Nga chỉ mặt ‘kẻ thù số 1’ khi ông Trump tìm cách cải thiện quan hệ với Moscow

Trong bối cảnh Mỹ dưới thời ông Donald Trump đang tìm cách thiết lập lại quan hệ với Moscow và thúc đẩy hòa bình giữa Nga và Ukraine, Anh đã trở thành "kẻ thù số một" của Nga – một danh hiệu mà nước này từng nắm giữ trong suốt 200 năm qua.

"Tương tự như trước hai cuộc Thế chiến trong thế kỷ trước, ngày nay London lại đóng vai trò là kẻ 'hiếu chiến' hàng đầu thế giới", cơ quan tình báo đối ngoại của Nga (SVR) tuyên bố hôm thứ Hai. Tuyên bố này cáo buộc Anh tìm cách cản trở nỗ lực của Trump trong việc hòa giải xung đột Ukraine.

"Đã đến lúc phải vạch trần họ và gửi thông điệp rõ ràng đến 'Albion phản bội' cùng giới tinh hoa của họ: Các người sẽ không thành công", SVR nhấn mạnh, sử dụng biệt danh có hàm ý mỉa mai mà Nga dành cho Anh.

Các nhà ngoại giao Anh bị trục xuất giữa cáo buộc gián điệp, căng thẳng gia tăng

Tuyên bố này không đi sâu vào những hành động cụ thể của Anh trước hai cuộc Thế chiến.

Cuộc xung đột tại Ukraine, bùng nổ từ năm 2022, đã trở thành cuộc chiến lớn nhất và đẫm máu nhất châu Âu kể từ Thế chiến II, khiến hàng trăm nghìn người thương vong, hàng triệu người phải rời bỏ nhà cửa và đẩy quan hệ Nga - phương Tây vào tình trạng đối đầu căng thẳng nhất trong nhiều thập kỷ.

Trước đây, Nga tập trung chỉ trích Mỹ vì vai trò viện trợ quân sự cho Ukraine. Tuy nhiên, với sự thay đổi chính trị tại Washington, Anh hiện trở thành mục tiêu chính của Moscow.

3 quan chức Nga giấu tên tiết lộ rằng London hiện bị coi là kẻ thù chính của Nga, với một người tức giận tuyên bố rằng Anh đang "kích động hỗn loạn và chiến tranh" tại Ukraine. Một người khác cho rằng Anh là "động lực chính" trong việc thúc đẩy sự phản kháng của phương Tây đối với Moscow.

Ông Donald Trump đang tìm cách thiết lập lại quan hệ với Moscow và thúc đẩy hòa bình giữa Nga và Ukraine

Thủ tướng Anh Keir Starmer gần đây đã khiến giới lãnh đạo Nga tức giận khi đề xuất triển khai quân đội và không quân Anh tại Ukraine trong một lực lượng gìn giữ hòa bình tiềm năng. Ngoài ra, ông còn chủ trì cuộc họp của "liên minh thiện chí" và trực tiếp vận động Trump hỗ trợ Ukraine. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cáo buộc Starmer làm gia tăng căng thẳng vào thời điểm ông Trump đang nỗ lực giảm nhiệt xung đột.

Các nhà ngoại giao Anh tại Moscow cho biết họ nhận thức rõ những gì đang phải đối mặt. Hàng loạt cuộc trục xuất trả đũa đã khiến số lượng nhân viên tại đại sứ quán Anh ở Nga giảm ít nhất 10 người kể từ khi chiến tranh nổ ra. Hiện cả Nga và Anh đều không có tùy viên quốc phòng tại các đại sứ quán của nhau.

Hôm thứ Hai, Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) cáo buộc một nhà ngoại giao Anh cùng vợ của một nhà ngoại giao khác hoạt động gián điệp và đã trục xuất họ – một cáo buộc mà London gọi là "vô căn cứ". Đáp trả, Anh đã triệu tập đại sứ Nga tại London hôm thứ Tư và trục xuất một nhà ngoại giao Nga cùng vợ của người này.

"Rõ ràng là chính quyền Nga đang tích cực tìm cách đẩy Đại sứ quán Anh tại Moscow đến bờ vực đóng cửa”, Bộ Ngoại giao Anh tuyên bố hôm thứ Tư.

