Nhà khoa học nổi tiếng rời châu Âu chọn về nước cống hiến sau 30 năm: Sở hữu hơn 600 bài báo, được trích dẫn hơn 30.000 lần, từng được xem là 'vũ khí bí mật' trong cuộc chiến chống lũ lụt

Trong 3 thập kỷ, ông Xu Chongyu được xem là “vũ khí bí mật” của châu Âu trong cuộc chiến chống lại mực nước biển dâng và lũ lụt ngày càng gia tăng. Từ văn phòng làm việc tại Đại học Oslo, các mô hình thủy văn do ông phát triển đã giúp bảo vệ nhiều thành phố - từ Copenhagen (Đan Mạch) đến Brussels (Bỉ) - bằng cách dự báo lũ lụt ngay cả trước khi những đám mây đầu tiên xuất hiện.

Tuy nhiên, khi “đồng hồ khí hậu” chạy nhanh hơn và nhu cầu trong nước trở nên cấp thiết, nhà khoa học gốc Trung Quốc đã quyết định rời châu Âu để trở về quê hương.

Ngày 3/12, Đại học Thủy lợi và Điện lực Bắc Trung Quốc (NCWU) tại Trịnh Châu đã tổ chức lễ đón Xu Chongyu hồi hương. Hiệu trưởng trường, ông Liu Junguo, tuyên bố  Xu là học giả hàng đầu đầu tiên được tuyển dụng từ nước ngoài của trường.

Ông Xu, giáo sư có biên chế lâu dài tại Na Uy và là thành viên Viện Hàn lâm Khoa học và Văn học Na Uy, đã quyết định từ bỏ toàn bộ vị trí học thuật tại châu Âu.

Ông Xu Chongyu – nhà khoa học từng góp phần định hình hệ thống dự báo lũ tại châu Âu. Ảnh: SCMP 

Tại sự kiện, ông phát biểu: “Hiện nay, ngành thủy lợi Trung Quốc đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng dưới tác động của các biến đổi toàn cầu. Quyết định trở về Trung Quốc không chỉ là lựa chọn nghề nghiệp, mà còn là một khởi đầu mới, để tôi có thể đóng góp toàn bộ tri thức, nghiên cứu và kinh nghiệm tích lũy cho đất nước”.

NCWU là cơ sở giáo dục đại học do Bộ Thủy lợi Trung Quốc và tỉnh Hà Nam đồng sáng lập, tập trung đào tạo chuyên sâu trong lĩnh vực kỹ thuật thủy lợi.

Theo ông Liu, Xu là chuyên gia thủy văn hàng đầu thế giới, có những đóng góp mang tính hệ thống và tiên phong trong nghiên cứu biến đổi thủy văn dưới tác động của biến đổi toàn cầu, đồng thời là học giả nước ngoài cấp cao đầu tiên làm việc toàn thời gian tại trường.

Trao đổi với giới báo chí, Xu xác nhận ông đã chính thức từ chức giáo sư biên chế tại Đại học Oslo và gia nhập NCWU với vai trò toàn thời gian. Đại học Oslo vẫn giữ danh hiệu “giáo sư danh dự” cho ông nhằm ghi nhận hơn 20 năm cống hiến.

Xu cho biết ông lựa chọn NCWU bởi đây là một trong “ba trường thủy lợi lớn” của Trung Quốc, có nền tảng học thuật vững chắc và định hướng nghiên cứu phù hợp với các lĩnh vực thủy lợi, tài nguyên nước và môi trường – trùng khớp với hướng nghiên cứu cá nhân của ông.

Lễ chào đón ông Xu trở về được tổ chức vào ngày 3/12 tại Đại học Thủy lợi và Điện lực Bắc Trung Quốc (NCWU) tại Trịnh Châu – thành phố vẫn còn in dấu thảm họa lũ nghiêm trọng năm 2021. Ảnh: SCMP 

Thành tựu 30 năm

Sinh ra tại Từ Châu thuộc tỉnh Giang Tô, Xu trúng tuyển Đại học Nam Kinh năm 1978 với điểm cao nhất trong kỳ thi đại học tại địa phương. Ông theo học chuyên ngành thủy văn và kỹ thuật tài nguyên nước. 

Sau khi tốt nghiệp năm 1982, ông làm việc tại Bộ Thủy lợi Trung Quốc trước khi sang Bỉ học thạc sĩ tại Đại học Vrije Universiteit Brussel và hoàn thành bằng tiến sĩ tại đây.

Năm 1993, Xu trở thành nhà khoa học Trung Quốc đầu tiên nhận Giải thưởng Nghiên cứu dành cho Nhà khoa học trẻ của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO). Sau đó, ông giảng dạy và nghiên cứu tại Đại học Vrije Universiteit Brussel, Đại học Uppsala (Thụy Điển) và từ năm 2005 là giáo sư thủy văn tại Đại học Oslo.

Trong nhiều năm, Xu tập trung nghiên cứu biến đổi môi trường toàn cầu và phản ứng thủy văn, mô phỏng thủy văn trong các vùng khí hậu khác nhau, quản lý tài nguyên nước và dự báo lũ. Các mô hình cân bằng nước do ông phát triển đã được ứng dụng tại nhiều quốc gia, hỗ trợ đánh giá tài nguyên nước trong bối cảnh biến đổi khí hậu ở Đan Mạch, Bắc Bỉ và miền Trung Thụy Điển.

Trong 2 thập kỷ qua, Xu hợp tác với nhiều cơ sở nghiên cứu trong nước như Đại học Vũ Hán, Đại học Nam Kinh, Đại học Hà Hải, Viện Khoa học Địa lý và Tài nguyên Thiên nhiên thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, cùng Viện Nghiên cứu Cao nguyên Tây Tạng.

Ông được bầu làm thành viên Viện Hàn lâm Khoa học và Văn học Na Uy năm 2016, Viện Hàn lâm Khoa học Kỹ thuật Na Uy năm 2018 và nhận Giải thưởng Thành tựu Trọn đời của Hiệp hội Thủy văn Bắc Âu năm 2022. Vị giáo sư đã công bố hơn 600 bài báo khoa học, với tổng số trích dẫn vượt 30.000.

Theo SCMP