CEO Grab: ‘Thiếu gia Malaysia’ dậy từ 4 giờ sáng tặng cà phê cho tài xế Việt Nam và ước mơ được phục vụ Đông Nam Á
(Thị trường tài chính) - Grab đã định hình cơ sở hạ tầng của Đông Nam Á, giúp người dân có quyền tiếp cận các dịch vụ tài chính vi mô, tạo cơ hội để họ mua điện thoại thông minh và bắt đầu kiếm tiền từ việc lái xe.
Anthony Tan, 42 tuổi, không cần phải khởi nghiệp mới dư dả tài chính. Ông là con út trong một gia đình giàu có hàng đầu Malaysia và có cha là ông Tan Heng Chew - Chủ tịch của Tan Chong Motor.
Tan Chong Motor là nhà phân phối ô tô đa quốc gia được thành lập vào những năm 1950 bởi ông nội của Tan và đã niêm yết công khai trên Sàn Giao dịch chứng khoán Kuala Lumpur.
Từ lâu, Anthony Tan đã ấp ủ sứ mệnh là tạo ra điều gì đó mang lại lợi ích tích cực cho xã hội.
Hiện tại, ông là đồng sáng lập kiêm CEO Grab - gã khổng lồ đa quốc gia trong lĩnh vực gọi xe và ứng dụng đa năng. Sau khi lên sàn chứng khoán Mỹ vào tháng 12/2021, doanh thu năm 2023 của Grab đã vượt hơn 2 tỷ USD.
Ngoài dịch vụ gọi xe, Grab còn cung cấp dịch vụ giao đồ ăn, hàng tạp hóa và các dịch vụ tài chính khác như thanh toán, cho vay và ngân hàng số. Đến năm 2023, Grab đã phục vụ hơn 35 triệu khách hàng và tạo ra 13 triệu việc làm tại 8 quốc gia Đông Nam Á.
Ông Tan chia sẻ: "Tôi nhớ khi gặp cựu Tổng thống Ferdinand Marcos ở Philippines, ông ấy nói rằng Grab đã thực sự giúp tỷ lệ thất nghiệp trên toàn quốc thay đổi. Điều đó khiến chúng tôi cảm thấy rất hạnh phúc".
Năm 2009, Anthony Tan học tại Trường Kinh doanh Harvard, nơi ông gặp Hooi Ling Tan, người đồng sáng lập Grab. Cả hai đều lớn lên ở Malaysia và trở thành bạn thân sau khi ngồi cạnh nhau trong một lớp học về kinh doanh.
Vào năm 2011, họ thảo luận về hệ thống taxi Malaysia - vốn được đánh giá là không an toàn tại thời điểm đó, đặc biệt là đối với phụ nữ. Từ đó, hai người đàn ông quyết định “thay đổi” tình trạng này.
“Chúng tôi muốn mang tới một hệ thống gọi xe đạt tiêu chuẩn để phụ nữ có thể đi đến bất cứ nơi nào mà họ muốn một cách an toàn. Chúng tôi muốn phục vụ Đông Nam Á”, ông Tan chia sẻ.
Cặp bạn thân đã soạn thảo kế hoạch kinh doanh và giành giải Nhì trong cuộc thi khởi nghiệp của trường, đồng thời mang về số tiền 25.000 USD và dùng làm vốn khởi nghiệp cho Grab. Hiện tại, với sự hậu thuẫn của SoftBank, Grab có vốn hóa thị trường hơn 14 tỷ USD.
Tuy nhiên, hành trình này không hề dễ dàng. Lớn lên với kỳ vọng sẽ kế thừa công việc kinh doanh gia đình nên khi ông Tan trình bày ý tưởng Grab với bố, cuộc trò chuyện không mấy suôn sẻ.
Bố ông thậm chí đã nói rằng: “Nó sẽ không hiệu quả, đừng làm phiền bố về chuyện này nữa”. Tuy nhiên, những lời nói này càng thúc đẩy Tan quyết tâm tạo ra sự khác biệt. Ông đã chỉnh sửa kế hoạch, đưa tới cho mẹ và bà đã trở thành nhà đầu tư cá nhân đầu tiên của Grab.
Với số tiền từ cuộc thi khởi nghiệp và vốn đầu tư từ mẹ, ông Tan thành lập Grab vào tháng 6/2012, với cái tên ban đầu là "MyTeksi".
Những năm đầu không hề dễ dàng. Tan và đồng đội phải đối mặt với nhiều khó khăn về tài chính khi xây dựng cơ sở hạ tầng mới cho hệ thống taxi Malaysia. Ngày đó, văn phòng chỉ là một căn phòng nhỏ ở Kuala Lumpur, không có điều hòa và WiFi, họ thậm chí đã phải kết nối bằng mạng điện thoại di động.
Để thu hút tài xế, Tan đã đi khắp Đông Nam Á và thuyết phục họ dùng thử Grab.
Ông nhận thấy rằng trước khi bắt đầu ca làm việc vào buổi sáng, các tài xế ở Thành phố Hồ Chí Minh có thói quen dừng lại tại trạm xăng để uống cà phê. Vì vậy, ông đã đến đó vào khoảng 4 giờ sáng để phát cà phê miễn phí cho họ, đồng thời thuyết phục các tài xế tham gia Grab. “Đó là cách duy nhất và là một phần trong chiến lược của chúng tôi”, ông chia sẻ.
Hay ở Manila (Philippines), ông tiếp cận các đội xe taxi vào thời điểm đổi ca, uống bia trò chuyện để hiểu rõ khó khăn và nhu cầu của họ. "Những ngày đó rất căng thẳng. Trong thời kỳ phát triển và mở rộng quy mô, tôi bay đến 2-3 thành phố mỗi tuần. Có lẽ tôi đã làm việc 15, 18, thậm chí lên tới 20 giờ mỗi ngày, suốt từ thứ 2 đến chủ nhật”, ông Tan chia sẻ.
Năm 2018, sau cuộc cạnh tranh dài với Uber, Uber đã đồng ý bán lại mảng kinh doanh tại Đông Nam Á cho Grab để đổi lấy 27,5% cổ phần trong công ty.
Theo thỏa thuận, CEO của Uber, Dara Khosrowshahi, cũng gia nhập Hội đồng Quản trị của Grab. Thỏa thuận này đã củng cố vị thế thống trị của Grab trong khu vực.
Tờ CNBC của Mỹ nhận định Grab đã định hình cơ sở hạ tầng của Đông Nam Á, giúp người dân có quyền tiếp cận các dịch vụ tài chính vi mô, tạo cơ hội để họ mua điện thoại thông minh và bắt đầu kiếm tiền từ việc lái xe.
“Đó chính là điểm khác biệt của chúng tôi, phải không? Hiểu được những vấn đề mà họ đang phải đối mặt”, Tan chia sẻ. "Nhiều người có thể nói: Này, Anthony, ông chỉ phục vụ một thị trường ngách. Đúng vậy, nhưng đó là một thị trường ngách rất lớn, chưa thực sự phát triển và chưa được phục vụ đầy đủ”, ông nhấn mạnh.
"Điều quan trọng là phải thực sự giúp đỡ họ, phục vụ họ trong một hệ sinh thái mà không ai khác có thể làm được...và đó chính là điều tạo nên sự khác biệt của chúng tôi so với các đối thủ cạnh tranh”, vị CEO nói thêm.
