Chủ nhân giải Nobel vật lý 2025 cảnh báo: Trung Quốc chỉ chậm hơn Mỹ ‘vài nano giây’ trong cuộc đua lượng tử
(Thị trường tài chính) - Theo ông Martinis, công nghệ chiến lược này có thể thay đổi cân bằng sức mạnh toàn cầu khi nó đủ mạnh để giải mã thông tin quân sự và tấn công hạ tầng trọng yếu.
Một trong những chủ nhân Giải Nobel Vật lý năm nay cảnh báo Trung Quốc đang nhanh chóng thu hẹp khoảng cách với Mỹ trong lĩnh vực máy tính lượng tử.
“Trung Quốc rõ ràng rất cạnh tranh trong lĩnh vực này. Mọi người nên lo ngại vì đây là một cuộc đua thực sự”, John Martinis nói.
Theo ông, Mỹ, châu Âu và Trung Quốc đều đang chạy đua xây dựng những hệ thống lượng tử có thể áp dụng vào thực tế - một mục tiêu mà Martinis cho biết sẽ mất khoảng 5 đến 10 năm.
Công nghệ chiến lược này hứa hẹn tạo ra thế hệ máy tính mới với năng lực xử lý vượt trội, có khả năng giải mã thông tin quân sự hoặc hỗ trợ tấn công vào hạ tầng trọng yếu. Chính phủ các nước cùng các tập đoàn như Alphabet (Google), IBM và hàng loạt startup đang chạy đua phát triển công nghệ vẫn còn ở giai đoạn nghiên cứu này.
John Martinis, chủ nhân Giải Nobel Vật lý năm 2025. Ảnh: WIRED Được biết Martinis từng làm việc tại Google để xây dựng phần cứng lượng tử nhằm đạt “ưu thế lượng tử” - khả năng xử lý nhiệm vụ nhanh hơn nhiều so với máy tính truyền thống. Khi Google tuyên bố đạt cột mốc này vào năm 2019, Trung Quốc được cho là tụt sau khoảng 3 năm.
“Nhưng họ bắt kịp rất nhanh. Giờ chúng tôi lo rằng mình chỉ còn hơn họ… vài nano giây”, ông lưu ý. “Tôi đọc các bài nghiên cứu của họ và thấy họ nắm vấn đề rất rõ. Khi phương Tây công bố một bước tiến mới, chỉ vài tháng sau họ đã có bài nghiên cứu với năng lực tương đương”.
Vị giáo sư cho biết ông đã cảnh báo nguy cơ này với các quan chức Nhà Trắng, gần nhất là trong chuyến thăm vài tuần trước.
Máy tính lượng tử vận hành dựa trên qubit - đơn vị có thể ở trạng thái 0 và 1 cùng lúc, giúp tăng mạnh khả năng xử lý so với máy tính truyền thống. Tháng 10 vừa qua, Google công bố thuật toán chạy trên chip lượng tử Willow của họ nhanh hơn 13.000 lần so với siêu máy tính mạnh nhất thế giới.
Theo Google, đột phá này có thể lặp lại trên các nền tảng tương tự và mở đường cho ứng dụng lượng tử trong vòng 5 năm tới.
Martinis dự kiến nhận giải Nobel tại Stockholm vào tuần tới. Ông được trao giải cùng John Clarke và Michel Devoret - nhà khoa học trưởng của nhóm AI lượng tử Google - nhờ những khám phá thúc đẩy sự phát triển của máy tính lượng tử và các hệ cảm biến.
