Láng giềng Việt Nam thử nghiệm thành công hệ thống đường sắt chở nặng gấp 3 lần tháp Eiffel, mở ra bước tiến không tưởng cho công nghệ vận tải

Trung Quốc vừa tiến hành thử nghiệm một hệ thống đường sắt mới, trong đó nhiều đoàn tàu hàng được “kết nối” với nhau thông qua công nghệ không dây thay vì cơ chế móc nối cơ học truyền thống.

Trong cuộc thử nghiệm diễn ra hôm 8/12 tại tuyến đường sắt Baoshen ở Nội Mông, bảy đoàn tàu hàng với tổng tải trọng 35.000 tấn – tương đương 3,5 lần trọng lượng tháp Eiffel – đã chạy cùng nhau ở khoảng cách gần hơn nhiều so với yêu cầu an toàn thông thường khi vận hành từng đoàn tàu độc lập.

Theo CCTV, công nghệ này có thể giúp Trung Quốc tăng hơn 50% năng lực vận tải đường sắt mà không cần xây thêm bất kỳ tuyến đường ray nào.

Hệ thống điều khiển vận hành theo nhóm này được phát triển bởi China Shenhua Energy Company thuộc sở hữu nhà nước, cùng với nhiều tổ chức nghiên cứu trong nước.

Nhu cầu vận tải khổng lồ thúc đẩy cải tiến công nghệ

Trong nhiều thập niên qua, Trung Quốc liên tục mở rộng năng lực vận chuyển hàng hóa bằng đường sắt. Theo China Daily, trong 9 tháng đầu năm nay, hệ thống đường sắt nước này đã vận chuyển hơn 3 tỷ tấn hàng hóa.

Trung Quốc vừa tiến hành thử nghiệm một hệ thống đường sắt mới, trong đó nhiều đoàn tàu hàng được “kết nối” với nhau thông qua công nghệ không dây thay vì cơ chế móc nối cơ học truyền thống

Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng tăng cường các tuyến vận tải quốc tế, chẳng hạn China Railway Express, kết nối hàng chục quốc gia tại châu Âu và châu Á.

Tuy nhiên, việc xây dựng tuyến đường sắt mới để đáp ứng nhu cầu tăng trưởng là vô cùng tốn kém. Theo một nghiên cứu đăng trên tạp chí Mathematics cách đây hai năm, các giải pháp như tăng độ dài đoàn tàu hoặc rút ngắn khoảng cách vận hành giữa các đoàn tàu có thể mang lại hiệu quả kinh tế đáng kể.

Công nghệ “liên kết ảo” thay thế móc nối cơ học

Trong thử nghiệm mới nhất, mỗi đoàn tàu – tải trọng 5.000 tấn – di chuyển thành một đội hình (convoy) với khoảng cách được điều chỉnh linh hoạt theo thời gian thực. Truyền thông nhà nước mô tả đây là hệ thống điều khiển dựa hoàn toàn vào tín hiệu không dây, không sử dụng bất kỳ cơ chế móc nối cơ khí nào.

Hệ thống này cho phép các đoàn tàu tăng tốc và phanh đồng bộ mà không xảy ra va chạm hay tách đoàn, đồng thời giảm đáng kể quãng đường phanh an toàn giữa các đoàn tàu, theo CCTV.

Trong vận hành đường sắt truyền thống, tàu hỏa phải duy trì khoảng cách lớn để đảm bảo an toàn, đặc biệt với các đoàn tàu hàng nặng, dài hoặc chạy tốc độ cao, vốn đòi hỏi quãng phanh xa hơn.

Công nghệ kết nối ảo mà Trung Quốc thử nghiệm có thể rút ngắn khoảng cách này, giúp đoàn tàu tự động điều chỉnh theo thay đổi tốc độ của đoàn trước.

Theo CCTV, công nghệ này giúp tăng số lượng tàu có thể lưu thông trên một tuyến mà không cần xây mới đường ray hay phải chế tạo các đoàn tàu siêu tải trọng vốn nhiều thách thức kỹ thuật.

China Shenhua Energy – công ty con của tập đoàn CHN Energy – đã phát triển công nghệ này từng bước, bao gồm các thử nghiệm với hai đoàn tàu nhẹ hơn hồi đầu năm.

Tháng 8 vừa qua, CHN Energy cho biết: “Dựa trên hệ thống truyền thông giữa tàu – mặt đất và tàu – tàu, công nghệ này sử dụng chế độ điều khiển hai chiều, kết hợp tốc độ tương đối và khoảng cách tuyệt đối, cho phép các đoàn tàu vận hành linh hoạt trong đội hình sát nhau.”

Tập đoàn cũng cho rằng công nghệ này có thể nâng cao lượng tàu tối đa một nhà ga có thể xử lý ra/vào trong cùng một thời điểm. Ngoài ra, công nghệ này giúp Trung Quốc trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới làm chủ hệ thống điều khiển vận hành đoàn tàu theo nhóm, theo CHN Energy.