Đường dây lừa đảo hàng tỷ USD tháo chạy khỏi Campuchia, tìm nơi trú ẩn mới ở Đông Nam Á

Sau nhiều năm biến Campuchia thành trung tâm của các đường dây lừa đảo trực tuyến xuyên quốc gia, những tổ chức tội phạm có tổ chức (TCO) giờ đang tháo chạy. Dưới sức ép từ các lệnh trừng phạt, truyền thông quốc tế và chiến dịch truy quét của chính quyền Phnom Penh, nhiều băng nhóm đã rời khỏi quốc gia này, tái lập mạng lưới tại những khu vực kém an toàn hơn - đặc biệt là Myanmar và vùng biên giới giáp Thái Lan, Lào, theo The Nation (Thái Lan).

Các đòn trừng phạt quy mô lớn từ Mỹ và Anh, trong đó có việc nhắm vào doanh nhân Chen Zhi thuộc Prince Group và tịch thu lượng Bitcoin khổng lồ, đã giáng đòn mạnh vào các “đế chế” lừa đảo ở Campuchia. 

Khi môi trường hoạt động không còn thuận lợi, các ông trùm tội phạm buộc phải tìm kiếm những vùng có kiểm soát lỏng lẻo hơn để tiếp tục duy trì mạng lưới. Myanmar nhanh chóng nổi lên như điểm đến mới và nguy hiểm nhất.

Nhiều nạn nhân người châu Á đang bị tạm giữ sau khi được giải cứu khỏi các cơ sở lừa đảo ở quận Myawaddy, miền Đông Myanmar vào ngày 26/2. Ảnh: Thanaphon Wuttison

Nhưng trước chiến dịch truy quét dữ dội của quân đội Myanmar tại các trung tâm lừa đảo KK Park, Shwe Kokko và Lay Kay Kaw, nhiều nhóm tội phạm tiếp tục dịch chuyển về khu vực biên giới Thái Lan - được coi là điểm nóng tội phạm xuyên quốc gia tại Đông Nam Á.

Theo Văn phòng tỉnh Tak (Thái Lan), từ ngày 22 đến sáng 24/10, khoảng 1.049 người từ Myanmar đã vượt sông Moei để sang Thái Lan, một số đi bằng thuyền mang theo hành lý. Giới chức lo ngại các TCO sẽ lợi dụng tình trạng kiểm soát lỏng lẻo và thiếu phối hợp giữa các nước để ẩn náu hoặc thiết lập căn cứ mới, núp bóng sòng bạc, khách sạn hay cơ sở hợp pháp - mô hình từng giúp chúng phát triển mạnh ở Campuchia.

Báo Sisa Journal (Hàn Quốc) cũng ghi nhận các băng nhóm rời khỏi Campuchia đang tái hoạt động tại Thái Lan, nhắm vào thanh niên Hàn Quốc và hứa hẹn mức lương lên tới 250.000 baht (khoảng 7.600 USD) mỗi tuần.

Tuyển dụng tinh vi, sàng lọc chặt chẽ

Phóng sự điều tra của Sisa Journal tiết lộ, một quản lý người Trung Quốc đang điều hành hoạt động tại Thái Lan thừa nhận “ngành công nghiệp lừa đảo vẫn cực kỳ sinh lợi”, dù Campuchia đã tăng cường trấn áp và dự kiến còn mở rộng trong 2 – 3 năm tới.

Biển cảnh báo gần trạm kiểm soát quân sự ở Mae Sot (Thái Lan) về nguy cơ bị buôn người và ép làm việc trong các khu lừa đảo bên kia biên giới Myanmar. Ảnh:Sakchai Lalit

Dù Thái Lan đã siết chặt kiểm soát biên giới, những đường dây này vẫn tìm cách lách luật. Ứng viên xin việc được sàng lọc kỹ lưỡng - bất kỳ ai từng đến Myanmar, Lào hoặc Campuchia đều bị loại ngay vì nghi ngờ dính líu hoạt động phi pháp.

Mục tiêu chính là những người Hàn Quốc trong độ tuổi 20 – 30, được cho là phù hợp với công việc lừa đảo qua điện thoại. Ứng viên được hứa hẹn mức thu nhập từ 7.000 – 10.000 USD/tuần cho vị trí có kinh nghiệm. 

Các đường dây đặt ra quy định nghiêm ngặt gồm không uống rượu ngày thường, không sử dụng ma túy và tuyệt đối giữ kín danh tính cá nhân.

Người tham gia phải nộp hộ chiếu, hồ sơ sức khỏe và cả lý lịch tư pháp – nhằm xác định nghi phạm nếu có trộm cắp nội bộ. Những người từng phạm tội tình dục bị xem là “rủi ro cao” cho hoạt động của tổ chức.

Người nước ngoài được sơ tán khỏi trung tâm lừa đảo KK Park. Ảnh: CJ

Người quản lý Trung Quốc cũng cho biết nhóm của ông hiện sử dụng ít nhất 12 người Hàn Quốc. Dù giới chức khu vực liên tục mở các chiến dịch truy quét, băng nhóm lừa đảo vẫn tái cấu trúc nhanh chóng và mở rộng mạng lưới.

Mở rộng tại biên giới Myanmar – Thái Lan

Phóng sự mới của The Guardian cho thấy, số khu phức hợp do tội phạm điều hành ở Myanmar đã tăng gấp đôi kể từ năm 2021. Chỉ trong vài năm, những cánh đồng trống dọc sông Moei đã biến thành KK Park – khu phức hợp rộng 210ha, được canh gác nghiêm ngặt, có bệnh viện, nhà hàng, ngân hàng và biệt thự sang trọng.

Nơi này được mô tả trông giống như khu công nghệ ở Silicon Valley hơn là trung tâm tội phạm trị giá hàng tỷ USD.

Theo Viện Chính sách Chiến lược Australia (ASPI), số trung tâm lừa đảo dọc biên giới Myanmar – Thái Lan đã tăng từ 11 lên 27, với diện tích mở rộng trung bình 5,5 ha/tháng. Ảnh từ drone cho thấy hàng loạt công trình mới, trong đó có cả bến nổi để vận chuyển hàng hóa từ Thái Lan sang các khu như Tai Chang và Shwe Kokko.

Một số tòa nhà được dùng để dàn dựng video giả, khiến nạn nhân tin rằng họ đang giao tiếp với người giàu có thật sự.

Mạng lưới lan rộng và bạo lực leo thang

Những lời kể từ người sống sót đang thu hút sự chú ý toàn cầu. Nhiều nạn nhân chia sẻ họ bị tra tấn, đánh đập và ép làm việc trong điều kiện khắc nghiệt. Hồi đầu năm, chiến dịch chung của Thái Lan, Trung Quốc, quân đội Myanmar và lực lượng địa phương đã giải cứu khoảng 7.000 người, song cảnh sát Thái Lan ước tính vẫn còn 100.000 người bị giam giữ trong các trung tâm dọc biên giới với Myanmar.

Một nạn nhân người Philippines kể rằng anh bị lừa sang Thái Lan làm việc hợp pháp, sau đó bị bán qua Myanmar, tịch thu hộ chiếu và ép làm việc cho đường dây lừa đảo. Mỗi ngày, anh phải nhắn tin cho hàng trăm đàn ông Mỹ, tạo lòng tin rồi chuyển cho nhóm khác chốt giao dịch. Nếu không đạt chỉ tiêu, anh bị điện giật hoặc phơi nắng phạt lao động.

ASPI nhận định, quân đội Myanmar – vốn đã mất quyền kiểm soát nhiều vùng – không đủ khả năng xử lý các tổ chức này, trong khi nhiều dân quân địa phương đang hưởng lợi trực tiếp. Giới chức Myanmar đã kêu gọi cộng đồng quốc tế cùng tham gia xử lý, đặc biệt là những nước có công dân bị buôn bán.

Ảnh chụp từ trên cao của một khu phức hợp trong KK Park hồi tháng 9 năm nay. Những cơ sở này thường có lính vũ trang, tháp canh và trạm kiểm soát. Ảnh: The Guardian 

Bà Amy Miller, Giám đốc khu vực Đông Nam Á của tổ chức nhân đạo Acts of Mercy International, cảnh báo các Chính phủ vẫn đánh giá thấp quy mô vấn nạn, coi đây là “một dạng buôn người nhỏ lẻ”. 

“Điều đó thật thiếu hiểu biết”, bà lưu ý. “Mạng lưới này đang lan rộng với tốc độ khủng khiếp, những mô hình tương tự đã bắt đầu xuất hiện ở Sri Lanka và Nigeria”.

Hiện người dân nhiều nước trong khu vực như Thái Lan, Malaysia, Việt Nam, Philippines… vừa là nạn nhân của lừa đảo tài chính, vừa là nạn nhân của nạn buôn người, bị ép làm việc trong chính những trung tâm tội phạm mà họ từng bị lừa mất tiền.

Tổng hợp