Cổ phiếu tăng 440%, cổ phiếu bốc hơi nửa giá trị: Lộ diện 'bàn tay' xoay chuyển dòng vốn toàn cầu 2025
(Thị trường tài chính) - Các nhà sản xuất chip châu Á và doanh nghiệp quốc phòng châu Âu nằm trong nhóm hưởng lợi lớn nhất trên thị trường chứng khoán năm 2025, trong khi cổ phiếu tiêu dùng Mỹ chịu nhiều tổn thất. Cơn sốt trí tuệ nhân tạo (AI) và cuộc chiến thương mại của Tổng thống Donald Trump đã trở thành những đường ranh phân hóa rõ nét nhất đối với chứng khoán toàn cầu.
Đà tăng của cổ phiếu AI đã giúp Phố Wall phục hồi sau cú lao dốc mạnh hồi tháng 4, thời điểm Nhà Trắng tung ra loạt thuế quan nhân “ngày giải phóng”. Nhờ đó, gã khổng lồ chip Nvidia – tăng 35% từ đầu năm – đã trở thành công ty đầu tiên trên thế giới đạt vốn hóa 5.000 tỷ USD, trước khi điều chỉnh giảm vào tháng 11.
Tuy nhiên, những người chiến thắng lớn hơn trong làn sóng AI lại nằm ở Trung Quốc và đặc biệt là Hàn Quốc – một trong những thị trường chứng khoán tăng mạnh nhất toàn cầu năm nay nhờ đợt bùng nổ công nghệ dữ dội.
Cổ phiếu khai thác vàng cũng tỏa sáng nhờ giá kim loại quý leo lên những đỉnh lịch sử, phần nào phản ánh lo ngại về đồng USD trước các chính sách cấp tiến của ông Trump. Ngược lại, thuế quan của Mỹ đã giáng đòn mạnh vào các doanh nghiệp bán lẻ và hàng tiêu dùng.
“Những kẻ thắng – người thua của năm 2025 được định hình bởi cách họ xoay xở trước chi tiêu quốc phòng, cuộc cách mạng AI, thuế quan và những dịch chuyển mang tính sống còn của đồng tiền”, ông Florian Ielpo, Trưởng bộ phận vĩ mô tại Lombard Odier nhận định.
Dưới đây là những cổ phiếu tăng vọt hoặc lao dốc mạnh nhất trong năm 2025.
"Nhóm thắng"
1. Fresnillo: +443%
Cổ phiếu khai thác kim loại quý là một trong những tài sản có mức sinh lời tốt nhất thế giới năm nay, thậm chí vượt cả đà tăng mạnh của vàng và bạc – động lực chính đứng sau sự bứt phá này. Fresnillo, nhà sản xuất bạc có trụ sở tại Mexico City, đã tận dụng tối đa làn sóng đó. Cổ phiếu công ty tăng gấp năm lần trong năm 2025, trở thành mã tăng mạnh nhất trong chỉ số FTSE 100 tại London.
Giá vàng và bạc lần lượt tăng 69% và 138% từ đầu năm, nhờ nhu cầu gia tăng từ các Ngân hàng Trung ương đang tìm kiếm lựa chọn thay thế tài sản định giá bằng USD, cũng như các nhà đầu tư lo sợ bỏ lỡ một đợt tăng giá mang tính lịch sử.
Nhiều cổ phiếu khai khoáng còn tăng mạnh hơn giá kim loại, bởi chi phí vận hành cố định khiến mỗi đợt tăng giá bán chuyển hóa trực tiếp thành lợi nhuận. Nếu đà tăng của vàng tiếp diễn, nhóm cổ phiếu này còn nhiều dư địa tỏa sáng.
2. Robinhood: +229%
Robinhood là hình ảnh tiêu biểu cho sự hưng phấn của thị trường năm 2025. Giá cổ phiếu của nền tảng môi giới bán lẻ này đã tăng hơn gấp ba lần kể từ đầu năm, đưa vốn hóa lên 109 tỷ USD, nhờ làn sóng đầu tư cá nhân bùng nổ và sự sôi động của giao dịch tiền mã hóa dưới tác động của ông Trump.
Theo ông Manish Kabra, Trưởng bộ phận cổ phiếu Mỹ tại Socíeté Générale, nhà đầu tư cá nhân chiếm hơn 1/5 tổng khối lượng giao dịch cổ phiếu Mỹ trong quý III – mức cao nhất kể từ cơn sốt meme-stock đầu năm 2021 và gần gấp đôi so với một thập kỷ trước.
Giữa chiến lược mở rộng toàn cầu mạnh mẽ và tham vọng lấn sân sang đầu tư AI tư nhân, đà tăng của Robinhood đã đưa công ty trở thành một trong những cổ phiếu hoạt động tốt nhất chỉ số S&P 500 năm nay, vượt xa các đối thủ lâu đời như Charles Schwab (tăng 36%).
