AI, điện và gánh nặng hóa đơn đổ lên đầu người dân Mỹ
(Thị trường tài chính) - Ba thượng nghị sĩ đảng Dân chủ cho biết họ đang mở cuộc điều tra nhằm làm rõ liệu có phải làn sóng mở rộng ồ ạt của các công ty công nghệ, đặc biệt trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, đang góp phần đẩy hóa đơn tiền điện sinh hoạt của người dân Mỹ lên cao.
Trong các bức thư gửi tới Google, Microsoft, Amazon, Meta cùng một số nhà vận hành trung tâm dữ liệu lớn khác, các nhà lập pháp nêu rõ mối lo ngại rằng nhu cầu điện năng khổng lồ của các trung tâm dữ liệu phục vụ AI đang buộc các công ty điện lực phải chi hàng tỷ USD để nâng cấp lưới điện. Theo mô hình điều tiết hiện hành, những khoản đầu tư này thường được thu hồi thông qua giá bán lẻ điện, được phân bổ cho toàn bộ người sử dụng – chứ không chỉ riêng các tập đoàn công nghệ.
Ba thượng nghị sĩ - Elizabeth Warren của Massachusetts, Chris Van Hollen của Maryland và Richard Blumenthal của Connecticut - cảnh báo rằng gánh nặng chi phí có nguy cơ rơi vào tay các hộ gia đình và doanh nghiệp không thuộc ngành công nghệ, đặc biệt trong kịch bản đà bùng nổ AI chững lại hoặc đảo chiều trong tương lai.
“Chúng tôi viết thư này trước những báo cáo đáng báo động cho thấy các công ty công nghệ đang chuyển chi phí xây dựng và vận hành trung tâm dữ liệu sang người dân Mỹ, khi nhu cầu điện năng của các hệ thống AI khiến hóa đơn tiền điện ở các cộng đồng lân cận tăng vọt”, các thượng nghị sĩ nhấn mạnh.
Phản ứng từ phía doanh nghiệp nhìn chung khá dè dặt. Phần lớn các công ty được hỏi cho biết chưa có bình luận ngay lập tức, trong khi CoreWeave không phản hồi yêu cầu bình luận. Digital Realty - một trong những nhà vận hành trung tâm dữ liệu lớn nhất - cho biết họ “mong muốn hợp tác với các quan chức” để tiếp tục đầu tư vào hạ tầng số nhằm duy trì vị thế dẫn đầu công nghệ của Mỹ.
Các tập đoàn công nghệ lớn lâu nay khẳng định họ sẵn sàng gánh “phần chi phí năng lượng công bằng” và tại một số bang đã đàm phán các thỏa thuận riêng với công ty điện lực. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa tồn tại một chuẩn mực chung về mức đóng góp mà các trung tâm dữ liệu nên chịu, một phần do tính bảo mật cao của các hợp đồng mua điện. Việc thiếu minh bạch này khiến công chúng và các nhà lập pháp gặp khó khăn trong việc xác định nguyên nhân trực tiếp của các đợt tăng giá điện gần đây.
Các thượng nghị sĩ cho biết họ đang tìm kiếm câu trả lời trước ngày 12/1 và đã viện dẫn một bài điều tra của The New York Times hồi tháng 8, trong đó mô tả vai trò ngày càng lớn của các công ty công nghệ trong ngành điện và tác động tiềm tàng đối với chi phí năng lượng.
Dù các trung tâm dữ liệu là tâm điểm tranh luận, giá điện tăng không phải chỉ do một nguyên nhân duy nhất. Việc thay thế các nhà máy phát điện cũ, gia cố lưới điện chống cháy rừng và thích ứng với các yêu cầu an ninh năng lượng mới đều góp phần đẩy chi phí đi lên. Tuy nhiên, giới hoạch định chính sách ngày càng coi trung tâm dữ liệu là một vấn đề “đặc biệt nhạy cảm”, bởi nhu cầu điện của chúng được dự báo sẽ tăng mạnh trong những năm tới.
Sau khoảng hai thập kỷ nhu cầu điện năng của Mỹ gần như đi ngang, xu hướng này đã đảo chiều. Các cơ quan phân tích chính phủ ước tính các trung tâm dữ liệu hiện tiêu thụ hơn 4% tổng lượng điện quốc gia. Tỷ lệ có thể tăng lên mức 12% chỉ trong vòng ba năm, do các hệ thống huấn luyện AI tiêu tốn điện năng vượt xa các dịch vụ internet truyền thống như phát video hay mạng xã hội.
Để đáp ứng nhu cầu đó, các công ty điện lực đang đẩy nhanh đầu tư vào nhà máy điện và hạ tầng truyền tải mới. Dù các tập đoàn công nghệ gánh phần lớn chi phí, một phần không nhỏ vẫn được chuyển sang người tiêu dùng thông qua giá điện cao hơn. Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ, hóa đơn điện trung bình của một hộ gia đình tiêu thụ 1.000 kWh đã tăng 7% trong tháng 9 so với cùng kỳ năm trước, lên khoảng 181 USD.
Vấn đề này đang mang rõ màu sắc chính trị. Giá điện tăng cao đã trở thành chủ đề tranh luận quan trọng trong các cuộc bầu cử gần đây tại nhiều bang, phản ánh sự giao thoa ngày càng phức tạp giữa chính sách công nghiệp, năng lượng và đời sống cử tri.
Áp lực đó có thể gia tăng sau khi Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh hành pháp nhằm thúc đẩy phát triển AI và hạn chế quyền của các bang trong việc làm chậm tiến trình này. Sắc lệnh cho phép Bộ trưởng Tư pháp can thiệp pháp lý đối với các bang có quy định bị xem là cản trở “sự thống trị toàn cầu của Mỹ về AI”, qua đó làm thu hẹp dư địa chính sách địa phương trong quản lý hạ tầng điện.
Về bản chất, cuộc tranh luận hiện nay không xoay quanh việc Mỹ có nên theo đuổi AI hay không, mà là ai sẽ trả chi phí cho hạ tầng năng lượng của cuộc đua đó, và liệu cơ chế phân bổ chi phí hiện nay có bền vững về kinh tế và chấp nhận được về mặt chính trị trong dài hạn hay không.
Theo The New York Times
