Người dân không dám chi tiêu, bất động sản lao dốc: Điểm yếu lớn nhất của kinh tế Trung Quốc lộ diện?

Tăng trưởng doanh số bán lẻ và sản lượng công nghiệp của Trung Quốc trong tháng 11 đều thấp hơn dự báo, trong khi đầu tư suy giảm mạnh hơn kỳ vọng. Số liệu do Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS) công bố ngày 15/12 cho thấy tiêu dùng tiếp tục là điểm yếu lớn của nền kinh tế.

Cụ thể, doanh số bán lẻ chỉ tăng 1,3% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn đáng kể so với dự báo trung vị 2,8% của Reuters, đồng thời chậm lại so với mức tăng 2,9% trong tháng trước.

Sản lượng công nghiệp tăng 4,8% trong tháng 11 so với cùng kỳ, giảm nhẹ so với mức 4,9% của tháng 10 và cũng không đạt kỳ vọng tăng 5%.

Đầu tư tài sản cố định, bao gồm cả bất động sản, giảm 2,6% trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 11 so với cùng kỳ năm trước, sâu hơn mức giảm 2,3% mà các nhà kinh tế dự báo. Mức suy giảm này nặng hơn so với mức giảm 1,7% ghi nhận trong giai đoạn tháng 1–10 và là mức giảm mạnh nhất kể từ khi đại dịch bùng phát năm 2020, theo dữ liệu của Wind Information với chuỗi thống kê từ năm 1992.

“Việc đầu tư tài sản cố định suy giảm cùng với giá bất động sản đi xuống trong những tháng gần đây đã tác động trực tiếp tới tâm lý người tiêu dùng”, ông Zhiwei Zhang, Chủ tịch kiêm Kinh tế trưởng của Pinpoint Asset Management, nhận định trong một báo cáo sau khi số liệu được công bố. Ông cho rằng Trung Quốc có thể sẽ đẩy mạnh các biện pháp hỗ trợ tài khóa và tiền tệ ngay trong quý I năm tới.

Kinh tế Trung Quốc hiện được đánh giá là vẫn có khả năng đạt mục tiêu tăng trưởng chính thức “khoảng 5%”

Đầu tư vào lĩnh vực bất động sản giảm 15,9% trong 11 tháng đầu năm, sâu hơn mức giảm 10,3% của giai đoạn tháng 1–10, cho thấy cuộc khủng hoảng bất động sản vẫn chưa chạm đáy.

Một dấu hiệu khác cho thấy đà suy thoái của lĩnh vực này còn kéo dài là mức giảm giá nhà tại 70 thành phố lớn tiếp tục nới rộng trong tháng 11. Giá nhà mới tại các đô thị hạng nhất như Bắc Kinh, Quảng Châu và Thâm Quyến giảm 1,2% so với cùng kỳ, trong khi giá nhà thứ cấp giảm tới 5,8%.

Trong một báo cáo nhận định trước đó, các chuyên gia của Goldman Sachs cho rằng doanh số ô tô sụt giảm là lực cản lớn đối với tăng trưởng bán lẻ.

Dữ liệu từ Hiệp hội Các đại lý ô tô Trung Quốc cho thấy doanh số bán lẻ ô tô tính theo sản lượng trong tháng 11 đã giảm lần đầu tiên trong vòng ba năm, giảm 8,1% so với cùng kỳ xuống còn 2,23 triệu xe, khi nhiều chính quyền địa phương tạm dừng các chương trình trợ cấp đổi xe cũ.

Nhiều nền tảng thương mại điện tử đã kéo dài thời gian khuyến mại nhằm kích thích chi tiêu, bắt đầu từ nửa đầu tháng 10 và kéo dài đến ngày 11/11 – trở thành mùa mua sắm Ngày Độc thân dài nhất từ trước đến nay. Tuy nhiên, kết quả vẫn gây thất vọng khi người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu. Tổng giá trị giao dịch chỉ tăng 12%, thấp hơn nhiều so với mức tăng 20% của năm ngoái, theo dữ liệu từ Syntun.

Giới hoạch định chính sách Trung Quốc đã cam kết tiếp tục hỗ trợ chính sách nhằm thúc đẩy nhu cầu trong nước, tiêu dùng và đầu tư trong năm tới.

Bộ Tài chính Trung Quốc cho biết trong một thông báo hôm 13/12 rằng nước này dự kiến phát hành trái phiếu Chính phủ đặc biệt siêu dài hạn trong năm tới để tài trợ cho các dự án củng cố an ninh quốc gia. Nguồn vốn huy động cũng sẽ được sử dụng cho các chương trình nâng cấp thiết bị và đổi hàng tiêu dùng.

Bộ này đồng thời cam kết tăng ngân sách đầu tư nhằm giảm bớt đà suy giảm của đầu tư tài sản cố định trong những tháng gần đây.

Kinh tế Trung Quốc hiện được đánh giá là vẫn có khả năng đạt mục tiêu tăng trưởng chính thức “khoảng 5%”, chủ yếu nhờ xuất khẩu sang các thị trường ngoài Mỹ tăng mạnh, trong bối cảnh căng thẳng thuế quan với Washington tiếp tục gây áp lực lên dòng hàng hóa sang thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới.

Thặng dư thương mại của Trung Quốc đã tăng vọt lên mức kỷ lục 1.100 tỷ USD trong tháng 11, vượt xa mức kỷ lục cả năm 992,2 tỷ USD của năm 2024 chỉ trong vòng 11 tháng, làm dấy lên những lo ngại rộng khắp về sự mất cân đối trong thương mại và mức độ phụ thuộc vào cầu từ bên ngoài.

Tuần trước, bà Kristalina Georgieva, Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), đã kêu gọi Trung Quốc “đẩy nhanh” các biện pháp hỗ trợ tiêu dùng trong nước và giảm sự phụ thuộc vào xuất khẩu như động lực tăng trưởng chính.

Ông Eswar Prasad, Giáo sư Kinh tế tại Đại học Cornell và là Nghiên cứu viên cao cấp của Viện Brookings, cũng bày tỏ lo ngại về tính bền vững của tăng trưởng kinh tế Trung Quốc. Trong một bài bình luận đăng ngày 14/12, ông kêu gọi các cải cách cơ cấu nhằm tái cân bằng nền kinh tế, bao gồm hỗ trợ thị trường lao động, củng cố mạng lưới an sinh xã hội và tăng cường vai trò của khu vực doanh nghiệp tư nhân.

“Chính phủ rõ ràng hiểu nhu cầu phải tái cân bằng tăng trưởng, thúc đẩy tiêu dùng hộ gia đình và nâng cao năng suất. Tuy nhiên, vẫn thiếu cảm giác cấp bách và chưa có lộ trình rõ ràng cho các biện pháp chính sách cụ thể để đạt được các mục tiêu này”, ông Prasad nhận định.

Tỷ lệ thất nghiệp tại khu vực thành thị trong tháng 11 ở mức 5,1%, không thay đổi so với tháng trước.