Nga tố EU phạm luật, cảnh báo về bước đi ‘chưa từng có tiền lệ’
(Thị trường tài chính) - Moscow tuyên bố mọi nỗ lực của Liên minh châu Âu nhằm tiếp cận hoặc sử dụng các tài sản bị phong tỏa của Ngân hàng Trung ương Nga đều là hành vi vi phạm luật pháp quốc tế và sẽ kéo theo những hệ quả nghiêm trọng.
Phát biểu trong cuộc họp báo mới đây, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova khẳng định mọi hành động liên quan đến tài sản có chủ quyền của Nga nếu không có sự đồng ý của Moscow, dù dưới hình thức đóng băng vô thời hạn, tịch thu hay biến thành các khoản vay bồi thường, đều mang tính bất hợp pháp.
Theo bà, việc EU tìm cách hợp pháp hóa những biện pháp này bằng các công cụ pháp lý chỉ là vỏ bọc cho hành vi mà Nga coi là chiếm đoạt tài sản.
Bà Zakharova cho rằng EU không chỉ nhằm duy trì hỗ trợ cho Ukraine mà còn tìm cách tận dụng nguồn tiền của Nga để bù đắp những tổn thất kinh tế của chính khối này, vốn chịu tác động tiêu cực từ các lệnh trừng phạt thương mại nhằm vào Moscow.
Cùng quan điểm, Đại sứ Nga tại Đức Sergey Nechayev lên án mọi động thái liên quan đến tài sản chủ quyền của Nga đang được lưu giữ tại trung tâm lưu ký Euroclear ở Bỉ mà không có sự phối hợp với Moscow. Theo ông, đây là tiền lệ chưa từng có trong lịch sử hiện đại và chắc chắn sẽ gây tổn hại nghiêm trọng đến uy tín pháp lý của EU trên trường quốc tế.
Tuyên bố từ phía Nga được đưa ra chỉ một ngày sau khi Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen và Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa xác nhận EU đã đạt được đồng thuận về việc đóng băng vô thời hạn khoảng 210 tỷ euro tài sản của Nga. Theo cơ chế mới, quyết định này sẽ không còn phải gia hạn định kỳ 6 tháng một lần như trước.
Bà von der Leyen khẳng định đây là một thông điệp chính trị mạnh mẽ gửi tới Moscow, cho thấy rủi ro đối với Nga sẽ tiếp tục gia tăng chừng nào xung đột tại Ukraine còn kéo dài. Đồng thời, EU muốn phát đi tín hiệu bảo đảm rằng Ukraine sẽ được củng cố cả về năng lực trên chiến trường lẫn vị thế tại bàn đàm phán.
Chủ tịch Hội đồng châu Âu António Costa cho biết các tài sản của Nga sẽ tiếp tục bị phong tỏa cho đến khi Moscow chấm dứt xung đột và thực hiện bồi thường thiệt hại cho Ukraine. Quyết định đóng băng vô thời hạn cũng giúp loại bỏ nguy cơ Hungary và Slovakia, hai quốc gia có lập trường mềm mỏng hơn với Nga, có thể chặn việc gia hạn lệnh phong tỏa trong tương lai.
Việc đóng băng vô thời hạn được xem là bước đi then chốt nhằm thuyết phục Bỉ ủng hộ kế hoạch của EU sử dụng nguồn tiền này để bảo lãnh cho một khoản vay lên tới 165 tỷ euro dành cho Ukraine. Khoản vay dự kiến phục vụ chi tiêu quân sự và dân sự của Kiev trong giai đoạn 2026 đến 2027.
Bỉ được cho là quốc gia đối mặt với rủi ro pháp lý và tài chính lớn nhất, do phần lớn tài sản của Nga đang được lưu ký tại Euroclear có trụ sở ở nước này.
Hội đồng châu Âu dự kiến họp vào ngày 18 tháng 12 để hoàn tất các chi tiết liên quan đến cơ chế khoản vay và xử lý những vướng mắc còn tồn tại, trong đó có yêu cầu tất cả các chính phủ EU phải đưa ra cam kết bảo lãnh cho Bỉ, nhằm tránh việc quốc gia này phải đơn độc đối mặt với các vụ kiện tiềm tàng từ phía Nga.
Về phía Moscow, giới chức Nga nhiều lần cảnh báo sẽ có biện pháp đáp trả tương xứng nếu EU tiến xa hơn trong việc tịch thu tài sản. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cáo buộc các đồng minh phương Tây của Kiev đang thiếu nguồn lực ngân sách để duy trì hỗ trợ Ukraine và vì vậy mới tính đến việc sử dụng tiền của Nga.
Ngân hàng Trung ương Nga cũng lên tiếng chỉ trích kế hoạch của EU là bất hợp pháp, đồng thời khẳng định Moscow có đầy đủ quyền sử dụng các biện pháp cần thiết để bảo vệ lợi ích của mình. Cơ quan này đã đệ đơn kiện Euroclear lên một tòa án tại Moscow liên quan đến việc phong tỏa tài sản.
Trong khi đó, ông Leonid Slutsky, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Duma Quốc gia Nga, cảnh báo quyết định đóng băng vô thời hạn tài sản của Nga có thể gây tổn hại nghiêm trọng cho nền kinh tế EU và làm suy yếu vị thế của đồng euro với tư cách là đồng tiền dự trữ toàn cầu.
Động thái của EU diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump đang thúc đẩy các nỗ lực ngoại giao nhằm tìm kiếm một giải pháp chấm dứt xung đột Ukraine. Một số kế hoạch được cho là đang được thảo luận bao gồm khả năng mở khóa một phần tài sản Nga bị đóng băng và khôi phục hợp tác năng lượng giữa Moscow và châu Âu.
Theo TASS
