Ông Trump đánh thuế 25% các nước mua dầu Venezuela: Đích đến chính là Trung Quốc!
(Thị trường tài chính) - Hiện tại, 40% dầu Venezuela đang chảy sang Trung Quốc.
Các nhà máy lọc dầu tư nhân của Trung Quốc, vốn đã chịu áp lực từ tình trạng dư thừa công suất và biên lợi nhuận mỏng manh, nay lại đối mặt với một trở ngại khác khi chính quyền của ông Trump áp thuế 25% đối với bất kỳ bên nào mua dầu và khí đốt từ Venezuela.
Bắc Kinh từ lâu đã duy trì mối quan hệ thương mại và chính trị chặt chẽ với Venezuela, gắn kết với cả Hugo Chavez lẫn người kế nhiệm Nicolas Maduro. Trung Quốc không chỉ là nguồn tài trợ quan trọng mà còn là khách hàng lớn nhất của dầu thô Venezuela, chiếm hơn 40% tổng kim ngạch xuất khẩu dầu của nước này vào tháng 2.
Phần lớn dầu thô Venezuela được vận chuyển đến các nhà máy lọc dầu tư nhân của Trung Quốc, tập trung chủ yếu ở tỉnh Sơn Đông. Các nhà máy này chủ yếu chế biến dầu thô Merey nặng để sản xuất nhiên liệu và nhựa đường phục vụ xây dựng đường sá.
Theo ước tính của các nhà phân tích Trung Quốc, dầu Venezuela có thể chiếm tới 20% nguyên liệu đầu vào của một số nhà máy lọc dầu.
Mặc dù biện pháp thuế mới không gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành dầu mỏ Trung Quốc, do việc thực thi gặp nhiều thách thức và nhiều công ty có thể tìm cách lách luật, nhưng nó vẫn làm gia tăng chi phí và hạn chế nguồn cung cho các nhà máy lọc dầu nhỏ, vốn đã gặp khó khăn do nhu cầu nội địa yếu, xu hướng chuyển dịch khỏi dầu mỏ trong ngành giao thông, và các biện pháp của Mỹ nhằm ngăn chặn dòng chảy dầu thô giá rẻ từ Iran.
Trong năm qua, nhiều nhà máy lọc dầu tư nhân đã hoạt động với công suất thấp hoặc thậm chí phải đóng cửa.
"Tương tự như các lệnh trừng phạt gần đây của Washington đối với các nhà máy lọc dầu tư nhân Trung Quốc có liên quan đến dầu Iran, tôi cho rằng động thái lần này chủ yếu nhằm vào Venezuela – cắt đứt kết nối kinh tế của nước này với thị trường toàn cầu và gây áp lực buộc Caracas phải đàm phán với Mỹ", Muyu Xu, chuyên gia phân tích dầu thô cấp cao tại công ty dữ liệu Kpler, nhận định.
Theo các nhà giao dịch, các nhà máy lọc dầu tư nhân Trung Quốc có thể tạm thời giảm mua dầu Venezuela khi sự giám sát tăng lên, nhưng dòng chảy dầu bị trừng phạt khó có thể dừng lại hoàn toàn. Các biện pháp lách luật, như chuyển dầu từ tàu này sang tàu khác ở vùng biển gần bán đảo Malaysia, dự kiến sẽ gia tăng trong thời gian tới.
"Mặc dù thuế thứ cấp 25% khó có thể thực thi chặt chẽ, nhưng các công ty có giấy phép có thể sẽ cân nhắc kỹ trước khi nhập dầu Venezuela," Xu cho biết, đồng thời khẳng định Trung Quốc khó có khả năng nhượng bộ. "Một phần lý do là một số lô dầu thuộc các thỏa thuận nợ có chủ quyền được Bắc Kinh bảo trợ".
Thực tế, Trung Quốc đã tạm ngừng nhập khẩu dầu Venezuela sau lệnh trừng phạt của Mỹ năm 2019 và chỉ nối lại vào tháng 2/2024.
Tuy nhiên, theo các nhà giao dịch và các đơn vị cung cấp dữ liệu bên thứ ba, Trung Quốc thực tế chưa bao giờ ngừng mua dầu Venezuela, thường che giấu nguồn gốc bằng cách dán nhãn là hỗn hợp nhựa đường.
Dầu thô Merey của Venezuela thường là một trong những loại dầu rẻ nhất thế giới, khiến nó trở thành lựa chọn hấp dẫn cho các nhà máy có khả năng tinh chế loại dầu nặng, chứa nhiều lưu huỳnh này. So với các nguồn thay thế từ Iraq, dầu Venezuela rẻ hơn đáng kể.
Tuy nhiên, lợi thế về giá sẽ giảm đi đáng kể, và rủi ro sẽ cao hơn, nếu thuế thứ cấp không chỉ được áp dụng mà còn bị thực thi nghiêm ngặt.
"Đối với Trung Quốc, bài toán rất rõ ràng: những tổn thất từ thuế quan leo thang vượt xa lợi ích khi mua dầu giá rẻ từ một nhà cung cấp nhỏ," các chuyên gia phân tích Chang Shu và David Qu nhận định.
Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (CNPC), doanh nghiệp nhà nước bắt đầu các dự án thăm dò dầu khí ở Venezuela từ năm 1997, từng là một khách hàng lớn cho đến năm 2019.
Tại Ấn Độ, Reliance Industries vẫn thường xuyên mua dầu Venezuela nhờ được miễn trừ, trong khi các công ty lọc dầu nhà nước của Trung Quốc đã giảm bớt hoạt động trong những tháng gần đây.
