Ông Trump và tỷ phú Elon Musk có thể khiến Chính phủ Mỹ đóng cửa
(Thị trường tài chính) - Tổng thống đắc cử Donald Trump và tỷ phú Elon Musk đang đẩy chính phủ Mỹ vào tình thế căng thẳng, khi cả hai phản đối mạnh mẽ gói chi tiêu trị giá hàng chục tỷ USD vì cho rằng đây là "khoản chi tiêu lãng phí".
Ngày 18/12, ông Trump đưa ra tuyên bố gay gắt kêu gọi các nghị sĩ đảng Cộng hòa tại Quốc hội Mỹ bác bỏ thỏa thuận chi tiêu trị giá hàng chục tỷ USD, bao gồm viện trợ thiên tai và hỗ trợ ngành nông nghiệp cùng nhiều chính sách khác tại Mỹ.
Gói chi tiêu ban đầu chỉ nhằm gia hạn nguồn tiền cho Chính phủ đến giữa tháng 3, nhưng sau các cuộc đàm phán lưỡng đảng, nó được bổ sung thêm 100 tỷ USD viện trợ thiên tai và hàng loạt điều khoản khác, làm gia tăng tranh cãi trong nội bộ Quốc hội.
Tỷ phú công nghệ Elon Musk, đồng lãnh đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) cho rằng văn bản dài 1.547 trang chứa đựng nhiều khoản chi tiêu lãng phí. Các nghị sĩ Cộng hòa theo dõi tình hình cho biết sự phản đối của Elon Musk đang làm suy giảm số phiếu ủng hộ dự luật. "Bất kỳ thành viên nào của Quốc hội bỏ phiếu cho dự luật chi tiêu vô lý này đều đáng bị bãi nhiệm sau 2 năm nữa!" ông Musk tuyên bố trên X.
Chính phủ Liên bang sẽ phải đóng cửa một phần sau đêm ngày 20/12 nếu không có dự luật nào được Quốc hội thông qua và được Tổng thống ký ban hành. Việc đóng cửa này sẽ dẫn đến tình trạng nhân viên phải nghỉ việc tạm thời.
Trên nền tảng X, ông Elon Musk khẳng định việc đóng cửa tạm thời - vốn không ảnh hưởng đến các chức năng thiết yếu - vẫn tốt hơn việc thông qua "một dự luật tồi tệ". Trong một động thái đáng chú ý, ông chủ nền tảng X còn kêu gọi ngưng thông qua mọi dự luật cho đến khi Trump nhậm chức vào ngày 20/1.
Hiện tại, Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson vẫn chưa đưa ra chiến lược cụ thể để giải quyết vấn đề khi thời hạn chót vào nửa đêm ngày 19/12 đang cận kề. Một số nguồn tin cho biết ông Johnson có thể cân nhắc loại bỏ các phần nội dung không liên quan khỏi dự luật và chỉ giữ lại biện pháp gia hạn chi tiêu để đưa ra bỏ phiếu, nhưng khả năng thành công của phương án này vẫn không chắc chắn.
Phản ứng dữ dội từ nội bộ đảng Cộng hòa đối với thỏa thuận chi tiêu đã phơi bày những thách thức lớn mà lãnh đạo đảng này phải đối mặt trong năm tới, khi họ chuẩn bị tiếp quản toàn bộ Quốc hội Mỹ.
Sự đối đầu cũng nhấn mạnh ảnh hưởng ngày càng lớn của các nhân vật như Elon Musk trong việc định hình các quyết định trong đảng Cộng hòa.
Trước cả khi ông Musk can thiệp, thỏa thuận này đã gây tranh cãi trong nội bộ đảng Cộng hòa, với sự phản đối từ cả các nhà lập pháp bảo thủ lẫn một số thành viên chính thống.
Số đông nghị sĩ Cộng hòa đang nghiêng về phía ủng hộ quan điểm của Musk, có thể buộc Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson phải sử dụng quy trình "tạm dừng" - một thủ tục đặc biệt để thông qua dự luật.
Theo quy trình này, dự luật cần được 2/3 thành viên Hạ viện ủng hộ nhưng sẽ bỏ qua một số bước thủ tục thông thường. Đảng Dân chủ cần phải hợp tác với đảng Cộng hòa để thông qua dự luật. Tính đến sáng 19/12, đây dường như là phương án khả thi nhất để đảm bảo nguồn tài trợ cho chính phủ.
Chủ tịch Hạ viện Johnson tiết lộ trong chương trình "Fox & Friends" rằng ông đã trao đổi tin nhắn suốt đêm với 2 nhà lãnh đạo DOGE là Elon Musk và Vivek Ramaswamy về dự luật này. "Họ hiểu tình hình và nói rằng không có ý nhắm vào tôi, tuy nhiên họ không tán thành khoản chi tiêu này. Tôi cũng đồng ý, nhưng chúng ta phải hoàn thành việc này để mở đường cho chương trình nghị sự của Tổng thống đắc cử Trump", ông Johnson cho biết.
Căng thẳng trong nội bộ đảng Cộng hòa về dự luật có thể đe dọa vị trí Chủ tịch Hạ viện của Johnson trong cuộc bỏ phiếu ngày 3/1/2025 sắp tới.
Dự luật tài trợ tạm thời này có hiệu lực đến giữa tháng 3, được công bố vào 17/12 chỉ vài ngày trước thời hạn cuối của nguồn tài trợ hiện tại. Văn bản bao gồm hơn 100 tỷ USD viện trợ khắc phục thiên tai cho các bang bị ảnh hưởng nặng nề như Florida và Bắc Carolina, sau hai cơn siêu bão Helene và Milton và các thiên tai khác.
Tổng thống đương nhiệm Joe Biden chưa đưa ra bình luận cụ thể về dự luật. Ngày 18/12 tưởng niệm 52 năm ngày mất của vợ đầu và con gái Tổng thống Biden trong vụ tai nạn xe hơi thảm khốc năm 1972, do đó ông đã dành thời gian bên gia đình, tham dự thánh lễ và tưởng niệm người thân.
Theo CNBC, NYT