3. SK Hynix: +234%
Dù Nvidia là công ty đầu tiên đạt vốn hóa 5.000 tỷ USD, nhiều doanh nghiệp châu Á cung cấp linh kiện cho hạ tầng AI lại có mức sinh lời vượt trội so với các “ông lớn” công nghệ Mỹ trong năm nay.
Cổ phiếu SK Hynix đã tăng hơn gấp ba lần, nhờ làn sóng đầu tư vào máy chủ AI thúc đẩy nhu cầu đối với chip nhớ băng thông cao – lĩnh vực mà công ty Hàn Quốc này đang dẫn đầu. Lợi nhuận quý III đạt mức kỷ lục, với biên lợi nhuận vượt 50%.
Samsung Electronics tăng 108%, trong khi TSMC – nhà gia công chip lớn và tiên tiến nhất thế giới – tăng 36%.
Cổ phiếu công nghệ Trung Quốc cũng tăng mạnh, dù nhiều công ty không trực tiếp hưởng lợi từ nhu cầu bán dẫn của Mỹ. Thay vào đó, giới đầu tư đặt cược rằng nỗ lực tự chủ chip của Bắc Kinh sẽ giúp các doanh nghiệp như Cambricon Technologies dần trở thành đối thủ của Nvidia. Riêng Cambricon tăng hơn 95% trong năm nay.
4. Rheinmetall: +151%
Quyết định của Thủ tướng Đức Friedrich Merz giải ngân hàng trăm tỷ euro cho quốc phòng đã đưa Rheinmetall trở thành một trong những cổ phiếu tăng mạnh nhất năm trên chỉ số Stoxx Europe 600. Nhà sản xuất xe tăng và đạn dược có trụ sở tại Düsseldorf – vốn đã chứng kiến cổ phiếu tăng mạnh kể từ khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra – đã tiếp tục tăng thêm 151% chỉ riêng trong năm nay.
Berlin dự kiến chi 650 tỷ euro cho quốc phòng giai đoạn 2025–2030, gấp đôi 5 năm trước đó, trong bối cảnh châu Âu tìm cách cảnh báo Nga và bù đắp cho sự suy giảm cam kết an ninh từ Mỹ.
Đối thủ trong nước là Renk, chuyên sản xuất hộp số cho xe tăng, còn tăng mạnh hơn với 191%. Tại Anh, Babcock International – đơn vị bảo trì tàu ngầm hạt nhân và đóng tàu chiến – tăng 151%.
Đà tăng cũng lan sang các doanh nghiệp quốc phòng nhỏ hơn. Exail Technologies của Pháp, chuyên về hệ thống dẫn đường hàng hải và drone, với doanh thu chưa đến 400 triệu euro năm ngoái, đã tăng gần 380%.
5. Socíeté Générale: +150%
Socíeté Générale là ngôi sao sáng nhất trong một năm bùng nổ của cổ phiếu ngân hàng châu Âu, tăng 150% và trở thành mã dẫn đầu chỉ số CAC 40 của Paris.
Ngành ngân hàng tiếp tục đà phục hồi kéo dài nhiều năm, khi thoát khỏi mức định giá rẻ nhờ lãi suất cao hơn giúp cải thiện lợi nhuận. Dù Ngân hàng Trung ương châu Âu đã hạ lãi suất tổng cộng 1 điểm phần trăm trong năm nay, thị trường tin rằng chu kỳ cắt giảm đã kết thúc, đồng nghĩa không quay lại thời kỳ lãi suất siêu thấp kéo dài hơn một thập kỷ sau khủng hoảng tài chính toàn cầu.
SocGen vượt trội so với nhiều ngân hàng lớn khác – Santander tăng 123%, Deutsche Bank tăng 98% – một phần nhờ chương trình tái cấu trúc của CEO Slawomir Krupa và xuất phát điểm yếu hơn so với đối thủ.
Với việc ngân hàng châu Âu vẫn đang giao dịch ở mức chiết khấu đáng kể so với các đối thủ Mỹ, nhiều nhà phân tích cho rằng đà tăng vẫn chưa kết thúc.
"Nhóm thua"
1. WPP: -60%
AI đã đẩy một số cổ phiếu lên đỉnh cao kỷ lục trong năm nay nhưng đồng thời cũng trở thành mối đe dọa lớn với những doanh nghiệp khác.
Cổ phiếu tập đoàn quảng cáo WPP mất hơn một nửa giá trị, khi ngành này chật vật trước tác động của công nghệ có khả năng tạo quảng cáo nhanh và rẻ, làm lung lay mô hình kinh doanh truyền thống. Khó khăn còn trầm trọng hơn khi WPP mất nhiều khách hàng lớn trong năm.
Trong bối cảnh ngành quảng cáo ngày càng bị các “ông lớn” công nghệ như Meta và Amazon lấn át, WPP không đơn độc. Công ty vừa rơi xuống mức thấp nhất kể từ năm 1998 và lần đầu tiên sau gần ba thập kỷ bị loại khỏi FTSE 100.
