Ép châu Âu cấm khí đốt Nga, Mỹ bất ngờ ‘lãnh đòn ngược’
(Thị trường tài chính) - Quyết định siết chặt lệnh cấm LNG Nga của EU đã tạo ra loạt biến động ngoài dự tính, khiến ngành dầu đá phiến Mỹ đối mặt nguy cơ mất ổn định do giá nguyên liệu leo thang và áp lực cung ứng ngày càng lớn.
EU đã hoàn tất các bước pháp lý để chấm dứt hoàn toàn việc nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng từ Nga (LNG) vào năm 2026, sau khi Hội đồng châu Âu và Nghị viện châu Âu thông qua quy định mới. Các hợp đồng hiện tại vẫn được phép duy trì trong thời gian chuyển tiếp, nhưng chỉ được điều chỉnh vì lý do kỹ thuật và không làm tăng khối lượng mua bán.
Đối với những hợp đồng ngắn hạn ký trước ngày 17/6/2025, thời điểm dừng mua vào đã được ấn định rõ - ngày 25/4/2026 đối với LNG và ngày 17/6/2026 đối với khí đốt qua đường ống.
Đây được xem là nhượng bộ đối với các nhóm vận động hành lang của ngành năng lượng Mỹ, song nỗ lực này lại có nguy cơ phản tác dụng khi đẩy ngành dầu đá phiến nước này vào thế khó ngay tại thị trường châu Âu.
Lệnh cấm vận nhằm vào LNG Nga bất ngờ gây nguy hại cho ngành dầu đá phiến Mỹ. Ảnh: The Economic Times
Giá LNG tại Mỹ đã leo lên mức cao nhất 3 năm. Lưu lượng khí chảy đến các nhà máy hóa lỏng liên tục lập kỷ lục. Sản lượng cũng đã tăng khoảng 40% so với năm trước, trong bối cảnh Mỹ chuẩn bị đưa nhà máy Golden Pass vào hoạt động và dự báo thời tiết lạnh hơn làm nhu cầu nội địa tăng mạnh.
Theo chuyên gia Stephen Stapczynski, đây là diễn biến “khá khác thường” trên thị trường năng lượng. Ông nhận định nếu năm nay xuất hiện thêm những cú sốc địa chính trị liên quan đến Ukraine, EU có thể phải xem xét điều chỉnh lệnh cấm. Nếu không, ngành dầu đá phiến Mỹ có thể đối diện nguy cơ suy yếu do vướng vào bài toán độc quyền quen thuộc.
Cảnh báo đầu tiên là xu hướng giá nguyên liệu leo thang liên tục, khiến khách hàng rời bỏ nguồn cung Mỹ để tìm lựa chọn khác, dẫn tới tình trạng thừa công suất. Nguy cơ thứ hai là nguồn cung nội địa cạn kiệt, đẩy giá trong nước tăng mạnh, đúng như các phân tích gần đây đã chỉ ra.
Mặc dù lĩnh vực dầu đá phiến vận hành dưới sự quản lý của tư nhân, việc thiếu ổn định về nguồn cung có thể buộc Chính phủ Mỹ phải can thiệp, đặc biệt trong mùa đông hoặc những giai đoạn nhu cầu cao điểm. Tình trạng bất ổn về quy định cũng có thể làm gián đoạn thị trường xuất khẩu, khiến toàn bộ ngành rơi vào vòng xoáy hoạt động kém hiệu quả, buộc phải tái cơ cấu thông qua các thương vụ sáp nhập và mua lại.
Giới chuyên gia nhận xét rằng một lệnh cấm tuyệt đối LNG Nga không chỉ khiến cấu trúc cung ứng năng lượng toàn cầu biến động, mà còn tác động trực tiếp đến từng mắt xích then chốt trong chuỗi thị trường.
