng được chuyển tới các tài khoản ở Kenya. Trong số những người bị kết án nặng nhất có Abdiaziz Shafii Farah, 36 tuổi, người đã thực hiện nhiều giao dịch chuyển tiền quốc tế trị giá hơn 1 triệu USD chỉ trong vài tháng năm 2021.
Farah là chủ Empire Cuisine and Market, một nhà hàng tại Minnesota ký hợp đồng với tổ chức Feeding Our Future để cung cấp bữa ăn cho trẻ em. Theo cáo buộc của công tố viên, Farah và các đồng phạm đã lập hồ sơ thanh toán 47 triệu USD, khai báo đã phục vụ 18 triệu suất ăn tại hơn 30 địa điểm, nhưng thực tế không phân phát bất kỳ bữa ăn nào. Dòng tiền thu được sau đó được sử dụng để mua xe sang, bất động sản đầu tư và chi trả cho các chuyến du lịch hạng sang tới Thổ Nhĩ Kỳ, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất và Maldives.
Hàng trăm tài liệu liên quan đến vụ án cho thấy các chuyến đi này được tổ chức như những kỳ nghỉ xa hoa, với việc di chuyển bằng thủy phi cơ tới các khu resort cao cấp. Trong một đoạn video quay tháng 7/2021, Farah xuất hiện tại biệt thự hồ bơi riêng ở Maldives, mở sâm panh trong không gian kín đáo dành cho khách hạng sang.
Tại phiên tuyên án, thẩm phán nhận định động cơ của Farah gắn với lợi ích tài chính thuần túy. Farah bị tuyên phạt 28 năm tù, trong khi các luật sư của ông không đưa ra bình luận về dòng tiền gian lận. Phát biểu của các nghị sĩ Mỹ sau đó nhấn mạnh trách nhiệm của các cơ quan thực thi pháp luật trong việc theo dõi và ngăn chặn thất thoát ngân sách công.
Tính đến nay, các công tố viên liên bang đã kết tội 61 người trong vụ bê bối gian lận tại Minnesota. Cuộc điều tra vẫn tiếp tục mở rộng, tập trung vào việc truy vết dòng tiền và thu hồi tối đa các khoản ngân sách đã bị chiếm đoạt.
