Cải tổ toàn bộ đế chế sau nhiều thập kỷ mở rộng, tỷ phú Lý Gia Thành đang chuẩn bị cho điều gì?
(Thị trường tài chính) - Nếu các thương vụ được hoàn tất, CK Hutchison về cơ bản sẽ thoái vốn khỏi phần lớn các mảng kinh doanh truyền thống.
Gia tộc của tỷ phú Lý Gia Thành đang tiến hành một loạt thương vụ lớn, có thể làm thay đổi căn bản cấu trúc của đế chế kinh doanh mà ông gây dựng trong nhiều thập kỷ.
Tập đoàn trụ cột của gia đình, CK Hutchison Holdings Ltd., hiện theo đuổi ba hướng đi chính. Thứ nhất, tập đoàn cân nhắc IPO mảng bán lẻ nhằm huy động tối thiểu 2 tỷ USD, qua đó hiện thực hóa giá trị của nguồn thu lớn nhất. Thứ hai, CK Hutchison đang xem xét niêm yết hoặc bán một phần hoạt động viễn thông toàn cầu. Thứ ba, và mang tính quyết định nhất, là kế hoạch bán 43 cảng trên toàn cầu với tổng giá trị ước tính hơn 19 tỷ USD tiền mặt.
Gia đình họ Lý, hiện kiểm soát khoảng 30% CK Hutchison, cho rằng việc tách bạch và thoái vốn các mảng kinh doanh này sẽ giúp “mở khóa” giá trị bị kìm nén lâu nay. Trong nhiều năm, cổ phiếu của tập đoàn giao dịch với mức chiết khấu lớn so với giá trị tài sản ròng, một hệ quả điển hình của mô hình tập đoàn đa ngành phức tạp. Việc chia tách tài sản được kỳ vọng sẽ thu hẹp khoảng cách này và cải thiện cách thị trường định giá doanh nghiệp.
Nếu các thương vụ được hoàn tất, CK Hutchison về cơ bản sẽ thoái vốn khỏi phần lớn các mảng kinh doanh truyền thống. Điều này sẽ trao cho Victor Li, con trai cả của Lý Gia Thành và hiện là Chủ tịch tập đoàn, một nguồn lực tài chính đáng kể để tái định hình chiến lược công ty. Thách thức đặt ra cho Victor là dẫn dắt tập đoàn trong một giai đoạn mà thương mại toàn cầu phân mảnh, công nghệ thay đổi nhanh chóng và trí tuệ nhân tạo đang làm đảo lộn nhiều ngành nghề.
Đế chế của Lý Gia Thành được xây dựng trong bối cảnh Hồng Kông vươn lên thành trung tâm tài chính quốc tế, hưởng lợi từ quá trình Trung Quốc mở cửa và hội nhập. Khả năng nắm bắt thời cơ đã giúp ông mở rộng mạnh mẽ ra nước ngoài, từ hệ thống cảng tại Panama, mạng lưới viễn thông ở châu Âu cho đến các tài sản năng lượng tại Bắc Mỹ. Đến đầu những năm 2000, CK Hutchison đã trở thành nhà khai thác cảng lớn nhất thế giới và là nhà đầu tư châu Á hàng đầu trong lĩnh vực viễn thông châu Âu.
Tuy nhiên, môi trường đã thay đổi đáng kể kể từ khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền. Dưới thời ông Tập Cận Bình, Trung Quốc tăng cường kiểm soát khu vực tư nhân và giữ khoảng cách với các doanh nhân từng có ảnh hưởng chính trị lớn. Tại Hồng Kông, các tập đoàn lâu đời như CK Hutchison ngày càng bị Bắc Kinh theo dõi chặt chẽ. Ở chiều ngược lại, tại Mỹ và châu Âu, mối liên hệ với Trung Quốc lại trở thành rủi ro chính trị đối với các tài sản thuộc lĩnh vực hạ tầng và viễn thông.
Căng thẳng địa chính trị đặc biệt thể hiện rõ trong kế hoạch bán các cảng. Việc BlackRock tham gia đàm phán đã làm dấy lên lo ngại từ phía Bắc Kinh, buộc CK Hutchison phải mời China Cosco Shipping vào bàn thương lượng nhằm giảm bớt nhạy cảm chính trị. Dù vậy, căng thẳng Mỹ-Trung vẫn là rào cản lớn đối với tiến trình hoàn tất giao dịch.
Bất chấp những khó khăn, kỳ vọng về các thương vụ đã cải thiện tâm lý thị trường. Giá cổ phiếu CK Hutchison tăng khoảng 32% từ đầu năm, vượt trội so với Hang Seng Index, qua đó thu hẹp đáng kể mức chiết khấu so với giá trị tài sản ròng.
Song song với việc giảm dần vai trò tại CK Hutchison, gia đình họ Li lại gia tăng tỷ lệ sở hữu tại CK Asset Holdings, hiện nắm gần 49% cổ phần. CK Asset tập trung chủ yếu vào bất động sản tại Hồng Kông và Trung Quốc đại lục, cùng các tài sản ổn định tại Anh, những lĩnh vực ít chịu tác động trực tiếp từ căng thẳng địa chính trị toàn cầu.
Nhìn rộng hơn, CK Hutchison không phải trường hợp cá biệt. Jardine Matheson Holdings và nhiều tập đoàn lâu đời khác của Hồng Kông cũng đang tái cấu trúc, thu gọn danh mục và ưu tiên tính thanh khoản. Xu hướng này phản ánh sự chuyển dịch chiến lược của giới tài phiệt Hồng Kông: từ mở rộng toàn cầu dựa trên quan hệ chính trị sang bảo toàn vốn, linh hoạt và thích ứng trong một trật tự kinh tế thế giới đang thay đổi nhanh chóng.
