Bí ẩn hàng triệu thỏi vàng trong những căn hầm được canh giữ nghiêm ngặt nhất thế giới: Lớp phòng thủ cuối cùng của những siêu cường
(Thị trường tài chính) - Trong thời kỳ bất ổn địa chính trị, vàng đang trở lại như một “vũ khí chiến lược” khi hàng loạt ngân hàng trung ương ráo riết tích trữ và coi đó là lớp phòng thủ cuối cùng cho nền kinh tế.
Theo Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), năm 2024, các ngân hàng trung ương đã mua tổng cộng 1.045 tấn vàng, đánh dấu năm thứ ba liên tiếp lượng mua vượt mốc 1.000 tấn, một con số chưa từng có kể từ khi dữ liệu được ghi nhận.
Các nền kinh tế mới nổi vẫn là lực lượng dẫn đầu, trong đó Trung Quốc tiếp tục đóng vai trò chủ đạo với 5 tấn vàng bổ sung, nâng tỷ trọng vàng trong dự trữ ngoại hối lên khoảng 6%.
Dù vậy, các chuyên gia nhận định con số này vẫn “quá nhỏ” nếu Bắc Kinh thực sự muốn thách thức vai trò của đồng USD trong hệ thống tiền tệ toàn cầu.
Hiện các ngân hàng trung ương trên thế giới nắm giữ khoảng 20% tổng lượng vàng và ngoại hối toàn cầu, trong đó Mỹ sở hữu phần lớn nhất. Và đằng sau các con số này là những “pháo đài vàng”, nơi cất giữ giá trị của cả nền kinh tế thế giới.
Hầm vàng của Cục Dự trữ Liên bang New York: Pháo đài dưới lòng đất Manhattan
Tọa lạc tại 33 Liberty Street, giữa trung tâm tài chính Manhattan, Cục Dự trữ Liên bang New York (Fed NY) là nơi cất giữ hơn 6.331 tấn vàng, tương đương 507.000 thỏi, được bảo quản trong 122 khoang riêng biệt.
Đáng chú ý, 98% lượng vàng trong hầm không thuộc sở hữu của Mỹ, mà là tài sản ủy thác từ 36 quốc gia và nhiều tổ chức quốc tế.
Hầm nằm 24 mét dưới lòng đất, với cửa thép nặng 90 tấn, chỉ có thể mở khi ba người giám sát cùng tham gia, trong đó có một kiểm toán viên độc lập. Hệ thống an ninh được mô tả là “gần như bất khả xâm phạm” với cảm biến âm thanh, chống khoan cắt và tường đá chống nổ.
Dù Fed không thu phí lưu trữ nhưng mọi giao dịch rút, gửi hay chuyển quyền sở hữu đều bị tính phí. Mỗi khi điều này xảy ra, những thỏi vàng sẽ được di chuyển thủ công giữa các ngăn.
Hầm vàng của Ngân hàng Trung ương Anh: Trái tim vàng giữa lòng London
Ẩn sâu bên dưới phố Threadneedle, trái tim tài chính London, là 9 kho chứa vàng của Ngân hàng Trung ương Anh (BoE), lưu trữ hơn 400.000 thỏi, tương đương 5.000 tấn vàng.
Được xây dựng từ thập niên 1930, hầm vàng BoE hoạt động như “két sắt toàn cầu”, chỉ khoảng 6% số vàng thuộc về Bộ Tài chính Anh, còn lại là tài sản của các quốc gia và tổ chức quốc tế khác.
Lối vào hầm chỉ mở được khi có ba chiếc chìa khóa dài 30cm cùng nhận dạng giọng nói và nhiều lớp bảo mật.
Gần đây, lo ngại về thuế quan của Tổng thống Donald Trump khiến nhiều tổ chức tài chính đổ xô rút vàng khỏi London và chuyển về New York bằng các chuyến bay thương mại, nhằm tận dụng chênh lệch giá giữa hai sàn vàng lớn nhất thế giới.
