Giải mã động lực đẩy giá vàng phá ngưỡng 4.500 USD/ounce, chuyên gia dự báo mốc 5.000 USD cho năm 2026

Trong phiên giao dịch đầu tuần, giá vàng tăng hơn 2% và chính thức xác lập kỷ lục mới, phản ánh nhu cầu trú ẩn gia tăng rõ rệt của giới đầu tư trước những bất ổn đang tích tụ trên toàn cầu.

Đà tăng này tiếp tục được duy trì sang phiên sáng ngày 24/12 (theo giờ Việt Nam), khi giá chính thức phá ngưỡng 4.500 USD/ounce.

Xung đột địa chính trị và kỳ vọng chính sách tiền tệ thúc đẩy đà tăng

Sự bứt phá của vàng diễn ra trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị tại Venezuela leo thang.

Tuần trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố áp đặt lệnh phong tỏa đối với các tàu chở dầu nằm trong diện trừng phạt ra vào Venezuela, làm dấy lên lo ngại về rủi ro gián đoạn nguồn cung năng lượng và nguy cơ bất ổn lan rộng tại khu vực Mỹ Latin. Trong môi trường như vậy, vàng tiếp tục phát huy vai trò truyền thống là tài sản phòng vệ trước các cú sốc địa chính trị và rủi ro hệ thống.

Theo các nhà phân tích, đợt tăng giá lần này mang đặc điểm của một cú “phá vỡ theo đà” sau giai đoạn tích lũy kéo dài. Trước đó, giá vàng đã dao động sát vùng đỉnh lịch sử nhưng chưa đủ động lực để bứt phá. Khi căng thẳng địa chính trị gia tăng đúng thời điểm thanh khoản thị trường giảm mạnh trong kỳ nghỉ cuối năm, dòng tiền đầu cơ và trú ẩn đã nhanh chóng đẩy giá vượt ngưỡng cản tâm lý quan trọng.

Bên cạnh yếu tố địa chính trị, kỳ vọng về chính sách tiền tệ của Mỹ tiếp tục đóng vai trò then chốt trong việc nâng đỡ giá vàng. Thị trường đang theo dõi sát khả năng Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ mới sớm hơn dự kiến, thay thế ông Jerome Powell vào đầu năm 2026.

Giới đầu tư kỳ vọng lãnh đạo Fed tiếp theo sẽ có quan điểm mềm mỏng hơn đối với lãi suất, phù hợp với định hướng thúc đẩy tăng trưởng của Nhà Trắng.

Triển vọng lãi suất thấp kéo dài làm suy yếu sức hấp dẫn của các tài sản sinh lời cố định, đồng thời khiến vàng trở nên cạnh tranh hơn dù không mang lại lợi suất. Đồng USD cũng đã giảm nhẹ so với rổ các đồng tiền chủ chốt, qua đó khiến vàng được định giá bằng USD trở nên rẻ hơn đối với người mua quốc tế, tiếp tục hỗ trợ nhu cầu vật chất.

Từ đầu năm đến nay, giá vàng đã tăng xấp xỉ 70%, đánh dấu mức tăng theo năm mạnh nhất kể từ năm 1979.

Đà tăng dài hạn này không chỉ đến từ các cú sốc ngắn hạn, mà phản ánh một sự thay đổi mang tính cấu trúc trong nhu cầu toàn cầu đối với kim loại quý. Dữ liệu cho thấy, lực mua bền bỉ từ các ngân hàng trung ương, cùng với dòng vốn liên tục chảy vào các quỹ ETF bảo chứng bằng vàng, đã tạo nền tảng vững chắc cho xu hướng tăng của giá vàng trong suốt năm qua.

Triển vọng 2026: Ngưỡng 5.000 USD/ounce và sự bùng nổ của nhóm kim loại quý

Nhìn xa hơn, triển vọng giá vàng trong trung hạn và dài hạn tiếp tục được các tổ chức tài chính lớn đánh giá tích cực.

Theo báo cáo mới nhất của J.P. Morgan Global Research, thị trường vàng toàn cầu nhiều khả năng sẽ duy trì xu hướng đi lên trong năm 2026, sau một năm tăng giá được xem là chưa từng có tiền lệ.

Ngân hàng này dự báo giá vàng có thể đạt mức trung bình 5.055 USD/ounce vào quý IV/2026, nhờ sự kết hợp của nhu cầu bền bỉ từ nhà đầu tư và ngân hàng trung ương, cùng với sự xuất hiện của các nguồn cầu mới. Dữ liệu cho thấy, riêng trong quý III/2025, tổng nhu cầu vàng từ hai nhóm này đạt khoảng 980 tấn, cao hơn hơn 50% so với mức trung bình của 4 quý trước đó, tương đương dòng vốn khoảng 109 tỷ USD.

Theo mô hình phân tích của J.P. Morgan, mối quan hệ giữa nhu cầu vàng theo quý và biến động giá giải thích khoảng 70% mức thay đổi của giá vàng. Để giá tiếp tục tăng trong từng quý, thị trường cần tối thiểu khoảng 350 tấn nhu cầu ròng. Mỗi 100 tấn cầu vượt ngưỡng này có thể giúp giá vàng tăng thêm khoảng 2% theo quý.

Bước sang năm 2026, ngân hàng này dự báo tổng nhu cầu vàng từ nhà đầu tư và ngân hàng trung ương đạt trung bình khoảng 585 tấn mỗi quý. Trong đó, ngân hàng trung ương tiếp tục là trụ cột quan trọng, với lượng mua ước khoảng 755 tấn cho cả năm. Dù thấp hơn giai đoạn đỉnh điểm gần đây, con số này vẫn cao hơn đáng kể so với mức trung bình trước năm 2022.

Theo Quỹ Tiền tệ Quốc tế, đến cuối 2024, tổng lượng vàng nắm giữ của các ngân hàng trung ương toàn cầu đạt gần 36.200 tấn, chiếm khoảng 20% tổng dự trữ chính thức, cho thấy xu hướng đa dạng hóa dự trữ sang vàng vẫn đang được đẩy mạnh.

Trong bối cảnh nguồn cung khai thác tăng chậm và khó phản ứng nhanh trước giá cao, trong khi nhu cầu tiếp tục mở rộng cả về chiều rộng lẫn chiều sâu, rủi ro trên thị trường vàng hiện nghiêng về kịch bản giá tiếp tục đi lên. Với vai trò là tài sản trú ẩn, công cụ phòng vệ trước rủi ro tiền tệ và kênh đa dạng hóa danh mục, vàng đang bước vào một chu kỳ định giá mới, nơi các mốc 5.000 USD/ounce không còn bị xem là quá xa vời.

Không chỉ vàng, nhóm kim loại quý cũng đồng loạt đi lên trong bối cảnh dòng tiền phòng vệ gia tăng. Giá bạc hôm nay đã chạm ngưỡng đã có lúc vượt 72 USD/ounce, mức cao nhất lịch sử. Bạch kim tăng 0,7%, trong khi palladium nhích 0,2%. Tính từ đầu năm, giá bạc đã tăng hơn 136%, vượt xa tốc độ tăng của vàng.

Tham khảo Kitco