Cop30 đạt thỏa thuận phút chót, nhiên liệu hóa thạch vẫn ‘ngoài cuộc chơi’

Các Chính phủ trên thế giới đã đạt được một thỏa thuận khí hậu mang tính thỏa hiệp tại hội nghị Cop30 ở Brazil hôm 22/11, trong đó tăng hỗ trợ tài chính cho các quốc gia nghèo chịu tác động của biến đổi khí hậu nhưng không đề cập đến nhiên liệu hóa thạch - nguyên nhân trực tiếp gây ra tình trạng ấm lên toàn cầu.

Việc thông qua thỏa thuận được xem là nỗ lực thể hiện sự đồng lòng trong ứng phó với biến đổi khí hậu, dù nước phát thải lịch sử lớn nhất thế giới là Mỹ đã không cử phái đoàn chính thức tham dự hội nghị.

“Chúng ta nên ủng hộ thỏa thuận này vì ít nhất nó cũng đi đúng hướng”, Ủy viên khí hậu EU Wopke Hoekstra nói với báo giới trước khi thỏa thuận được thông qua.

Thỏa thuận Belem đưa ra sáng kiến tự nguyện nhằm đẩy nhanh hành động khí hậu để các nước tiến gần hơn tới cam kết cắt giảm phát thải hiện tại, đồng thời kêu gọi các quốc gia giàu tăng ít nhất gấp 3 mức đóng góp cho những nước đang phát triển để thích ứng với khí hậu ấm lên, từ nay đến năm 2035.

Các nước đạt đồng thuận tại Cop30 nhằm đẩy nhanh hành động khí hậu và củng cố nguồn lực cho các quốc gia dễ tổn thương. Ảnh: SCMP 

Giới khoa học cho biết các cam kết giảm phát thải hiện nay đã phần nào kéo giảm mức nóng lên dự báo, nhưng vẫn không đủ để giữ nhiệt độ toàn cầu dưới ngưỡng 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp - mức mà nếu vượt qua có thể kích hoạt những tác động tồi tệ nhất của biến đổi khí hậu.

Trong khi đó, các nước đang phát triển nhấn mạnh họ cần nguồn lực cấp bách để ứng phó với những tác động đang diễn ra như nước biển dâng, nắng nóng cực đoan, hạn hán, lũ lụt và bão mạnh.

Thỏa thuận hôm 22/11 cũng khởi động một quy trình rà soát của các cơ quan khí hậu về cách điều chỉnh thương mại quốc tế phù hợp với mục tiêu khí hậu, trong bối cảnh lo ngại rằng các rào cản thương mại mới đang cản trở việc phổ cập công nghệ sạch.

Avinash Persaud, cố vấn đặc biệt của Chủ tịch Ngân hàng Phát triển Liên Mỹ (IDB), cho rằng trọng tâm tài chính của thỏa thuận là cần thiết khi các tác động khí hậu ngày càng gia tăng.

“Tuy vậy, tôi lo rằng thế giới vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu về các khoản tài trợ giải ngân nhanh cho những quốc gia đang đối mặt với mất mát và thiệt hại. Đó là mục tiêu vừa cấp bách vừa khó thực hiện”, ông phát biểu.

Liên minh châu Âu trước đó muốn thỏa thuận nêu rõ rằng các nước phải từng bước giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch như than, dầu và khí đốt. Tuy nhiên đề xuất này đã vấp phải sự phản đối mạnh từ nhóm các nước Ả Rập, bao gồm nhà xuất khẩu dầu hàng đầu Saudi Arabia.

Bế tắc này được tháo gỡ sau các cuộc đàm phán xuyên đêm hôm 21/11, dẫn tới thống nhất rằng vấn đề nhiên liệu hóa thạch có thể không cần đưa vào văn bản thỏa thuận chính thức mà sẽ xuất hiện trong một tài liệu riêng do nước chủ nhà Brazil công bố.

Theo SCMP