Warren Buffett thoái vốn khỏi BYD, khép lại 17 năm đặt cược vào Trung Quốc

Khép lại “canh bạc” BYD sau 17 năm

Berkshire Hathaway đã hoàn tất việc rút lui khỏi BYD, hãng xe điện hàng đầu Trung Quốc từng được xem là thương vụ thành công hiếm có tại châu Á.

Theo báo cáo tài chính quý I/2025, giá trị khoản đầu tư vào BYD của Berkshire đã giảm về 0, chính thức chấm dứt mối liên kết kéo dài 17 năm với thị trường xe điện lớn nhất thế giới. Đại diện Berkshire xác nhận quá trình thoái vốn không diễn ra đột ngột mà được thực hiện từng bước trong nhiều năm.

Khoản đầu tư này bắt đầu từ năm 2008, khi khủng hoảng tài chính toàn cầu còn chưa lắng xuống sau sự sụp đổ của Lehman Brothers. Dưới sự thuyết phục của Charlie Munger, Berkshire chi 230 triệu USD để mua 225 triệu cổ phiếu BYD – quyết định từng bị coi là “điên rồ” do công ty Trung Quốc khi đó vẫn là một nhà sản xuất xe điện non trẻ.

Thực tế đã chứng minh điều ngược lại. Cố tỷ phú Charlie Munger – người qua đời năm 2023 ở tuổi 99 – từng mô tả BYD và nhà sáng lập Wang Chuanfu là “điều kỳ diệu hiếm có”. 

Berkshire Hathaway đã hoàn tất việc thoái vốn khỏi BYD trong năm 2025, khép lại thương vụ đầu tư kéo dài 17 năm tại Trung Quốc. Ảnh: Nikkei Asia 

Cổ phiếu BYD sau đó tăng gần 4.000%, đẩy giá trị khoản đầu tư của Berkshire lên mức đỉnh khoảng 9 tỷ USD vào quý II/2022. Khi bán dần cổ phần, tập đoàn này thu về hơn 7 tỷ USD lợi nhuận, tương đương mức sinh lời gấp 40 lần vốn ban đầu.

Doanh thu BYD trong giai đoạn đó tăng gấp 37 lần và đạt 109 tỷ USD, còn lợi nhuận ròng tăng khoảng 25 lần – biến đây trở thành một trong những thương vụ thành công nhất lịch sử Berkshire Hathaway.

Vì sao Buffett rút lui?

Berkshire bắt đầu giảm tỷ lệ sở hữu tại BYD từ năm 2022. Đến tháng 6/2024, tập đoàn đã bán khoảng 76% cổ phần, hạ tỷ lệ nắm giữ xuống dưới 5%. Giá trị khoản đầu tư lần lượt thu hẹp từ 5,1 tỷ USD vào quý III/2022, xuống 2,2 tỷ USD cuối năm 2023, trước khi chính thức về 0 trong quý I/2025.

Warren Buffett không đưa ra lời giải thích chi tiết cho quyết định này. Tuy nhiên, tại đại hội cổ đông năm 2023, ông từng nhấn mạnh ngành ô tô là một trong những lĩnh vực cạnh tranh khốc liệt nhất toàn cầu, nơi “rất khó để duy trì lợi thế lâu dài”. 

Dù BYD hiện đứng thứ 7 thế giới về doanh số, vượt Honda, hãng vẫn đang đối mặt với cuộc chiến giá gay gắt tại Trung Quốc và nguy cơ dư cung xe giá rẻ trên thị trường toàn cầu.

Song song đó, bức tranh kinh tế Trung Quốc cũng kém thuận lợi hơn: tăng trưởng chậm lại, gánh nặng nợ công gia tăng, cạnh tranh nội địa ngày càng quyết liệt và căng thẳng địa chính trị kéo dài. Những yếu tố này được xem là nền tảng cho quyết định giảm rủi ro của Berkshire.

Warren Buffett và Charlie Munger tham dự sự kiện ra mắt sản phẩm của BYD cùng với người sáng lập hãng xe Wang Chuanfu và Bill Gates tại Bắc Kinh vào tháng 9/2010. Ảnh: Nikkei Asia 

Nhật Bản nổi lên trong chiến lược mới của Berkshire

Trong khi thu hẹp hiện diện tại Trung Quốc, Berkshire lại gia tăng mạnh mẽ đầu tư vào Nhật Bản. Từ năm 2019, tập đoàn đã mua cổ phần tại 5 công ty thương mại lớn gồm Itochu, Mitsubishi, Mitsui & Co, Sumitomo và Marubeni. Đến tháng 3/2025, tỷ lệ sở hữu tại mỗi doanh nghiệp này đã tiến sát 10%, góp phần đẩy giá cổ phiếu nhóm thương mại Nhật tăng đáng kể.

Khác với BYD – một khoản đầu tư tăng trưởng cao nhưng biến động lớn – các tập đoàn thương mại Nhật mang đặc trưng ổn định: hoạt động đa ngành, lợi nhuận đều đặn, định giá thấp với P/E khoảng 8 – 10 lần và cổ tức hấp dẫn. Berkshire cũng hưởng lợi từ đồng yên yếu và đà phục hồi xuất khẩu hậu Covid-19.

Tại đại hội cổ đông năm 2024, Buffett khẳng định ông không có ý định bán cổ phần tại Nhật trong “50 năm tới”. Ông gọi đây là những doanh nghiệp hội tụ đầy đủ các yếu tố của đầu tư giá trị: định giá hấp dẫn, quản trị tốt và khả năng thích ứng lâu dài.

Danh mục của Berkshire vẫn chủ yếu tập trung vào Mỹ, với các khoản đầu tư lớn như Apple, American Express, Bank of America hay Coca-Cola. BYD được xem là ngoại lệ hiếm hoi tại châu Á – được thúc đẩy mạnh mẽ bởi Charlie Munger. Khi Munger không còn, chiến lược của Berkshire dường như quay trở lại đúng quỹ đạo thận trọng vốn có.

Trong bối cảnh Nhật Bản đang dần thoát khỏi “những thập kỷ mất mát”, với lạm phát quay trở lại, tiền lương tăng, du lịch bùng nổ và chỉ số Nikkei vượt đỉnh năm 1989, các doanh nghiệp Nhật phù hợp hơn với triết lý “giá trị bền vững” mà Warren Buffett và người kế nhiệm Greg Abel theo đuổi.

So với BYD – biểu tượng của tăng trưởng nhanh nhưng rủi ro cao – Nhật Bản mang đến cho Berkshire điều mà Buffett luôn ưu tiên: sự ổn định, khả năng dự đoán và biên an toàn dài hạn.