Đối thủ Publicis của Pháp giảm 14%, còn Omnicom (Mỹ) giảm hơn 18% trước khi công bố thương vụ thâu tóm IPG hồi đầu tháng.
2. Lululemon: -45%
Cổ phiếu hãng thời trang thể thao cao cấp Lululemon mất gần một nửa giá trị trong năm nay, bất chấp nhịp hồi phục giữa tháng 12 sau thông tin CEO sắp rời vị trí. Nhà sản xuất quần yoga cao cấp trị giá 25 tỷ USD này chịu ảnh hưởng nặng từ thuế quan của ông Trump, áp lực chi phí lên người tiêu dùng Mỹ, cùng với những sai lầm về sản phẩm và cạnh tranh ngày càng gay gắt.
Nhiều doanh nghiệp tiêu dùng Mỹ khác cũng gặp khó khi giá cả leo thang và thị trường lao động hạ nhiệt. Deckers Outdoor – chủ sở hữu thương hiệu Hoka và Ugg – giảm 51%, trong khi Nike giảm 24%.
“Những nhà bán lẻ này phản ánh rất rõ tinh thần thời đại: Tác động của thuế quan kết hợp với một người tiêu dùng ngày càng khắt khe vì vấn đề khả năng chi trả”, ông Kevin Gordon, Trưởng bộ phận nghiên cứu vĩ mô tại Charles Schwab nhận định.
3. Strategy: -42%
Công ty nắm giữ Bitcoin lớn nhất thế giới đã trải qua một năm đầy biến động. Trong nửa đầu năm 2025, cổ phiếu Strategy tăng mạnh khi mô hình huy động vốn qua nợ và phát hành cổ phiếu để mua tiền mã hóa được hàng trăm doanh nghiệp trên toàn cầu noi theo.
Tuy nhiên, khi giá bitcoin sụt giảm, tính bền vững của chiến lược này bắt đầu bị đặt dấu hỏi, kéo cổ phiếu Strategy lao dốc và rơi xuống mức thấp nhất kể từ tháng 10/2024.
Lần đầu tiên trong năm nay, công ty huy động vốn không phải để mua Bitcoin mà để lập quỹ dự trữ USD nhằm trả lãi cho nhà đầu tư nếu giá cổ phiếu tiếp tục giảm. Doanh nghiệp – tiền thân là công ty phần mềm – thừa nhận rằng trong tương lai có thể phải bán bớt Bitcoin, một bước đi đi ngược lại toàn bộ chiến lược cốt lõi.
4. LyondellBasell: -42%
Năm 2025 là một năm tồi tệ với ngành hóa chất, khi thuế quan của ông Trump làm trầm trọng thêm những khó khăn vốn có do dư thừa công suất và nhu cầu yếu. Cổ phiếu LyondellBasell – một trong những tập đoàn hóa chất niêm yết lớn nhất thế giới – giảm 42% trong năm qua và công ty đã công bố đóng cửa nhiều nhà máy.
Khó khăn thể hiện rõ nhất tại châu Âu, nơi chi phí năng lượng thuộc hàng cao nhất thế giới. Các đối thủ Trung Quốc tràn ngập thị trường bằng sản phẩm giá rẻ, khiến nhiều lãnh đạo ngành như Jim Ratcliffe của Ineos kêu gọi hành động khẩn cấp từ các nhà lãnh đạo châu Âu. LyondellBasell nằm trong số nhiều công ty lên kế hoạch thoái vốn khỏi các cơ sở tại khu vực này.
Tại Anh, Synthomer – một doanh nghiệp hóa chất quy mô nhỏ – thuộc nhóm hoạt động kém nhất, với cổ phiếu giảm 63% trong năm 2025, kéo dài chuỗi lao dốc khiến giá trị thị trường bốc hơi tới 98% kể từ năm 2021.
5. CVC: -33%
Cổ phiếu quỹ đầu tư tư nhân châu Âu CVC mất một phần ba giá trị trong năm nay, trở thành một trong những mã giảm mạnh nhất trong ngành đang chịu cảnh khan hiếm thương vụ.
Các quỹ đầu tư tư nhân gặp khó trong việc thoái vốn khỏi danh mục, làm suy yếu triển vọng huy động vốn mới và gây áp lực lên giá cổ phiếu. Hiệu suất trung bình cũng khiến nhà đầu tư quỹ yêu cầu giảm phí quản lý – nguồn thu quan trọng đối với cổ đông.
Những “ông lớn” trong ngành như Blackstone và KKR lần lượt giảm 10% và 11%.
Giống Blackstone và KKR, CVC cũng đầu tư vào tín dụng tư nhân – lĩnh vực đang đối mặt với cảnh báo rủi ro hệ thống sau sự sụp đổ của nhà sản xuất linh kiện ô tô First Brands và công ty cho vay dưới chuẩn Tricolor. Apollo, tập đoàn đã chuyển trọng tâm sang cho vay tư nhân, giảm 9% trong năm nay.
