Các nhà khoa học Trung Quốc thử nghiệm loại ‘vi khuẩn sát thủ’ có thể tiêu diệt khối u ung thư, tạo ra cuộc cách mạng y sinh

Các nhà khoa học Trung Quốc đã thử nghiệm một loại vi khuẩn có khả năng mở ra bước đột phá trong điều trị ung thư: loại bỏ tế bào ung thư mà không kích hoạt phản ứng miễn dịch của cơ thể.

Nghiên cứu đột phá này được công bố trên tạp chí khoa học Cell vào ngày 4/3, cho thấy vi khuẩn được thiết kế trong phòng thí nghiệm có thể tiêu diệt có chọn lọc khối u ở chuột, giúp giảm 80% khối lượng ung thư đại tràng, ung thư hắc tố và ung thư bàng quang. 

Đặc biệt, tất cả mẫu thử đều sống sót, đồng thời vi khuẩn còn đóng vai trò như một loại "vắc-xin" giúp ngăn chặn sự tái phát của khối u.

Bằng cách giải mã cơ chế trí nhớ miễn dịch do IL-10 điều tiết, các nhà khoa học đã nâng cấp liệu pháp vi khuẩn thành một vũ khí chính xác, tiêu diệt khối u mà không ảnh hưởng đến mô khỏe mạnh

Các nhà nghiên cứu cho biết, phát hiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong liệu pháp miễn dịch, tận dụng vi khuẩn để tấn công khối u ác tính mà vẫn kiểm soát được nguy cơ do chính vi khuẩn gây ra. Theo nhóm nghiên cứu do Giáo sư Liu Chenli đứng đầu, hầu hết các khối u ở người đều mang "chìa khóa" phân tử phù hợp với phương pháp này, mở ra tiềm năng phát triển liệu pháp điều trị ung thư phổ quát.

“Không giống như các loại thuốc truyền thống, vi khuẩn là sinh vật sống. Chúng có thể tồn tại bên trong khối u, tránh được hệ miễn dịch của cơ thể," Giáo sư Liu Chenli từ Viện Công nghệ Tiên tiến Thâm Quyến, Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, nhận định trên China Science Daily. “Đồng thời, vi khuẩn có thể ức chế sự phát triển của khối u và kích hoạt phản ứng miễn dịch chống ung thư.”

Để kiểm chứng giả thuyết này, nhóm nghiên cứu đã phát triển một chủng vi khuẩn có tên Salmonella typhimurium, được gọi là "Vi khuẩn thiết kế 1" (DB1), với khả năng tấn công có chọn lọc các tế bào ung thư.

Trong các thí nghiệm trên chuột, vi khuẩn Salmonella typhimurium DB1 đã sống sót và phát triển mạnh mẽ bên trong các khối u nhờ môi trường vi mô đặc biệt của tế bào ung thư. Theo các nhà nghiên cứu, DB1 nhanh chóng bị loại bỏ khỏi các mô khỏe mạnh, cho thấy hiệu quả "nhắm mục tiêu khối u" và "loại bỏ khối u" rõ rệt.

Chỉ ba ngày sau khi tiêm, 99,9% vi khuẩn DB1 tập trung bên trong khối u của chuột, và số lượng vi khuẩn vẫn duy trì ở mức cao trong những ngày tiếp theo. Trong các mô hình ung thư bàng quang, ung thư hắc tố và ung thư ruột kết, phương pháp điều trị bằng DB1 giúp giảm hơn 80% thể tích khối u, đồng thời mang lại tỷ lệ sống sót 100% sau 20 ngày.

Không chỉ làm khối u thoái triển, DB1 còn kích hoạt phản ứng miễn dịch mạnh mẽ. Những con chuột đã khỏi bệnh cho thấy khả năng miễn dịch vượt trội trước các tái phát từ cùng một loại ung thư, với 90% giảm nốt di căn ở phổi.

Trong các nghiên cứu tiếp theo, nhóm của Giáo sư Liu Chenli phát hiện hiệu quả điều trị của DB1 có liên quan đến việc tăng cường độc tính của tế bào T CD8+ xâm nhập khối u. Đồng thời, phân tử tín hiệu interleukin-10 (IL-10) đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa phản ứng này.

Kết quả cho thấy, hiệu quả của phương pháp điều trị phụ thuộc vào mức độ biểu hiện thụ thể IL-10 trên tế bào T CD8+ và bạch cầu trung tính trong khối u. Đáng chú ý, trong các mẫu khối u rắn của con người, 82% (22/27 mẫu thí nghiệm) có mức IL-10 cao, cho thấy tiềm năng ứng dụng của liệu pháp này trên bệnh nhân thực tế.

Nhờ phát hiện này, các nhà nghiên cứu tin rằng việc sàng lọc mức độ biểu hiện thụ thể IL-10 trong sinh thiết khối u có thể giúp xác định những bệnh nhân phù hợp nhất để áp dụng liệu pháp miễn dịch vi khuẩn.

"Những phát hiện của chúng tôi làm sáng tỏ một cơ chế quan trọng nhưng trước đây chưa được giải quyết trong điều trị ung thư bằng vi khuẩn. Cơ chế này không chỉ cung cấp hiểu biết mới mà còn là nguyên tắc hướng dẫn trong thiết kế vi khuẩn trị liệu, giúp tăng cường cả tính an toàn và hiệu quả”, Giáo sư Liu khẳng định.

Tham khảo South China Morning Post (SCMP)