Chuyên gia cảnh báo sức ép từ ông Trump có thể khiến đồng USD mất vị thế, một đồng tiền châu Á sẽ lên ngôi?

Tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos (Thụy Sĩ), các nhà kinh tế nhận định rằng những đe dọa của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với các quốc gia đang tìm cách giảm sự phụ thuộc vào đồng USD có thể chỉ khiến quá trình rời bỏ đồng tiền này diễn ra nhanh hơn.

“Chúng ta muốn thuyết phục mọi người sử dụng đồng tiền của mình bởi vì nó đáp ứng những điều kiện như mang lại sự ổn định và đóng vai trò phương tiện thanh toán. Nhưng nếu gây sức ép, điều đó chỉ càng thúc đẩy các quốc gia tìm cách đa dạng hóa”, Kenneth Rogoff, giáo sư kinh tế tại Đại học Harvard, phát biểu trong một phiên thảo luận tại sự kiện. 

Ông Trump, người vừa nhậm chức Tổng thống Mỹ mới đây, vào tháng 11/2024 từng yêu cầu những quốc gia thuộc khối BRICS – bao gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi – cam kết không tạo ra đồng tiền chung mới hoặc ủng hộ bất kỳ loại tiền tệ nào cạnh tranh với đồng USD. Nếu không, ông cảnh báo Mỹ sẽ áp thuế 100%  lên các sản phẩm của họ.

Ảnh minh họa. Nguồn: MarketWatch 

“Không có cơ hội nào để khối BRICS thay thế đồng USD trong thương mại quốc tế, và bất kỳ quốc gia nào cố gắng làm điều đó sẽ phải nói lời tạm biệt với nước Mỹ”, ông Trump viết trên nền tảng mạng xã hội Truth Social.

Đồng USD đã thống trị thương mại toàn cầu trong nhiều thập kỷ và là đồng tiền dự trữ chính của nhiều Ngân hàng Trung ương trên thế giới. Tuy nhiên, vị thế này đang ngày càng bị thách thức khi các quốc gia như Trung Quốc nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào đồng USD và quốc tế hóa đồng nội tệ của mình.

Raghuram Rajan, giáo sư tài chính tại Đại học Chicago, lưu ý tiềm năng ngày càng lớn của việc sử dụng đồng tiền như một vũ khí đã khiến các Ngân hàng Trung ương trên thế giới lo ngại. 

Tuy nhiên, ông Rajan cũng cho rằng việc khối BRICS tạo ra đồng tiền chung là điều khó xảy ra do các căng thẳng địa chính trị giữa các thành viên, chẳng hạn như xung đột biên giới giữa Trung Quốc và Ấn Độ. 

“Tôi nghĩ Tổng thống Trump đang phản ứng quá sớm với điều sẽ không xảy ra”, ông nói.

Tiềm năng của đồng NDT 

Giáo sư Jin Keyu, thuộc Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông (Trung Quốc), dự đoán trong vài thập kỷ tới, đồng USD có khả năng suy giảm dần thay vì bị thay thế hoàn toàn trong vai trò đồng tiền toàn cầu.

Dù đồng nhân dân tệ còn một chặng đường dài để trở thành đồng tiền dự trữ toàn cầu, nó đã đạt được những bước tiến đáng kể trong thanh toán quốc tế trong thập kỷ qua, bà Jin cho biết.

Trong phần lớn năm 2024, nhân dân tệ là đồng tiền phổ biến thứ 4 trong các khoản thanh toán liên ngân hàng, chiếm hơn 4% các giao dịch toàn cầu – so với mức gần như bằng 0 vào năm 2011, theo dữ liệu từ Swift (Hiệp hội Viễn thông Tài chính Liên ngân hàng Toàn cầu).

Ngoài việc thúc đẩy sử dụng đồng nhân dân tệ xuyên biên giới, Bắc Kinh còn xây dựng một hệ thống thanh toán liên ngân hàng thay thế cho Swift, mang tên Hệ thống Thanh toán Liên ngân hàng Xuyên biên giới (CIPS).

Bà Jin nhận xét: “Hiện tại, phương Tây có vẻ như đang xem nhẹ điều này, nhưng tôi nghĩ sẽ có những lỗ hổng xuất hiện khiến đồng USD sụt giảm”.

Theo SCMP