Nga từ lâu đã bị cáo buộc tiến hành các hoạt động gián điệp và phá hoại trên lãnh thổ Anh và châu Âu. Gần đây, một tòa án tại London kết án ba người Bulgaria vì tham gia vào mạng lưới gián điệp của Nga. Trước đó, một công dân Anh đã nhận tội phóng hỏa một nhà kho của người Ukraine ở Đông London theo chỉ đạo từ Moscow.

Anh cũng cáo buộc Nga đứng sau vụ đầu độc cựu điệp viên Alexander Litvinenko năm 2006 và vụ tấn công hai cha con Skripal bằng chất độc thần kinh Novichok tại Salisbury năm 2018 – những cáo buộc mà Moscow kiên quyết phủ nhận.

Một số chính trị gia Nga thậm chí ám chỉ, dù không đưa ra bằng chứng, rằng Anh đã giúp Ukraine thực hiện các vụ phá hoại trên lãnh thổ Nga, bao gồm vụ nổ cầu Crimea năm 2023 khiến hai người thiệt mạng.

Một quan chức Nga nhận định Starmer, giống như cựu Thủ tướng Boris Johnson, đang lợi dụng cuộc chiến Ukraine để đánh lạc hướng dư luận khỏi những vấn đề nội bộ nước Anh. Đáp lại, London khẳng định mục tiêu của họ là đảm bảo Ukraine có được "hòa bình công bằng", thay vì bị ép buộc đầu hàng.

Lịch sử đối đầu lâu dài giữa Nga và Anh

Các bình luận viên trên truyền hình Nga gần đây đã nhấn mạnh rằng London từ lâu đã tìm cách làm suy yếu Moscow, viện dẫn lịch sử đối đầu kéo dài hàng thế kỷ.

Mặc dù Anh từng là điểm đến đầu tư ưa thích của giới tài phiệt Nga, sự hoài nghi giữa hai nước có thể bắt nguồn từ Chiến tranh Crimea (1853-1856), khi Anh liên minh với Pháp để đánh bại Đế quốc Nga.

Sự gia tăng tâm lý chống Anh trong chính quyền Nga đi đôi với sự thay đổi đáng chú ý trong truyền thông nhà nước, khi giọng điệu chỉ trích Mỹ được giảm bớt đáng kể.

Với nền kinh tế Nga đang trong tình trạng quá tải sau ba năm chiến tranh, có một cảm giác rằng chính quyền Moscow đang coi cách tiếp cận mới của Trump là cơ hội để đạt được một thỏa thuận hòa bình có lợi. Một số nhà lập pháp Nga thậm chí đề xuất không cho phép các công ty Anh quay trở lại thị trường Nga ngay cả khi phương Tây dỡ bỏ lệnh trừng phạt, hoặc ít nhất là áp đặt những điều kiện khắc nghiệt hơn.

Vyacheslav Volodin, một trong những đồng minh hàng đầu của Putin, tuần này đã nhấn mạnh sự cần thiết phải thu hồi tài sản của Anh, ám chỉ số tiền lãi từ các tài sản Nga bị đóng băng tại Anh trị giá khoảng 26 tỷ USD mà London đang chuyển cho Ukraine.

Dù một số người Anh có thể bất ngờ trước tầm ảnh hưởng của cơ quan tình báo và lực lượng đặc nhiệm nước mình đối với Moscow, một quan chức Nga khẳng định London thực sự là "đầu tàu" kéo cả phương Tây về phía đối đầu với Nga.

Anh là nước đầu tiên cam kết cung cấp xe tăng chiến đấu chủ lực phương Tây cho Ukraine và cũng là nước đầu tiên chuyển giao tên lửa hành trình tầm xa, bất chấp sự do dự của các quốc gia khác. Điều này khiến Moscow vô cùng tức giận.

"Nếu ngày hôm nay, Anh đang tấn công lãnh thổ của chúng ta bằng tên lửa từ Ukraine… tôi cho rằng đó là lý do chính đáng để Anh không còn tồn tại”, nghị sĩ thân Putin Andrei Gurulyov tuyên bố trên truyền hình nhà nước Nga vào tháng Một.

Bất chấp những cáo buộc của Nga, quân đội Anh hiện chỉ có khoảng 75.000 binh sĩ chính quy, so với con số 1,1 triệu quân nhân của Nga. Dẫn chứng điều này, các bình luận viên Nga không ngừng chế giễu sức mạnh quân sự suy yếu của Anh, thậm chí khẳng định rằng toàn bộ quân đội Anh có thể nhồi nhét vừa trong sân vận động Wembley của London.

Theo Reuters