Ông Trump bắt giữ một sinh viên, thề sẽ trục xuất những người tham gia biểu tình ủng hộ Palestine
(Thị trường tài chính) - Chính quyền Trump đẩy mạnh các biện pháp trấn áp phong trào biểu tình trong các trường đại học, nhắm vào những người bị coi là chống Israel, bài Do Thái.
Căng thẳng xung quanh vấn đề nhập cư đang leo thang chưa từng có khi chính quyền Tổng thống Donald Trump tiến hành bắt giữ một sinh viên tốt nghiệp Đại học Columbia vì tham gia lãnh đạo các cuộc biểu tình phản đối chính sách của Israel đối với người Palestine. Tổng thống Trump khẳng định đây chỉ là "vụ bắt giữ đầu tiên trong nhiều vụ sắp tới".
Vào cuối tuần trước, chính quyền Trump đã viện dẫn một đạo luật có tính chất mơ hồ để tiến hành bắt giữ Mahmoud Khalil, 30 tuổi - một thường trú nhân hợp pháp tại Hoa Kỳ. Khalil, người gốc Palestine, vừa tốt nghiệp thạc sĩ ngành Quan hệ Quốc tế và Công chúng tại Đại học Columbia vào tháng 12 năm ngoái.
Mặc dù chính quyền không công khai nêu rõ cơ sở pháp lý cho vụ bắt giữ, nhưng theo hai nguồn tin giấu tên thông thạo vấn đề, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã viện dẫn một điều khoản trong Đạo luật Di trú và Quốc tịch. Điều khoản này trao cho ông quyền hạn rộng rãi trong việc trục xuất người nước ngoài.
Cụ thể, điều khoản nêu rõ: "Bất kỳ người nước ngoài nào có sự hiện diện hoặc hoạt động tại Mỹ mà Bộ trưởng Ngoại giao có lý do chính đáng để tin rằng có khả năng gây ra hậu quả nghiêm trọng về chính sách đối ngoại đối với Mỹ đều có thể bị trục xuất".
Trên mạng xã hội, Bộ trưởng Rubio đã chia sẻ lại tuyên bố từ Bộ An ninh Nội địa, cáo buộc Khalil "lãnh đạo các hoạt động liên kết với Hamas". Tuy nhiên, đáng chú ý là các quan chức không đưa ra bằng chứng cụ thể về bất kỳ mối liên hệ trực tiếp nào giữa Khalil với tổ chức khủng bố này - không có cáo buộc về việc nhận chỉ đạo hay cung cấp hỗ trợ vật chất cho Hamas.
Theo nguồn tin, cơ quan Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) đã bắt giữ Khalil tại New York vào ngày 8/3 và chuyển người này đến một cơ sở giam giữ ở Louisiana. Đáng chú ý, Khalil hiện đang sở hữu thẻ xanh và đã kết hôn với một công dân Mỹ đang mang thai tám tháng.
Ngày 10/3, một thẩm phán liên bang tại Manhattan đã ban hành lệnh tạm hoãn trục xuất Khalil trong quá trình tòa án xem xét tính hợp pháp của việc giam giữ. Đồng thời, đội ngũ pháp lý của Khalil đã đệ trình yêu cầu chuyển ông trở lại New York.
Trên mạng xã hội, Tổng thống Trump tuyên bố cứng rắn: "Chúng tôi biết rằng nhiều sinh viên tại Columbia và các trường đại học khác trên toàn quốc đã tham gia vào các hoạt động ủng hộ khủng bố, bài Do Thái, bài Mỹ. Chính quyền Trump sẽ không dung thứ cho điều đó."
Tổng thống nhấn mạnh: "Nếu bạn ủng hộ chủ nghĩa khủng bố, bao gồm việc giết hại những người vô tội, sự hiện diện của bạn đi ngược lại lợi ích chính sách đối ngoại và an ninh quốc gia của chúng tôi. Chúng tôi kỳ vọng mọi trường cao đẳng và đại học Mỹ nghiêm túc tuân thủ quy định”.
Việc Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) bắt giữ và nỗ lực trục xuất Mahmoud Khalil đã làm dấy lên những lo ngại nghiêm trọng về quyền tự do ngôn luận tại Mỹ. Động thái này được xem là một phần trong chiến dịch đàn áp ngày càng quyết liệt của chính quyền Trump đối với các vấn đề nhập cư và các trường đại học mà Tổng thống cùng các cộng sự cho rằng "quá cấp tiến".
Theo nguồn tin, lý do thực sự đằng sau vụ bắt giữ là cáo buộc rằng các cuộc biểu tình chống Israel do Khalil tham gia lãnh đạo mang tính chất chống Do Thái và tạo ra môi trường thù địch cho sinh viên Do Thái tại Đại học Columbia. Lập luận của Ngoại trưởng Rubio là Mỹ có chính sách đối ngoại chống lại chủ nghĩa bài Do Thái trên toàn cầu, và việc cho phép Khalil tiếp tục ở lại Mỹ sẽ làm suy yếu mục tiêu chính sách này.
