THACO đề xuất tham gia đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam

Chủ tịch Hội đồng Quản trị THACO, ông Trần Bá Dương, cho biết tập đoàn đã nghiên cứu kỹ lưỡng các cơ chế và chính sách liên quan trước khi quyết định đề xuất đầu tư vào dự án trọng điểm quốc gia này – dự án đã được Quốc hội thông qua chủ trương tại Nghị quyết số 172/2024/QH15. Theo nghị quyết, tổng mức đầu tư dự kiến (bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng, hỗ trợ, tái định cư) là hơn 1,7 triệu tỷ đồng, tương đương khoảng 67,34 tỷ USD.

Tuy nhiên, trong đề xuất của mình, THACO cho rằng tổng vốn đầu tư có thể được tối ưu, đưa về mức hơn 1,5 triệu tỷ đồng (khoảng 61,35 tỷ USD), với phần chi phí giải phóng mặt bằng do Nhà nước thực hiện thông qua một dự án độc lập và không tính vào tổng mức đầu tư.

THACO đề xuất tham gia đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam

Để triển khai dự án, THACO sẽ huy động nguồn lực tài chính từ vốn tự có và các nguồn vốn hợp pháp khác. Trong đó, 20% tổng vốn đầu tư (tương đương khoảng 12,27 tỷ USD) sẽ do THACO trực tiếp đóng góp, thông qua tăng vốn điều lệ và huy động từ các tập đoàn thành viên, song vẫn đảm bảo quyền kiểm soát của ông Trần Bá Dương và gia đình tại THACO.

Phần còn lại, chiếm khoảng 80% tổng mức đầu tư (tương đương 49,08 tỷ USD), sẽ được huy động từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước. THACO đề xuất Chính phủ bảo lãnh cho khoản vay này, đồng thời hỗ trợ toàn bộ phần lãi vay trong vòng 30 năm. Tài sản đảm bảo là toàn bộ công trình thuộc dự án.

THACO cũng đưa ra lộ trình triển khai dự án theo hai giai đoạn. Trong giai đoạn đầu, tập đoàn đặt mục tiêu hoàn thành và đưa vào khai thác hai đoạn tuyến có nhu cầu vận tải cao: TP.HCM – Nha Trang và Hà Nội – Hà Tĩnh, trong vòng 5 năm kể từ khi được bàn giao mặt bằng sạch. Giai đoạn hai sẽ kéo dài thêm 2 năm, hoàn thiện phần còn lại từ Hà Tĩnh đến Nha Trang. Đây là khu vực có địa hình đồi núi phức tạp, cần thêm thời gian khảo sát và áp dụng giải pháp kỹ thuật phù hợp.

Việc chia thành các giai đoạn thi công cũng nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong nước tiếp cận, học hỏi và tiếp nhận công nghệ, từ đó từng bước tham gia sâu vào chuỗi xây dựng, sản xuất, lắp đặt và vận hành hệ thống đường sắt tốc độ cao. Theo THACO, cách tiếp cận này không chỉ giúp giảm chi phí đầu tư, mà còn hỗ trợ hình thành ngành công nghiệp đường sắt nội địa, từ đó góp phần giảm giá vé cho người dân.

Cam kết phát triển ngành công nghiệp đường sắt trong nước

Trong văn bản gửi Chính phủ, THACO khẳng định sẽ triển khai hệ thống đường sắt sử dụng công nghệ ray điện khí hóa, tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế. Tập đoàn sẽ hợp tác với các doanh nghiệp trong nước để tiếp nhận chuyển giao công nghệ từ các quốc gia có nền công nghiệp đường sắt phát triển như Đức, Pháp, Nhật Bản và Hàn Quốc.

Đồng thời, THACO sẽ tổ chức đào tạo nhân lực trong các lĩnh vực như xây dựng hạ tầng, sản xuất đầu máy – toa xe, hệ thống tín hiệu điều khiển, quản lý và vận hành, nhằm tiến tới làm chủ toàn diện công nghệ. Thông qua đó, tập đoàn đặt mục tiêu xây dựng nền công nghiệp đường sắt hiện đại và góp phần phát triển các ngành công nghiệp nền tảng khác như luyện kim, cơ khí và công nghiệp số.

THACO cũng cam kết đảm nhiệm toàn bộ chuỗi giá trị từ đầu tư, xây dựng đến vận hành và khai thác dự án. Các công ty thành viên sẽ đảm nhiệm từng phần việc cụ thể: THACO Industries tập trung sản xuất đầu máy, toa xe và linh kiện; THADICO – Đại Quang Minh phụ trách hạ tầng và vận hành; trong khi THISO sẽ phát triển hệ thống tiện ích xã hội (y tế, giáo dục, thương mại) tại các khu vực quanh nhà ga, theo mô hình phát triển đô thị gắn với giao thông (TOD).

Tập đoàn nhấn mạnh sẽ xây dựng các khu đô thị TOD một cách chuẩn mực, với mức giá hợp lý, phục vụ nhu cầu sinh sống và sinh hoạt của đông đảo người dân Việt Nam.

Trước đó, tại buổi làm việc với THACO vào ngày 8/2/2025 tại Quảng Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đề nghị tập đoàn tham gia nghiên cứu, tiếp nhận và làm chủ công nghệ sản xuất toa tàu, tiến tới sản xuất đầu máy cho đường sắt tốc độ cao. Thủ tướng bày tỏ tin tưởng vào khả năng phát triển của THACO trong năm 2025, vượt xa kết quả của năm 2024.

Vingroup cũng đề xuất đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam

Trước THACO, Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Đường sắt cao tốc VinSpeed – một thành viên của Tập đoàn Vingroup – cũng đã gửi đề xuất tham gia đầu tư vào dự án tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam.

Theo phương án của VinSpeed, tổng mức đầu tư khoảng 1,56 triệu tỷ đồng (tương đương 61,35 tỷ USD), không bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng. Doanh nghiệp cam kết thu xếp 20% vốn, tương đương khoảng 12,27 tỷ USD, từ nguồn lực nội bộ; phần còn lại (80%) sẽ vay từ Nhà nước với đề xuất không tính lãi trong vòng 35 năm kể từ thời điểm giải ngân.

Để tạo thêm nguồn thu nhằm hoàn trả vốn vay, VinSpeed dự kiến sẽ phối hợp cùng Vingroup và Vinhomes phát triển các khu đô thị hiện đại với đầy đủ tiện ích quanh các ga đường sắt theo mô hình TOD.

Hiện nay, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan liên quan nghiên cứu đề xuất của VinSpeed và báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét.