Đạo diễn Nguyễn Quang Dũng lên tiếng
(Thị trường tài chính) - Sau khi đọc bài đăng tuyển trợ lý, nhiều người cho rằng đạo diễn đang tận dụng sức lao động của người trẻ.
Những ngày qua, thông tin đạo diễn Nguyễn Quang Dũng đăng tải bài tuyển trợ lý chuyên môn làm việc bán thời gian nhưng không trả thù lao đã gây tranh cãi trên nhiều nền tảng mạng xã hội, thu hút sự quan tâm của dư luận với nhiều ý kiến trái chiều.
Theo nội dung bài đăng, đạo diễn Nguyễn Quang Dũng cho biết đang triển khai nhiều dự án điện ảnh, cần tuyển trợ lý chuyên môn hỗ trợ các công việc như tìm kiếm và tổng hợp tư liệu, ghi chú, hệ thống nội dung cho các buổi làm việc cùng đội ngũ sáng tạo và các nhà sản xuất. Đối tượng tuyển chọn là các ứng viên dưới 30 tuổi, theo học hoặc làm việc trong các lĩnh vực phim ảnh, đạo diễn, biên kịch, sản xuất, sáng tạo, mỹ thuật; những người có khả năng ứng dụng AI được ưu tiên.
Điểm gây chú ý là vị trí trợ lý nói trên không có lương. Quyền lợi mà đạo diễn đưa ra là cơ hội tích lũy kinh nghiệm, tiếp cận các dự án lớn, làm việc trực tiếp với các nhà sáng tạo, nhà sản xuất và nhà đầu tư trong ngành điện ảnh.
Bài đăng nhanh chóng được chia sẻ rộng rãi trên nhiều diễn đàn, hội nhóm, kéo theo hàng trăm bình luận. Một luồng ý kiến cho rằng việc tuyển trợ lý không lương là biểu hiện của việc tận dụng sức lao động của người trẻ. Ngược lại, nhiều quan điểm cho rằng trong lĩnh vực sáng tạo, việc học hỏi kinh nghiệm thực tế có thể là ưu tiên của một số cá nhân đang ở giai đoạn đầu phát triển sự nghiệp.
Tối 27/12, đạo diễn Nguyễn Quang Dũng chính thức lên tiếng sau những tranh luận xoay quanh bài đăng. Đạo diễn “Đất rừng phương Nam” cho rằng trong cuộc sống, có những điều với người này mang lại ý nghĩa và giá trị, nhưng với người khác lại bị xem là thiếu hợp lý. Theo anh, mỗi cá nhân đều có góc nhìn riêng và lựa chọn con đường phù hợp với từng giai đoạn của mình. Trước các phản ứng trái chiều, đạo diễn cho biết anh cảm thấy bình thường. Nguyễn Quang Dũng cũng kể lại hành trình lập nghiệp của bản thân để làm rõ quan điểm.
“Phim điện ảnh đầu tiên của tôi, tôi nhận lương biên kịch nhưng không nhận lương đạo diễn. Phim tôi làm AD (phó đạo diễn/trợ lý đạo diễn) hợp tác với nước ngoài lần duy nhất trong đời, lĩnh lương 500 USD (13 triệu đồng) quay trong 3-4 tháng. Tôi đi theo hậu kỳ từ Việt Nam, qua Thái Lan, Singapore, khi kết thúc phim là 2 năm. Tôi nhận làm trợ lý đạo diễn phim đó vì thích được đi xuyên Việt, vì đó là phim chiến tranh mà lúc đó lại được Hãng phim Truyền hình TP. HCM kêu làm phim chiến tranh. Tôi xin dời dự án mình làm đạo diễn để đi làm trợ lý cho phim đó trước, rồi về mới làm phim mình".
Những chia sẻ trên cho thấy ở mỗi giai đoạn, người làm nghề có những lựa chọn khác nhau, phù hợp với mục tiêu cá nhân. Về việc tuyển trợ lý chuyên môn không lương, đạo diễn Nguyễn Quang Dũng thẳng thắn coi đây là hình thức học và thực tập dành cho các bạn trẻ có nhu cầu trải nghiệm môi trường làm việc thực tế trong điện ảnh.
Liên quan đến tranh luận này, siêu mẫu Hà Anh là một trong những người công khai bày tỏ quan điểm ủng hộ đạo diễn. Cô cho rằng cơ hội học hỏi trực tiếp từ người có kinh nghiệm nghề nghiệp là điều không dễ có, đồng thời nhấn mạnh đây là sự thỏa thuận tự nguyện giữa 2 cá nhân, không mang tính ép buộc. Theo Hà Anh, việc vào trang cá nhân để công kích hay viện dẫn Luật Lao động nhằm thể hiện quan điểm cá nhân là cách tranh luận thiếu tích cực.
Từ góc độ thị trường lao động, mô hình trợ lý hoặc thực tập không hưởng lương vốn là chủ đề gây tranh luận kéo dài. Theo phân tích của các chuyên gia tuyển dụng quốc tế, thực tập sinh hoặc trợ lý không lương thường làm các công việc hỗ trợ, có người hướng dẫn trực tiếp và mục tiêu chính là quan sát, học hỏi kinh nghiệm thực tế. Giá trị mà họ nhận được nằm ở kỹ năng, kiến thức và cơ hội nghề nghiệp trong tương lai, thay vì thù lao trước mắt. Dù vậy, mô hình này đòi hỏi sự minh bạch và trao đổi rõ ràng để hạn chế rủi ro, mâu thuẫn phát sinh.
Trong trường hợp của đạo diễn Nguyễn Quang Dũng, các yêu cầu và quyền lợi đã được công khai ngay từ đầu, dựa trên sự thỏa thuận tự nguyện giữa hai bên. Dù không chi trả thù lao, phía tuyển dụng cũng đối mặt với những rủi ro nhất định như thời gian đào tạo, quản lý và trách nhiệm bảo mật thông tin dự án.
Nguyễn Quang Dũng sinh năm 1978, hoạt động trong lĩnh vực điện ảnh với vai trò đạo diễn và nhà sản xuất. Anh là đạo diễn của nhiều bộ phim từng ra rạp và đạt doanh thu đáng chú ý như "Nụ hôn thần chết", "Mỹ nhân kế", "Dạ cổ hoài lang", "Tháng năm rực rỡ", "Tiệc trăng máu", "Đất rừng phương Nam".
Đáng chú ý, các tác phẩm làm lại (remake) do Nguyễn Quang Dũng thực hiện thường được giới chuyên môn và khán giả đánh giá cao về khả năng Việt hóa. Từ bối cảnh, tạo hình nhân vật đến lời thoại và nhịp kể, các chi tiết được điều chỉnh phù hợp với văn hóa, tâm lý người Việt, giúp tác phẩm giữ được sự gần gũi với khán giả trong nước, đồng thời tạo nên bản sắc riêng so với phiên bản gốc.
Trong sự nghiệp làm nghề, Nguyễn Quang Dũng đã giành nhiều giải thưởng điện ảnh và được nhìn nhận là đạo diễn, nhà sản xuất có năng lực chuyên môn, đóng góp đáng kể cho sự phát triển của thị trường phim Việt.