"Chúng tôi chưa từng chứng kiến điều gì tương tự trong suốt sự nghiệp luật sư của mình", Robyn Barnard, luật sư di trú tại tổ chức Human Rights First, cho biết. "Thật đáng lo ngại khi chính phủ Mỹ sử dụng nguồn lực hạn chế trong thực thi luật di trú để nhắm vào một cá nhân chỉ vì quan điểm của họ — một hành động có thể vi phạm Tu chính án thứ nhất".
Chính quyền Trump đã thực hiện nhiều biện pháp nhằm ngăn chặn các cuộc biểu tình trong khuôn viên trường đại học, đặc biệt là những hoạt động bị coi là chống Israel hoặc bài Do Thái. Ngày 7/3, Nhà Trắng thông báo hủy bỏ 400 triệu USD tài trợ và hợp đồng với Đại học Columbia, cáo buộc trường không xử lý "tình trạng quấy rối dai dẳng đối với sinh viên Do Thái”.
Ông Khalil, cựu sinh viên Đại học Columbia và là phát ngôn viên của phong trào biểu tình, đóng vai trò chủ chốt trong các cuộc tuần hành tại trường sau khi Hamas tấn công Israel ngày 7/10/2023, khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng và 250 người bị bắt cóc. Phản ứng đáp trả của Israel, theo các quan chức y tế tại Gaza, đã khiến gần 50.000 người Palestine tử vong.
Các cuộc biểu tình ủng hộ Palestine tại Columbia và cách xử lý của ban lãnh đạo nhà trường—bao gồm yêu cầu cảnh sát can thiệp—đã trở thành tâm điểm trong tranh luận toàn quốc về việc chỉ trích Israel. Một số người biểu tình sử dụng khẩu hiệu như "toàn cầu hóa intifada" và "giải phóng Palestine từ sông đến biển," những cụm từ có cách hiểu khác nhau giữa người Israel và người Palestine, dẫn đến cáo buộc bài Do Thái.
Theo luật sư của ông Khalil, ông bị bắt giữ vào đêm 8/3 tại tòa chung cư thuộc sở hữu của Đại học Columbia. Bốn người mặc thường phục, tự nhận là viên chức Bộ An ninh Nội địa (DHS), đã vào sảnh tòa nhà và thực hiện vụ bắt giữ dù ông Khalil đã xuất trình thẻ xanh.
Về mặt pháp lý, thường trú nhân hợp pháp tại Mỹ được bảo vệ bởi Hiến pháp, bao gồm quyền tự do ngôn luận theo Tu chính án thứ nhất và quyền được xét xử hợp pháp theo Tu chính án thứ năm. Một số chuyên gia cho rằng nỗ lực trục xuất ông Khalil theo điều khoản luật định của chính quyền Trump sẽ vấp phải thách thức về tính hợp hiến.
Amy Belsher, Giám đốc phụ trách quyền của người nhập cư tại Liên đoàn Tự do Dân sự New York, cho biết bà không nhớ trường hợp nào trước đây một bộ trưởng ngoại giao viện dẫn điều khoản này từ khi Quốc hội thông qua Đạo luật Di trú và Quốc tịch (INA) năm 1952.
"Đây là một sự leo thang", bà nói. "Điều khoản này chưa từng được viện dẫn và cực kỳ mơ hồ. Nó có thể biến INA thành công cụ trấn áp những người mà chính quyền không đồng tình".
Việc thực thi điều khoản này vẫn còn nhiều điểm chưa rõ ràng, bao gồm việc liệu một thẩm phán di trú có cần chính thức thu hồi thẻ xanh của ông Khalil trước khi ban hành lệnh trục xuất hay không. Ngoài ra, chưa rõ thủ tục pháp lý sẽ diễn ra tại New York—nơi ông bị bắt—hay Louisiana, nơi tòa phúc thẩm giám sát đặc biệt bảo thủ.
Từ khi xung đột bùng phát tại Trung Đông, ông Trump liên tục nhấn mạnh lập trường cứng rắn đối với các nhóm biểu tình trong trường đại học. Ngày 16/10/2023, tại Iowa, ông tuyên bố: "Người Mỹ vô cùng phẫn nộ khi chứng kiến sự ủng hộ công khai dành cho khủng bố trong số các sinh viên quốc tế. Họ đang gieo rắc lòng căm thù."
Trong bài phát biểu tại Las Vegas ngày 28/10, ông cam kết "chấm dứt thị thực của những người ủng hộ Hamas, đuổi họ khỏi các trường đại học, các thành phố và đất nước chúng ta". Tại Florida ngày 8/11, ông nhấn mạnh sẽ "nhanh chóng hủy bỏ thị thực du học của những người ủng hộ Hamas”.
Cùng ngày ông Khalil bị bắt, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã gặp Thái tử Mohammed bin Salman của Ả Rập Xê Út để thảo luận về việc chấm dứt chiến sự tại Gaza. Ông Rubio, người ủng hộ mạnh mẽ Israel, từng tuyên bố rằng nhóm khủng bố Hamas phải chịu trách nhiệm cho mọi tổn thất dân sự trong các cuộc không kích của Israel.
Tham khảo New York Times