Các thỏi vàng sau khi rút khỏi hầm London thường được đưa sang Thụy Sỹ để tinh luyện lại theo chuẩn kích thước của sàn Comex (Mỹ) trước khi được vận chuyển sang New York.
Fort Knox: “Huyền thoại” vàng và những nghi ngờ chưa lời giải
Cách Louisville (Kentucky) 35 dặm về phía Nam, Fort Knox là kho vàng bí ẩn nhất hành tinh và là biểu tượng của nước Mỹ, nơi lưu giữ 147,3 triệu ounce vàng (tương đương 4.581 tấn), gần một nửa dự trữ vàng của Bộ Tài chính Mỹ.
Được xây năm 1936, hầm có kết cấu “bất khả xâm phạm” với hàng chục nghìn feet khối đá granite, bê tông, thép và một cánh cửa nặng hơn 20 tấn, và không một cá nhân nào nắm toàn bộ mật mã mở cửa.
Trong gần 90 năm, Fort Knox chỉ được mở cửa công khai ba lần, lần gần nhất là năm 1974.
Gần đây, cả Tổng thống Donald Trump và Elon Musk đều kêu gọi kiểm tra kho vàng này, làm dấy lên nghi ngờ về việc liệu số vàng trị giá hơn 425 tỷ USD có thực sự “nằm yên tại chỗ”.
Mặc dù Bộ Tài chính Mỹ vẫn công bố báo cáo định kỳ, việc thiếu kiểm toán toàn diện từ thập niên 1950 khiến dư luận càng tò mò về “bí mật của Fort Knox”.
Đức và hành trình “hồi hương vàng”
Với 3.351 tấn, Đức hiện là quốc gia có dự trữ vàng lớn thứ hai thế giới. Trước đây, phần lớn vàng của họ được giữ tại New York, London và Paris.
Tuy nhiên, dưới áp lực của dư luận, từ năm 2013, Bundesbank đã bắt đầu đưa vàng về nước, và đến 2017, hơn một nửa đã được cất trong hầm tại Frankfurt.
Hiện 36,6% vàng của Đức vẫn nằm tại Fed New York, 12,8% tại BoE London, phần còn lại được bảo vệ nghiêm ngặt trong hầm của Bundesbank, nơi chi tiết an ninh vẫn là bí mật quốc gia.
“La Souterraine”, thành phố vàng dưới lòng đất
Pháp hiện xếp thứ tư toàn cầu với 2.436 tấn vàng, được cất giữ tại hầm ngầm “La Souterraine” dưới trụ sở Ngân hàng Trung ương ở Paris.
Ít ai biết rằng, ngay dưới trụ sở Ngân hàng Trung ương Pháp tại Paris, sâu 27 mét dưới lòng đất, là “La Souterraine” – hầm vàng được xây dựng từ năm 1924, hiện cất giữ 194.944 thỏi vàng với tổng giá trị 197 tỷ USD, và chỉ chưa đến 10 người có quyền tiếp cận.
“La Souterraine” không chỉ là nơi bảo vệ tài sản quốc gia mà còn giữ vàng cho các nước khác và các tổ chức như IMF, củng cố vị thế của Paris như một trung tâm lưu trữ vàng quốc tế.
Niềm tin hữu hình trong thế giới bất định
Từ New York đến Frankfurt, từ Fort Knox đến “La Souterraine”, những kho vàng này không chỉ là biểu tượng của quyền lực tài chính, mà còn phản ánh nỗi ám ảnh toàn cầu về giá trị thật trong kỷ nguyên tiền tệ số.
Khi bất ổn địa chính trị leo thang, lạm phát chưa hạ nhiệt và các đồng tiền mất giá, vàng đang dần lấy lại hào quang xưa, không chỉ là tài sản trú ẩn, mà là “lá chắn cuối cùng” bảo vệ quyền lực tiền tệ của các quốc gia.
