Mỹ ký thỏa thuận lịch sử với đồng minh châu Á, 'giáng đòn' vào đất hiếm Trung Quốc

Theo thông tin từ Blackboxstocks Inc., doanh nghiệp đang tiến hành sáp nhập với REAlloys, thỏa thuận mới sẽ đặt nền tảng cho hợp tác phát triển, chuyển giao công nghệ và phối hợp an ninh công nghiệp giữa hai bên.

Đây là lần đầu tiên JOGMEC ký thỏa thuận chính thức với một nhà sản xuất đất hiếm của Mỹ, phản ánh xu hướng thắt chặt hợp tác giữa Washington và Tokyo trong mục tiêu tự chủ tài nguyên chiến lược.

Chính phủ hai bên đều xem đất hiếm và nam châm công nghệ cao là mấu chốt của chuỗi cung ứng quốc phòng, năng lượng và bán dẫn, những lĩnh vực vốn chịu ảnh hưởng nặng nề từ Trung Quốc.

Mỹ - Nhật bắt tay củng cố chuỗi cung ứng "phi Trung Quốc” đất hiếm

Theo thỏa thuận, JOGMEC, cơ quan trực thuộc Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật (METI), sẽ chuyển giao công nghệ tách chiết và sản xuất nam châm tiên tiến cho các cơ sở của REAlloys tại Bắc Mỹ. Mục tiêu là đẩy nhanh quy mô sản xuất các loại nam châm hiệu suất cao như neodymium–sắt–boron (NdFeB) và samarium–coban (SmCo), vật liệu thiết yếu trong vũ khí quốc phòng, xe điện và vi mạch bán dẫn.

Hai bên cũng đang xem xét gói tài chính do JOGMEC hỗ trợ, giúp REAlloys phát triển chuỗi cung ứng tích hợp gồm mỏ khai thác tại Saskatchewan (Canada), tổ hợp tách chiết tại Saskatoon, và kế hoạch xây dựng nhà máy sản xuất nam châm tại Ohio (Mỹ).

“Nhật Bản sở hữu công nghệ tinh chế và sản xuất nam châm hàng đầu, trong khi Bắc Mỹ có quy mô cùng nguồn tài nguyên dồi dào,” Giám đốc điều hành REAlloys Leonard Sternheim cho biết. “Sự kết hợp này sẽ đẩy nhanh tiến trình tự chủ vật liệu chiến lược của khu vực”.

Liên minh mới trong chuỗi cung ứng khoáng sản

Thỏa thuận giữa hai bên bao gồm các cam kết bao tiêu dài hạn, đảm bảo nguồn cung ổn định hợp kim đất hiếm và nam châm cho các nhà sản xuất Nhật Bản. Đổi lại, REAlloys sẽ dành một phần sản lượng scandium và yttrium từ mỏ Hoidas Lake cùng các nguồn monazite thứ cấp để cung cấp cho Nhật, song song với việc duy trì nguồn cung cho các chương trình quốc phòng và năng lượng của Mỹ.

Ngoài ra, hai bên cũng mở hướng hợp tác trong các lĩnh vực mới, như khai thác tài nguyên biển sâu bằng công nghệ của JOGMEC và nghiên cứu chung về khả năng tự chủ chiến lược dài hạn, nhằm tăng sức chống chịu của chuỗi cung ứng công nghiệp.

Bối cảnh cạnh tranh khoáng sản toàn cầu

Thỏa thuận Mỹ – Nhật được ký kết trong thời điểm cạnh tranh tài nguyên chiến lược trên toàn cầu ngày càng gay gắt, khi các nước phương Tây đồng loạt tìm cách giảm phụ thuộc vào Trung Quốc.

Hiện Bắc Kinh vẫn kiểm soát hơn 80% công suất tinh luyện đất hiếm và sản xuất nam châm toàn cầu, trong khi các lệnh hạn chế xuất khẩu gallium, germanium và công nghệ chế biến đất hiếm giai đoạn 2023–2024 đã làm gia tăng lo ngại về an ninh nguồn cung.

Song song đó, Mỹ cũng đang mở rộng mạng lưới đối tác chiến lược trong lĩnh vực khoáng sản.

Ngày 20/10, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Australia Anthony Albanese đã ký thỏa thuận hợp tác toàn diện về khai thác và chế biến khoáng sản quan trọng, bao gồm đất hiếm.

Theo nội dung thỏa thuận, hai nước sẽ huy động 3 tỷ USD đầu tư vào các dự án khai thác và tinh luyện, đồng thời thiết lập mức giá sàn cho đất hiếm và các khoáng sản chiến lược nhằm hỗ trợ doanh nghiệp phương Tây cạnh tranh với Trung Quốc.

Ngoài ra, thỏa thuận còn bao gồm các cam kết bao tiêu dài hạn, giúp đảm bảo đầu ra ổn định cho các dự án tại Australia.

Với GDP đạt 4.280 tỷ USD (theo số liệu IMF tháng 10/2025), Nhật Bản đang ngày càng thể hiện vai trò trung tâm trong nỗ lực của các nền kinh tế phát triển nhằm xây dựng chuỗi cung ứng khoáng sản “không phụ thuộc Trung Quốc”.

Sự hợp tác giữa REAlloys và JOGMEC không chỉ là một thỏa thuận thương mại, mà còn là bước đi chiến lược trong việc định hình lại bản đồ công nghiệp toàn cầu – nơi công nghệ, năng lượng và an ninh quốc gia đang đan xen chặt chẽ hơn bao giờ hết.