Dòng vốn tháo chạy với tốc độ chưa từng có, chuyện gì đã xảy ra tại nền kinh tế lớn thứ 4 châu Á?
(Thị trường tài chính) - Theo dữ liệu từ Trung tâm lưu ký chứng khoán Hàn Quốc (KSD), lượng cổ phiếu và trái phiếu Mỹ do nhà đầu tư Hàn nắm giữ đã đạt kỷ lục 184 tỷ USD trong tháng này.
Kim Ji-yeon lo ngại đến mức phải chuyển toàn bộ số tiền tiết kiệm sang cổ phiếu Mỹ và vàng. Lý do chính: Cam kết của Hàn Quốc đầu tư 350 tỷ USD vào Mỹ, con số khiến nhiều người e ngại đồng Won sẽ tiếp tục lao dốc. "Đồng Won Hàn Quốc đang biến thành giấy lộn", Kim – nhân viên văn phòng 32 tuổi ở Seoul nói.
Cô Kim chỉ là một trong 14 triệu nhà đầu tư cá nhân Hàn Quốc đang đổ xô đưa tiền ra nước ngoài, tạo nên làn sóng đầu tư ngoại chưa từng có. Theo dữ liệu từ Trung tâm lưu ký chứng khoán Hàn Quốc (KSD), lượng cổ phiếu và trái phiếu Mỹ do nhà đầu tư Hàn nắm giữ đã đạt kỷ lục 184 tỷ USD trong tháng này.
Xu hướng này gây áp lực lớn lên Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung, người sẽ có cuộc gặp với Tổng thống Mỹ Donald Trump bên lề Hội nghị APEC tuần này. Chỉ vài tháng sau khi hai nước đạt được thỏa thuận thương mại sơ bộ giúp Hàn Quốc tạm thời tránh bị áp thuế nặng, tâm điểm nay chuyển sang "cái giá" mà Seoul phải trả và tác động tiêu cực của nó đối với tâm lý nhà đầu tư.
Trong ba tháng qua, đồng Won mất khoảng 3,4% giá trị so với USD, trở thành một trong những đồng tiền kém nhất châu Á. Thống đốc Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc (BoK) Rhee Chang-yong thừa nhận làn sóng đầu tư ra nước ngoài của người dân đang gây sức ép rõ rệt lên đồng Won, khiến cơ quan này khó kiểm soát biến động tỷ giá hơn.
Theo Goldman Sachs, các dòng vốn nhỏ lẻ rút khỏi thị trường trong nước là nguyên nhân chính khiến Won sụt mạnh so với các đồng tiền châu Á khác. “Các nhà đầu tư cá nhân hiện có cảm giác rằng nếu họ cứ giữ đồng Won, họ sẽ trở thành kẻ trắng tay chỉ sau một đêm”, bà Kim Hwa-joong, Giám đốc quản lý tài sản của Mirae Asset Securities, một trong những công ty chứng khoán lớn nhất Hàn Quốc nhận định. Bà cho biết nhiều khách hàng đã chuyển sang nắm giữ tài sản bằng USD.
Áp lực từ cam kết đầu tư 350 tỷ USD
Cam kết đầu tư 350 tỷ USD vào Mỹ được đưa ra sau lời hứa 550 tỷ USD của Nhật Bản, giúp Hàn Quốc đạt thỏa thuận giới hạn thuế nhập khẩu đối với các mặt hàng như ô tô, điện thoại thông minh và máy móc ở mức 15%. Tuy nhiên, nhiều chi tiết quan trọng vẫn chưa được làm rõ, đặc biệt là cách thức chi tiêu số tiền khổng lồ này.
Tổng thống Lee Jae Myung từng nói khoản đầu tư này sẽ hỗ trợ doanh nghiệp Hàn mở rộng tại Mỹ, trong đó 150 tỷ USD được dành riêng cho ngành đóng tàu.
Tâm lý lo lắng của nhà đầu tư nhỏ lẻ trái ngược với đà tăng ấn tượng của thị trường chứng khoán Hàn Quốc năm nay. Chỉ số Kospi đã tăng gần 70%, trở thành một trong những thị trường tăng mạnh nhất thế giới, vượt xa mức lợi nhuận của các chỉ số lớn ở Mỹ. Cổ phiếu SK Hynix, nhà cung ứng chip cho Nvidia, thậm chí đã tăng hơn gấp ba lần.
Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư cá nhân vẫn tỏ ra hoài nghi. Theo giới phân tích, đà tăng mạnh của chỉ số Kospi thời gian qua chủ yếu được dẫn dắt bởi các tổ chức lớn và dòng vốn nước ngoài, với khoảng 13 tỷ USD được rót vào trong nửa cuối năm. Dù vậy, lượng vốn này vẫn không đủ để bù đắp dòng tiền rút ra từ khối nhà đầu tư cá nhân.
Kinh tế trì trệ và nỗi bất an
Park Jun-won, 25 tuổi, nhân viên công tác xã hội ở thành phố Hwaseong, cho biết việc nắm giữ tài sản bằng USD đơn giản là “một cách phòng ngừa rủi ro hợp lý”. Trong nhiều năm làm việc bán thời gian - từ phục vụ quán thịt nướng đến dọn bàn - Park luôn dành dụm tiền để mua cổ phiếu Mỹ như Berkshire Hathaway, Coca-Cola và Microsoft.
“Tôi không biết tại sao, nhưng chỉ cần sở hữu USD là tôi thấy yên tâm hơn. Kinh tế đang khó khăn, nên tôi chẳng thấy phấn khích với đợt tăng giá cổ phiếu gần đây. Tôi nghĩ ai cũng tự hỏi: Tại sao chúng ta phải giữ đồng tiền Hàn trong hoàn cảnh này?”, Park nói.
Chính phủ dự báo kinh tế Hàn Quốc chỉ tăng 0,9% trong năm nay, mức thấp nhất kể từ đại dịch Covid-19. Trong khi đó, nợ hộ gia đình tăng cao và nguy cơ bong bóng bất động sản khiến Ngân hàng Trung ương không thể hạ lãi suất để kích thích tăng trưởng. BoK đã giữ nguyên lãi suất lần thứ ba liên tiếp trong cuộc họp ngày 23/10.
