Ông chủ ngân hàng lớn nhất nước Nga bất ngờ cảnh báo về 'quả bom' đe dọa sự tồn vong của đất nước
(Thị trường tài chính) - Một trong những nhân vật quyền lực nhất giới ngân hàng của Nga đã lên tiếng cảnh báo Moscow đang mắc sai lầm khi quá tập trung chống lạm phát mà bỏ quên mục tiêu tăng trưởng, trong khi khủng hoảng nhân khẩu học ngày càng trầm trọng đe dọa "sự tồn vong của đất nước".
Một trong những lãnh đạo ngân hàng quyền lực nhất nước Nga đã lên tiếng cảnh báo về việc các nhà hoạch định chính sách đang quá tập trung vào kiểm soát lạm phát mà bỏ quên yếu tố tăng trưởng kinh tế.
"Thời gian gần đây, chúng ta quá chú trọng vào cuộc chiến chống lạm phát đến mức phần nào quên mất mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Không có tăng trưởng kinh tế, chúng ta sẽ chẳng còn gì - không giải quyết được các vấn đề xã hội hay bất cứ điều gì khác", ông German Gref, Tổng giám đốc điều hành Sberbank, phát biểu tại cuộc họp Hội đồng Nhà nước về Chính sách Nhân khẩu và Gia đình Nga vào ngày 23/10.
Ông Gref từng đảm nhiệm công tác cựu Bộ trưởng Kinh tế Nga (2000-2007), hiện nhấn mạnh rằng mọi tăng trưởng kinh tế đều phụ thuộc vào hai trụ cột: năng suất lao động và quy mô lực lượng lao động có việc làm. Tuy nhiên, cả hai yếu tố này hiện đều đang chịu áp lực lớn.
Khó khăn chồng chất
Theo vị giám đốc ngân hàng này, việc đạt được tăng trưởng kinh tế bền vững hoàn toàn khả thi nếu Nga bắt đầu ứng dụng mạnh mẽ trí tuệ nhân tạo, robot và các công nghệ tiên tiến khác. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi nguồn đầu tư đáng kể và cam kết dài hạn vào giáo dục cũng như khoa học.
"Điều này khó có thể đạt được trong bối cảnh thiếu vốn và lãi suất cao như hiện nay", ông Gref nói thêm”. Phát biểu của ông Gref được đưa ra chỉ một ngày trước khi Ngân hàng Trung ương Nga quyết định giảm lãi suất chủ chốt 50 điểm cơ bản xuống còn 16,5% vào thứ Sáu. Chính sách tiền tệ thắt chặt của NHTW Nga đã vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ giới doanh nghiệp. Các lãnh đạo doanh nghiệp cho rằng chi phí vay cao ngất ngưởng đang kìm hãm hoạt động cho vay và đầu tư.
Tuy vậy, ngân hàng Trung ương Nga vẫn kiên định với lập trường của mình, khẳng định rằng lãi suất cao là biện pháp cần thiết để kiềm chế lạm phát - hiện ở mức khoảng 6,4% trong quý III.
Theo tình hình này, Gref dự báo tốc độ tăng trưởng GDP của Nga trong hai năm tới sẽ chỉ đạt 1-1,5%, thậm chí mức tăng trưởng năm nay có thể giảm xuống chỉ còn 0,8%. Con số này thấp hơn đáng kể so với mức tăng trưởng GDP 4,3% mà Nga ghi nhận được trong năm ngoái.
Đầu tháng này, một lãnh đạo doanh nghiệp hàng đầu của Nga đã đưa ra cảnh báo nghiêm trọng: nền kinh tế nước này đang chậm lại đến mức có thể đe dọa khả năng chi trả cho các khoản chi tiêu quốc phòng, an ninh và xã hội đang tăng cao.
Bộ trưởng Lao động Nga Anton Kotyakov tiết lộ hồi tháng 7 rằng đất nước đang đối mặt với "quả bom" khủng hoảng nhân khẩu học ngày càng nghiêm trọng. Nga có nguy cơ thiếu hụt gần 11 triệu lao động vào năm 2030.
Thêm vào đó, cuộc xung đột ở Ukraine đã khiến tình hình thêm phần trầm trọng. Thương vong trên chiến trường cùng với làn sóng di cư hàng loạt của giới trẻ trình độ cao đang làm suy giảm nghiêm trọng dân số trong độ tuổi lao động.
"Lựa chọn tiêu cực" trong tuyển dụng lao động
Nga hiện đang phụ thuộc vào lao động nước ngoài, chủ yếu từ các nước Trung Á, để lấp đầy khoảng trống nhân lực. Tuy nhiên, ông Gref cho biết quốc gia này đang "tham gia vào quá trình lựa chọn tiêu cực".
"Chúng tôi chủ yếu thu hút lao động có tay nghề thấp, trong khi lại mất đi các chuyên gia có trình độ cao", ông nói, đồng thời kêu gọi Moscow tích cực thu hút chuyên gia có tay nghề cao từ nước ngoài và đưa ra các ưu đãi để sinh viên quốc tế ở lại Nga.
"Đây là vấn đề an ninh quốc gia và sự tồn vong của đất nước", ông nhấn mạnh. Sự suy giảm dân số đang tạo ra những méo mó nghiêm trọng trong nền kinh tế Nga, duy trì tỷ lệ thất nghiệp ở mức thấp kỷ lục khoảng 2,1% nhưng đồng thời gây áp lực lạm phát thông qua tốc độ tăng trưởng tiền lương nhanh chóng.
Các doanh nghiệp đang phải vật lộn để thích nghi với tình hình mới. Nhiều nhà tuyển dụng buộc phải tuyển dụng người về hưu và thanh thiếu niên để lấp đầy khoảng trống nhân sự trong một nền kinh tế đang bị bóp méo bởi chi tiêu thời chiến.
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã nâng vấn đề tăng trưởng dân số lên thành ưu tiên quốc gia, gọi đây là "vấn đề sinh tồn của dân tộc" và kêu gọi phụ nữ nên sinh tối đa 8 con.
Theo số liệu chính phủ, năm 2024 chứng kiến số ca sinh ở Nga giảm xuống còn 1,22 triệu - mức thấp nhất kể từ năm 1999. Trong khi đó, số ca tử vong lại tăng lên 1,82 triệu, cho thấy tốc độ suy giảm dân số đang diễn ra nhanh chóng.
Tham khảo Reuters, Business Insiders (BI)
